Rynek zbóż w sezonie 2010/11 znajduje się pod presją popytu, co skutkuje wzrostami cen, uważają analitycy Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Bieżąca produkcja zbóż w Argentynie i Australii jest oceniana na wyższą niż przed rokiem, jednak to nie wystarcza do zaspokojenia rosnącego popytu, zwłaszcza przy spadku zbiorów w Brazylii i RPA. Ceny światowe osiągają nienotowane wcześniej poziomy.
Według ocen USDA ze stycznia 2011 r. światowa produkcja pszenicy w sezonie 2010/11 wyniesie 646 mln ton (683 mln ton w sezonie poprzednim), a zbóż paszowych 1084 mln ton (1107 mln ton). Prognozy te są niższe od opublikowanych w grudniu. Wyższe będą zbiory kukurydzy, ale zmaleją zbiory jęczmienia, owsa i żyta. Według tych szacunków w krajach UE zebrano 137 mln ton pszenicy oraz 139 mln ton zbóż paszowych, w tym 55 mln ton kukurydzy, 53 mln ton jęczmienia, 7,6 mln ton owsa i 7,8 mln ton żyta. Według tych ocen w Polsce zbiory pszenicy wyniosły 9,50 mln ton, a zbóż paszowych – 17,66 mln ton, czyli o ok. 10% mniej niż w 2009 r. Ze względu na spadek zbiorów w Rosji Polska stała się w bieżącym sezonie największym producentem żyta na świecie.
W Polsce, według wynikowego szacunku zbiorów opublikowanego przez GUS w grudniu 2010 r., zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi oceniono na 25,5 mln ton, a kukurydzy na 1,7 mln ton. Łączne zbiory zbóż wyniosły 27,3 mln ton i były o 8,3% mniejsze niż przed rokiem. Pod nowe zbiory jesienią zasiano mniej zbóż ozimych niż rok wcześniej, a stan zasiewów przed zimą był nieco gorszy.W ciągu sześciu pierwszych miesięcy sezonu 2010/11 (drugie półrocze 2010 r.) skup ziarna zbóż wyniósł 4,09 mln ton (o 10% więcej niż przed rokiem). Zwiększył się skup pszenicy, jęczmienia i pszenżyta, a spadł skup żyta. W październiku i listopadzie 2010 r. skupiono natomiast aż o połowę więcej kukurydzy niż rok wcześniej.
Mniejszy niż w poprzednim sezonie jest handel zagraniczny zbożami. Od lipca do października 2010 r. z kraju wywieziono 834 tys. ton ziarna zbóż, w tym 445 tys. Ton pszenicy i 124 tys. ton jęczmienia. Pszenicę sprzedawaliśmy przede wszystkim do Niemiec. Kraj ten był również głównym odbiorą polskiego jęczmienia, żyta i kukurydzy.
Import ziarna zbóż wyniósł 368 tys. ton, w tym 215 tys. ton pszenicy. Pszenicę sprowadzaliśmy z Czech, Słowacji, Danii i Niemiec, jęczmień z Czech, Niemiec i Szwecji, a kukurydzę z Argentyny, Węgier i Słowacji.Sytuacja na światowym rynku zbóż sprzyja utrzymywaniu się wysokich cen. Przyczyniły się do tego także niskie zbiory w krajach WNP i wstrzymanie, bądź ograniczenie przez te kraje, eksportu ziarna. Wysokie ceny zbóż na świecie przełożyły się na ceny zbóż w Polsce.
Według notowań MRiRW w Polsce od końca czerwca 2010 r. do końca stycznia 2011 r. najbardziej wzrosły ceny żyta (o ponad 120%), owsa (trzykrotnie) i jęczmienia (prawie dwukrotnie). W mniejszym stopniu zdrożały pszenica (o 70%), kukurydza (o 43%) i pszenżyto (84%). Według danych GUS średnie ceny skupu pszenicy w grudniu 2010 r. były o 47%, a żyta o 72% wyższe niż w czerwcu.
Wzrost cen zbóż wpłynął na zwiększenie cen produktów zbożowych na poziomie zbytu, zwłaszcza
w ostatnim miesiącu 2010 r. W styczniu 2011 r. Ceny zbytu mąki pszennej piekarniczej były o 70% wyższe niż w czerwcu 2010 r., a mąki żytniej zwiększyły się prawie dwukrotnie. Rosną ceny detaliczne pieczywa oraz innych produktów zbożowych. Wzrósł udział ceny zboża w cenie pieczywa (15% w grudniu 2010 r., wobec ok. 9% w całym sezonie 2009/10).
W związku z wysokimi cenami zbóż wzrastają również ceny pasz i w najbliższym czasie ceny te nadal będą rosnąć. Mimo to atrakcyjność cenowa pasz względem zbóż jest wyższa.
W bieżącym sezonie wyższa niż przed rokiem jest produkcja mąki żytniej i makaronu, spadła natomiast produkcja mąki pszennej. Zwiększyła się produkcja mieszanek dla zwierząt i pieczywa, przy niewielkim spadku przemiałów.Źródło: Rynek Rolny, IERiGŻ, luty 2011
