Udój to kluczowy etap w produkcji mleka. Dlatego też powinniśmy zwrócić na stan techniczny i jakość dojarki, w tym gum strzykowych. W końcu to one, jako jedyne mają bezpośredni kontakt ze strzykiem.
Uwarunkowania rynkowe zmuszają hodowców do produkcji mleka odznaczającego się wysokimi standardami jakościowymi. Mogą one być uzyskane w wyniku ciągłego unowocześniania obór –poprawy warunków utrzymania krów oraz modyfikacji sposobów żywienia, która ma celu znalezienie najbardziej efektywnych programów karmienia i samej technologii udoju.
Udój ma kluczowe znaczenie w tym procesie. Najmniejszy błąd w jego trakcie może zniweczyć nakłady pracy oraz kosztów poniesionych we wcześniejszych fazach produkcji mleka. Żaden profesjonalny producent nie może sobie pozwolić na jakiekolwiek zaniedbania podczas udoju – niezbędne jest ścisłe przestrzeganie zasad higieny podczas całego cyklu. Ważna jest także zdrowotność wymion, proces chłodzenia mleka oraz stan techniczny dojarki, w tym przede wszystkim gum strzykowych.
Gumy strzykowe to jedyny element dojarki, który jest w bezpośrednim kontakcie ze strzykiem. Od ich właściwości oraz kształtu zależy zarówno szybkość, jak i dokładność wydajania. Odpowiadają one za ochronę strzyka przed działaniem podciśnienia, zapewniają prawidłowy obieg krwi oraz odpowiednią stymulację strzyków przez ich masaż. Poziom stymulacji determinuje wytwarzanie oksytocyny. Ta wpływa przede wszystkim na rozpoczęcie doju, uwalnianie mleka przez krowę, dzięki czemu nie mamy pustodoju. Dój na sucho jest bardzo szkodliwy dla strzyków i może spowodować mastitis. Właściwe przygotowanie krowy do doju oraz wybór odpowiedniego rodzaju gum strzykowych ma wpływ nie tylko na przebieg samego oddawania mleka, ale także na ilość i jakość uzyskanego surowca.
Odpowiednio dobrana konstrukcja gumy strzykowej pozwala w znacznym stopniu ograniczyć jedną z najważniejszych przyczyn mastitis – przepływ powrotny i związane z nim uderzenia zwrotne. Zatem wybór odpowiedniego rodzaju gumy ma kluczowe znaczenie w procesie udoju. Na rynku dostępnych jest wiele produktów. Przy zakupie odpowiedniego typu gumy strzykowej, ważnym kryterium doboru powinien być kształt trzonu. Najwięcej jest tych o przekroju okrągłym, ale w ofercie kilku firm można znaleźć także i inne: z trzonem kwadratowym, trójkątnym lub nawet siedmiokątnym. Cechują się one różnym rozkładem nacisków masujących strzyki. Gumy powinny dobrze obejmować strzyk i równocześnie nie mogą powodować jego zgniatania. Innowacją w konstrukcji kształtu trzonu jest zastosowanie nowej geometrii – formy koniczyny. Jest to najbardziej optymalne rozwiązanie, gdyż strzyk szczelnie wypełnia trzon gumy (w przypadku trzonów kwadratowych i trójkątnych powstają szczeliny między strzykiem, a gumą: kanał powietrzny główka gumy – kanał mleczny).
Z bogatej oferty trudno jest wybrać odpowiedni dla naszej hodowli typ gum. Często zdarza się, że nawet bardzo dobrej jakości gumy dla jednego typu dojarki mogą okazać się nieodpowiednie dla innego. Ponadto, złe dobranie gum może być przyczyną wielu chorób wymienia. Warto zatem przed dokonaniem zakupu dokładnie przeanalizować dostępne oferty i zwrócić uwagę na gumy, które będą kompatybilne z naszą dojarką.
Nowością na rynku są gumy, które nie tylko zapewniają szybkie i kompletne wydojenie, ale gwarantują poprawę zdrowotności strzyków. W rezultacie zdrowotność wymion poprawia się, a ilość zapaleń wymion może być znacząco zredukowana.
W przypadku gum należy również pamiętać o ich prawidłowej eksploatacji, która polega na okresowych przeglądach i wymianie (zgodnej z zaleceniami producenta). Standardowo przyjmuje się, iż powinny one być zmieniane po 2,5 tys. dojów. W przypadku mniejszej ilości dojów, niezależnie od liczby wydojonych krów, powinno się je wymienić po 6 miesiącach. Warto zaznaczyć, iż gumy wykonane z tworzywa gorszej jakości posiadają krótszy okres eksploatacji i wymuszają częstszą niż dwa razy w roku wymianę, co w konsekwencji jest przyczyną podniesienia kosztów doju. Warto zatem używać oryginalnych akcesoriów. Eksploatacja obejmuje oczywiście także staranne mycie i dezynfekcję przeprowadzane po każdym udoju oraz sprawdzenie stanu technicznego raz na 3-5 tygodni.
Anna Rogowska
