Fazy wzrostu cebuli regulowane są przez długość dnia. Od momentu wysiewu do wystąpienia określonej dla danego typu cebuli długości dnia rośliny tworzą liście. Jest to faza niezwykle istotna, mająca największy wpływ na późniejszy plon i jego jakość. W tym czasie wszelkie zabiegi uprawowe powinny być wykonywane tak, żeby zapewnić jak najbardziej niezachwiany wzrost.
Poziom składników pokarmowych powinien być doprowadzony do optymalnego poziomu (fosfor i potas w całości w nawożeniu przedsiewnym, natomiast azot zarówno pod korzeń”, jak i pogłównie w trakcie wegetacji w dawkach dzielonych). Dla prawidłowego pobierania składników pokarmowych oraz wzrostu niezwykle ważna jest też dostępność wody. Również zabiegi ochrony nie powinny powodować stresów u roślin. W praktyce najczęściej nieumiejętnie stosowane są herbicydy, które w pierwszej kolejności spośród środków ochrony ograniczają wzrost cebuli.
Herbicydy doglebowe, jak Stomp i Ramrod Flo, z powodzeniem można stosować bezpośrednio po siewie cebuli z zachowaniem kilku warunków. Dawka uzależniona jest od rodzaju gleby (na ciężkich i organicznych wyższa, na lekkich i mineralnych niższa): Stomp od 2 do 4 l/ha – sam, jeżeli występujące chwasty są w większości wrażliwe na pendymetalinę, w mieszance z Ramrodem Flo w celu poszerzenia palety zwalczanych chwastów obniżamy dawkę Stompu do połowy dodając 3-6 l/ha Ramrodu zachowując zasadę dawka/rodzaj gleby. Głębokość siewu: im głębiej siejemy, tym dawka stosowanych herbicydów może być wyższa.
Ciągły wzrost zależy też od umiejętnego stosowania herbicydów w okresie wzrostu cebuli. Najczęściej stosowany Goal to herbicyd o właściwościach parzących, stąd wymagana jest szczególna ostrożność w jego stosowaniu. Dawka uzależniona jest od fazy wzrostu cebuli oraz warunków uprawowych. Obowiązuje zasada: im większa cebula, tym wyższa dawka herbicydu, a więc lepsza skuteczność zabiegu. Dla zminimalizowania skutków ubocznych (poparzenia cebuli i zahamowanie wzrostu) Goal stosuje się w dawkach dzielonych. Na wysokość dawki wpływa również obecność wosku na liściach cebuli. Przyjmuje się, że występująca po 3-4 słonecznych dniach ilość wosku skutecznie chroni szczypior przed poparzeniami. Niezwykle istotne jest również aby opryskiwane rośliny cebuli były suche. Nie należy więc stosować Goalu do momentu całkowitego wyschnięcia porannej rosy na liściach. Z naszych doświadczeń wynika, że stosowanie Goalu można rozpocząć od fazy półtora liścia właściwego i dawki od 50 ml/ha. Ważne jest, aby pamiętać o zastosowaniu odpowiedniej ilości wody, która nie powinna przekraczać 250 l/ha. Praktyka wskazuje, że Goal najlepiej jest zastosować przed spodziewanym deszczem (oczywiście po 3-4 dniach słonecznych). Deszcz 2-3-godziny po zastosowanym zabiegu powoduje bardzo dobre działanie herbicydu bez poparzeń cebuli. Powtórny zabieg należy wykonać 5-7 dni później. Z reguły dwa zabiegi, wykonane w optymalnych warunkach, są wystarczające. Cebula w bardziej zaawansowanym stadium wzrostu może być opryskiwana zdecydowanie wyższymi dawkami Goalu (do 0,5l/ha włącznie) z zachowaniem poprzednio omówionych zasad.
Dla poszerzenia palety niszczonych chwastów często stosuje się dodatek Alliacine w dawce 1 l/ha.
W momencie, kiedy dzień osiągnie 16 godzin, dla odmian w typie Rijnsburger, zaczyna się tworzenie zgrubienia cebulowego. W tej fazie cebula ma już wykształcone średnio od 6 do 8 liści. Na jakość cebuli, wysokość plonu i zdolność przechowalniczą wpływać już będzie przede wszystkim: dostępność wody oraz zbilansowany poziom azotu. W praktyce oznacza to, że ostatnie nawożenie saletrą amonową należy zakończyć w połowie czerwca.
Przy wyborze odmiany należy wziąć pod uwagę dwa czynniki. Rejon geograficzny Polski, ze względu na fotoperiodyczność na północy Polski poleca się uprawę odmian o dłuższym okresie wegetacji, a więc przede wszystkim średniowczesnych. Odmiany bardzo wczesne i wczesne będą miały zbyt krótki okres od siewu do nastania dnia 16-godzinnego, czyli zbyt szybko wejdą w fazę tworzenia cebuli (mało liści do tworzenia cebuli) a potem załamywania szczypioru. Spowoduje to uzyskanie znacząco niższego plonu. Możliwy termin siewu, reguła ta odnosi się zwłaszcza do odmian wczesnych. Odmiany wczesne powinno się wysiewać możliwie wcześnie, zaś odmiany średniowczesne i późne można wysiewać też później. Odmiany wczesne zasiane późno dadzą wyraźnie niższy plon w porównaniu z wysianymi w terminie optymalnym. W razie jakichkolwiek problemów ze wschodami cebuli i konieczności powtórnego, opóźnionego siewu należy stosować odmiany średniowczesne i średniopóźne.
Poniżej prezentujemy nie tylko nowości, ale także sprawdzone już odmiany z firmy Nickerson-Zwaan i Vilmorin.
Typ Rijnsburger
DORMO F1 Nowość (odmiana Nickerson-Zwaan) – średniowczesna odmiana do bardzo długiego przechowywania. Cebule kuliste o złotobrązowej, mocnej łusce, twarde. Duży udział cebul o jednym stożku wzrostu. Odmiana wyróżniająca się bardzo dużą twardością cebul, doskonała do wysokiego składowania luzem. Szczypior wzniesiony, silnie rosnący (liście szerokie i liczne), szyjka cienka. Odmiana wyróżnia się silnym wigorem od stadium siewek. Zalecana norma wysiewu ok. 3,2-3,8 jedn./ha, szeroki zakres terminów siewu.
CANTO F1 (odmiana Nickerson-Zwaan) – średniowczesna odmiana do bardzo długiego przechowywania, cebule kuliste o złotobrązowej, mocnej łusce, twarde. Duży udział cebul o jednym stożku wzrostu. Szczypior wzniesiony, silnie rosnący (liście szerokie i liczne), szyjka cienka. odmiana wyróżnia się silnym wigorem od stadium siewek. Zalecana norma wysiewu ok. 3,2-3,8 jedn./ha, szeroki zakres terminów siewu.
CENTRO F1 Nowość (odmiana Nickerson-Zwaan) – średniowczesna odmiana do bardzo długiego przechowywania przeznaczona na świeży rynek i dla przemysłu. Cebule kuliste, lekko wydłużone o złototobrązowej łusce, twarde. Duży udział w plonie cebul o kalibrze 60-80 mm i jednym stożku wzrostu. Szczypior wzniesiony, silnie rosnący, szyjka cienka. Odmiana gwarantująca bardzo wysoki plon w różnych warunkach glebowych (silny system korzeniowy) i pogodowych. Zalecana norma wysiewu ok. 3,2-3,8 jedn./ha, szeroki zakres terminów siewu.
MARCO F1 (odmiana Nickerson-Zwaan) – odmiana średnio wczesna do długiego przechowywania. Cebule kuliste, wyrównane, dość duże, okryte bardzo mocną, cienką łuską barwy słomkowozłocistej. Szczypior silnie rosnący, pionowo wzniesiony, ciemnozielony, mocno okryty woskiem, szyjka cienka, dobrze zamknięta. Odmiana uniwersalna i łatwa w uprawie dzięki silnemu systemowi korzeniowemu, doceniona przez polski rynek. Zalecana norma wysiewu ok. 3,2-3,8 jedn./ha.
NERATO F1 (odmiana Nickerson-Zwaan) – późna odmiana przeznaczona do bardzo długiego przechowywania. Cebule kuliste/lekko wydłużone, wyrównane, twarde, okryte mocną łuską barwy słomkowożółtej, szyjka cienka, bardzo dobrze zamknięta. Szczypior silnie rosnący, okryty mocnym woskiem. Silny system korzeniowy gwarantuje niezawodność plonu w każdych warunkach glebowych. Nadaje się do uprawy na glebach ciężkich. Zalecana norma wysiewu to ok. 3,2-3,8 jedn./ha.
ROBOT (odmiana Nickerson-Zwaan) to odmiana dla zwolenników odmian ustalonych, dająca wysoki, niezawodny plon, polecana do długiego przechowywania. Cebule średniej wielkości, dość wyrównane, okryte jasnobrązową mocną łuską. Szczypior dość silnie rosnący, szyjka cienka. Średnio silny wzrost i silny system korzeniowy gwarantują zadowalający plon w każdych warunkach glebowych. Odmiana polecana również dla początkujących producentów cebuli. Zalecana norma wysiewu ok. 3,2-3,8 jedn./ha.
Typ Rijnsburger czerwona
RETANO F1 Nowość (odmiana Nickerson-Zwaan) – średniowczesna odmiana dla przemysłu oraz na świeży rynek do długiego przechowywania. Cebule kuliste o intensywnie wybarwionej, mocno trzymającej się, czerwonej łusce. Wnętrze szybko wybarwiające się. Rośliny o dużym wigorze, bujnym, zielonym szczypiorze z mocną okrywą woskową. Odmiana bardzo plenna. Zalecana norma wysiewu ok. 3,0-3,8 jedn./ha.
Typ amerykański
CALADO F1 Nowość (odmiana Nickerson-Zwaan) – wczesna odmiana do średnio długiego przechowywania – dobre połączenie cech odmian amerykańskich (wysoki plon, duże cebule, delikatny smak) i Rijnsburger (dłuższe przechowywanie, wysoka jakość cebuli). Cebule duże i bardzo duże, kuliste, okryte błyszczącą, miedziano-brązową łuską łatwą do obierania. Szczypior ciemno zielony wysoki z okrywą woskową, szyjka cienka dobrze zamknięta. Liście wąskie, liczne, wzniesione, silny system korzeniowy gwarantują wysoki plon. Zalecana norma wysiewu ok. 2,2-3,0 jedn./ha (2,2-2,5 dla przemysłu – cebule duże, 2,5-3,0 świeży rynek – cebule średniej wielkości).
LORENZOS F1 (odmiana Vilmorin) – wczesna odmiana tworząca bardzo duże cebule – typu “jumbo”. Cebule kuliste, łuska błyszcząca, złotomiedziana, z dobrze zamkniętą szyjką. Szczypior silnie rosnący, wysoki, o średniej okrywie woskowej. Odmiana o silnym wigorze, wysoko plonująca, przeznaczona na świeży rynek, do przechowywania i przetwórstwa. Producenci zwracają uwagę na bardzo łatwe obieranie, zarówno ręczne jak i mechaniczne. Zalecana norma wysiewu ok. 2,2-3,0 jedn./ha (2,2-2,5 dla przemysłu – cebule duże, 2,5-3,0 świeży rynek – cebule średniej wielkości).
CARLOS F1 (odmiana Vilmorin) – odmiana średniowczesna, cebule lekko wydłużone, duże, o ładnym złotomiedzianym zabarwieniu łuski. Łuska mocna i błyszcząca. Szczypior silnie rosnący, wysoki. Wysoka zawartość suchej masy (powyżej 11%) umożliwia wykorzystanie plonu w przetwórstwie, idealna do obierania. Odmiana plenna i niezawodna dzięki silnemu systemowi korzeniowemu. Zalecana norma wysiewu ok. 2,2-3,0 jedn./ha (2,2-2,5 dla przemysłu – cebule duże, 2,5-3,0 jedn./ha na świeży rynek – cebule średniej wielkości).
BURGOS F1 (odmiana Vilmorin) – odmiana średniowczesna, cebule kuliste, duże, okryte błyszczącą, złotomiedzianą łuską. Szczypior wysoki, silnie rosnący. Odmiana polecana przede wszystkim na wymagający świeży rynek – wyróżnia się silną łuską i dobrze zamkniętą szyjką, idealnie kulistym kształtem i ładną wizualnie łuską. Zalecana norma wysiewu ok. 2,2-3,0 jedn./ha (2,2-2,5 dla przemysłu – cebule duże, 2,5-3,0 świeży rynek – cebule średniej wielkości).
Zalecenia dla odmian zimowych omówione zostaną w oddzielnym artykule w miesiącu czerwcu. Sukces zapewnią Ci Wolf F1 i Panter F1.
Życzymy powodzenia w uprawie w roku 2010.
“
