Komisja Europejska ujawniła wstępne propozycje legislacyjne związane z prowadzonym obecnie przeglądem funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej (CAP health check). Komisja w swoich propozycjach potwierdza sygnalizowane od dawna, coroczne zwiększanie kwot mlecznych. W projekcie zaproponowano coroczne zwiększanie krajowych kwot mlecznych o 1% w latach 2010-2014 (4 x 1%). N
Ponadto do końca roku 2012 Komisja ma przygotować raport, w którym zostaną ocenione skutki wzrostu kwot i zaproponowane ewentualne dalsze kroki w odniesieniu do przyszłości systemu kwotowania produkcji mleka w UE. Propozycje Komisji zakładają ponadto zniesienie programu dopłat do prywatnego przechowywania serów oraz zaprzestanie subsydiowania sprzedaży masła przeznaczonego do produkcji wyrobów cukierniczych oraz lodów. Komisja Europejska proponuje również reformę systemu interwencji, która ma rozpocząć się od 2009r. Zgodnie z propozycją skup interwencyjny masła oraz odtłuszczonego mleka w proszku ma być prowadzony w oparciu o procedury przetargowe. Obecnie system przetargowy stosowany jest jedynie w przypadku przekroczenia ustalonych rocznych ilości skupu interwencyjnego, a propozycje Komisji wynikające z przeglądu funkcjonowania WPR zmierzają do wprowadzenia przetargów jako obowiązującej normy.
Związek Prywatnych Przetwórców Mleka (ZPPM) uznaje propozycję corocznego zwiększania kwot mlecznych o 1% za zbyt zachowawczą – w naszej opinii faktyczne odejście od systemu kwot mlecznych wymaga by kwoty były zwiększane o 2-5% rocznie. Propozycja Komisji stanowi zaskakującą zmianę w stosunku do sygnalizowanej jeszcze niedawno możliwości corocznego zwiększania kwot o 2% w latach 2009-2015 (6 x 2%), uznawanej dotychczas przez Komisję za najlepszą drogę odchodzenia od kwot mlecznych (tym bardziej, że kilka dni temu, Rada UE podjęła decyzję o jednorazowym zwiększeniu kwot mlecznych o 2% od 1 kwietnia 2008r.). Ponadto przewidywana przez Komisję możliwość zmian decyzji w zakresie przyszłości systemu kwot po roku 2012 jest naszym zdaniem niezbyt przejrzysta. Uważamy, że wszelkie zmiany wprowadzane do systemu kwotowego powinny być ogłaszane z odpowiednim, nawet kilkuletnim wyprzedzeniem (w obecnie funkcjonujących ramach prawnych system kwotowy ma być utrzymany do roku 2015). Jest to szczególnie istotne dla producentów rozwijających produkcję mleka w oparciu o zakup dodatkowych kwot mlecznych, które wraz z odejściem od systemu kwotowego całkowicie stracą wartość. Dodatkowo ZPPM opowiada się za zniesieniem mechanizmu korekty tłuszczowej (mechanizmu obliczania wielkości dostaw mleka w oparciu o zawartość tłuszczu, który w przypadku Polski skutkuje wzrostem poziomu wykorzystania krajowej kwoty mlecznej, narażając producentów mleka na konieczność płacenia kar za nadprodukcję mleka).
Odnosząc się do propozycji rezygnacji z niektórych mechanizmów regulacji rynku mleka ZPPM dostrzega niekonsekwencję w zaproponowanych przez Komisję zapisach, gdyż oprócz likwidacji jednych mechanizmów regulacyjnych przewidują one utrzymanie innych tj. możliwość przyznawania dopłat do prywatnego przechowywania masła, dopłat do produkcji kazeiny oraz dopłat do przetwórstwa odtłuszczonego mleka w proszku na pasze (których część od pewnego czasu nie była wykorzystywana przez unijnych przetwórców mleka). W opinii ZPPM propozycja odejścia od niektórych mechanizmów stabilizujących sytuację na rynku mleka, szczególnie tych dotyczących rynku masła, który w przeszłości cechował się nadwyżką podaży, stawia pod znakiem zapytania możliwość realizacji preferowanego przez Komisję Europejską łagodnego odchodzenia od systemu kwot mlecznych (mającego zapobiec gwałtownym zmianom sytuacji rynkowej po zniesieniu systemu kwot mlecznych).
Ewentualna reforma systemu skupu interwencyjnego, zakładająca wprowadzenie procedur przetargowych również budzi nasze wątpliwości, gdyż stoi w sprzeczności z celem przeglądu funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej – to jest z ideą jej upraszczania. Ponieważ propozycje Komisji Europejskiej są nadal we wczesnej fazie przygotowań, a data ich oficjalnej publikacji przypada na 20 maja br. i wszelkie sugestie zainteresowanych stron mogą być nadal wzięte pod uwagę przez służby Komisji, ZPPM będzie zabiegał (również na forum Europejskiego Stowarzyszenia Mleczarskiego – EDA) o zmianę niekorzystnych dla polskiego mleczarstwa zapisów znajdujących się w propozycjach Komisji Europejskiej.
Elżbieta Nitecka
Dyrektor Biura Zarządu ZPPM
