Z szacunków GUS wynika, że w 2013 roku powierzchnia zasiewów kukurydzy wzrosła o 12,9%, w porównaniu z areałem z poprzedniego sezonu. Niestety, w minionym roku, z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe, średnie plony były niższe o około 10% od plonów uzyskanych w 2012 roku. W związku z tym globalna produkcja kukurydzy w naszym kraju wzrosła tylko o 1,2%. Uprawa kukurydzy z roku na rok cieszy się jednak coraz większym zainteresowaniem plantatorów. Wynika to z faktu, że rynek kukurydzy to jeden z najbardziej dynamicznie rozwijających się rynków branży agro.
Dynamika ta spowodowana jest wszechstronnością zastosowania kukurydzy, która wykorzystywana jest dla celów paszowych, spożywczych, a ostatnio także dla celów energetycznych. Dodatkową zaletą jest to, że jest uprawą jarą i w przypadku wymarznięcia ozimin może je z powodzeniem zastąpić. Ponadto ta uprawa nie wymaga koszto- i pracochłonnych zabiegów agrotechnicznych. Według specjalistów zajmujących się opłacalnością uprawy kukurydzy, na wielkość plonu ziarna wpływają trzy istotne czynniki: wybór odmiany, zabiegi uprawowe /przede wszystkim nawożenie i technologia odchwaszczania/ oraz warunki pogodowe. Ten ostatni czynnik jest w zasadzie niezależny od rolnika, natomiast dwa pierwsze całkowicie zależą od podejmowanych przez niego decyzji.
Odmiana a region uprawy i przeznaczenie
Wybór odpowiedniej odmiany wpływa w ponad 30% na uzyskany efekt ekonomiczny. Dlatego tak istotne jest, by decyzję dotyczącą zakupu materiału siewnego poprzedzić analizą jego właściwości, potencjału plonotwórczego i przydatności dla wybranego kierunku użytkowania.
Ze względu na wymagania klimatyczne tej rośliny zaleca się stosowanie różnych odmian, w zależności od rejonu oraz przeznaczenia plonu. W rejestrze COBORU podane są rekomendacje dotyczące rejonizacji upraw. Liczba FAO określająca czas dojrzewania mieszańców jest istotnym parametrem determinującym wybór odmiany w konkretnym regionie Polski.
Kolejnym aspektem wyboru jest określenie przeznaczenia surowca. Generalnie mieszańce kukurydzy dzielą się na odmiany kiszonkowe, ziarnowe oraz CCM, to jest na kiszonkę z całych kolb, a także na bioetanol.
Po ustaleniu tych najważniejszych kryteriów doboru, każdy producent powinien zapoznać się z dostępną ofertą pod kątem cech poszczególnych odmian. Są to przede wszystkim: plenność, czyli poziom plonu ziarna, bądź biomasy, reakcje na warunki środowiskowe, czyli tolerancję na chłody lub niedobór wilgoci, podatność na choroby i szkodniki oraz pokrój roślin, co jest szczególnie ważne w przypadku odmian przeznaczonych na kiszonkę. Oczywiście bardzo istotnym czynnikiem jest cena materiału siewnego, jednak nie powinna być ona głównym kryterium wyboru odmiany, a tylko jednym z elementów.
Jaką odmianę wybrać? Dla obszaru prawie całej Polski, z wyłączeniem pasa północnego rekomendowane są dwie odmiany o zbliżonym FAO i takim samym przeznaczeniem: na ziarno, CCM i cele energetyczne. Są to DKC 3203 i DKC 3790. Obydwie osiągają bardzo wysokie plony sięgające do 12-15 t/ha, charakteryzują się łatwym i szybkim oddawaniem wody w okresie dojrzewania, niską wilgotnością ziarna podczas zbioru i obydwie łatwo i szybko poddają się procesowi suszenia. Wszechstronność użytkowania i możliwość uprawy na terenie prawie całego kraju z pewnością zainteresują rolników wykorzystaniem tych odmian.
Warto znać zalecenia
W ocenie COBORU w 2013 roku najlepszą odmianą okazała się średniopóźna DKC 3623. Bardzo wysoki plon, sięgający nawet 16 t/ha został potwierdzony wynikami uzyskanymi w latach 2011-2013. Jest to odmiana przeznaczona na ziarno i jako surowiec do produkcji bioetanolu. Ze względu na liczbę FAO wynoszącą 260 rekomendowana jest na obszarze Polski centralnej i południowej. Charakteryzuje się bardzo wysokim wigorem wiosennym, dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym. W 2013 roku znakomicie poradziła sobie z wiosennym nadmiarem wody, świetnie spisała się także na suchych stanowiskach. W końcowej fazie dojrzewania wręcz ekspresowo oddaje wodę i łatwo się omłaca. Warto przy tym zwrócić uwagę, że w toku badań rejestrowych COBORU odmiana ta plonowała średnio w latach 2012-2013 o 1,1 tony z hektara wyżej niż wzorzec . Z uwagi na tak liczne zalety, a przede wszystkim rekordowe plony, odmiana ta cieszyć się będzie dużym powodzeniem wśród plantatorów.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na wczesną odmianę, która charakteryzuje się wysoką tolerancją na wiosenne chłody i bardzo dobrym wczesnym wigorem. Jest to uniwersalny, wczesny mieszaniec na ziarno, polecany do uprawy na terenie całej Polski – DKC 3016.
Odmiany DKC znajdują się w ofercie firmy Monsanto i sprzedawane są pod marką handlową Dekalb. Jest to amerykańska marka z ponad stuletnią tradycją i doświadczeniem w hodowli kukurydzy. Wszystkie wyselekcjonowane odmiany przeznaczone na polski rynek zostały przebadane i przetestowane w krajowych warunkach.
Anna Rogowska
