W naszym kraju najbardziej popularna, oraz największe znaczenie gospodarcze ma Gęś Biała Kołudzka®. Ptak ten jest dziełem naukowców z Instytut Zootechniki -Państwowego Instytutu Badawczego z Kołudy Wielkiej, gdzie po ponad 40 latach prac selekcyjnych wytworzono gęś, która w ciągu roku znosi około 70 jaj, z czego wylęga się około 40 piskląt.
Aby uzyskać takie efekty produkcyjne należy zapewnić gęsiom nioskom optymalnie proekologiczne warunki środowiska (właściwą obsadę, optymalna powierzchnie wybiegów, możliwość korzystania z kapielisk, odpowiedni reżim świetlny oraz zachowanie właściwej profilaktyki zdrowotnej i higieny chowu). Szczególnym powodzeniem cieszy się tzw. gęś owsiana”, do której produkcji wykorzystywane są mieszańce rodów WD 31 oraz WD 11. Te dwa rody w roku 2001 otrzymały z Urzędu Patentowego znak towarowy (nr rejestru 7/239873). W Kołudzie Wielkiej realizowany jest program hodowlany, który ma na celu doskonalenie cech użytkowych w/w rodów. Opracowany został również regulamin produkcji “Młodej polskiej gęsiny owsianej”, zatwierdzony przez Krajową Radę Drobiarstwa-Izbę Gospodarczą. W 2007 roku został zmieniony system rozprowadzania piskląt do stad rodzicielskich Gęsi Białej Kołudzkiej®. Stada te odgrywają istotną rolę w procedurze produkcji gęsi towarowych.
Gęś Biała Kołudzka® jest doskonale przystosowana do polskich warunków środowiskowych. Wykazuje duże zdolności adaptacyjne i odporność na warunki panujące w naszym klimatyczne. W żywieniu Gęsi Białych Kołudzkich® wykorzystuje się naturalne pasze gospodarskie, m. in. zielonkę, pastwiska, nieużytki, resztki z sadów oraz ogrodów itp.
Oprócz mięsa, surowcem uzyskiwanym od gęsi, istotnie wpływającym na efekty ekonomiczne chowu tych ptaków jest pieprze i puch. Gęsi Białe Kołudzkie® charakteryzują się doskonałym puchem o znakomitej budowie i barwie. Jest on eksportowany głównie do Niemiec, Japonii, USA, Szwajcarii, Austrii i Tajlandii. Według oceny japońskich odbiorców, puch polskich gęsi ma sprężystość najwyższą na świecie. Puch i pierze z polskich gęsi, którego roczna produkcja stanowi od 1,8 do 2 tys. ton. Trafia na eksport w formie surowca lub przetworzony (wyroby pościelowe, konfekcja). Duży wpływ na jakość pierza (lekkość, ciepłochronność), oprócz warunków żywienia i utrzymania ptaków, ma również sposób jego pozyskiwania. Puch i pierze są najbardziej wartościowymi wówczas, gdy gęsi są podskubywane ręcznie.
Gęsi są najmniej udomowionymi ptakami domowymi. Utrzymywanie ich w ekologicznych warunkach środowiska, kiedy mogą korzystać z nieograniczonych obszarów łąk i pastwisk oraz strumieni lub oczek wodnych, sprawia, że ptaki te, podobnie jak przeżuwacze, przetwarzają ekologiczną paszę w zdrową i bezpieczną żywność. Gęsi ponadto, w gospodarstwach agroturystycznych mogą być atrakcją, jako element regionalnej tradycji wsi.
Od szeregu lat, w wielu miejscowościach w kraju prowadzone są akcje i kampanie na rzecz popularyzacji konsumpcji polskiej gęsiny przez naszych rodaków. I tak, Iławskie Stowarzyszenie Producentów Gęsi organizuje już od szeregu lat w Biskupcu Pomorskim (powiat Nowe Miasto Lubawskie) Święto Gęsi. Podobnie w Ostrzeszowie, już po raz piąty odbywał się Ogólnopolski Festiwal Pasztetów i Potraw z Gęsi. W ramach takich imprez przeprowadzane są m. in. konkursy na najlepsze potrawy z gęsiny. W ten sposób utrwalana jest wiedza o regionalnych produktach, przepisach oraz recepturach przekazywanych z pokolenia na pokolenie.
Również firma Slow Food Polska – sponsor Festiwalu Smaku – organizuje co roku turniej dla kucharzy, którzy mają za zadanie przygotować atrakcyjne potrawy z gęsiny. Ta sama firma, w miesiącu listopadzie br. promując gęsinę wśród restauratorów i szefów kuchni, zaplanowała akcję pt. “Gęsina na św. Marcina”. W tym czasie ponad 20 restauracji w całym kraju, przez dwa tygodnie, ma serwować i promować dania z mięsa gęsiego, wykorzystując do tego celu Gęś Białą Kołudzką®. Prowadzona jest więc akcja, której celem jest promocja gęsiny jako zdrowego i smacznego uzupełnienia domowych jadłospisów oraz mięsa konkurencyjnego dla kurzych brojlerów, wieprzowiny oraz wołowiny.
Gęsi mogą odegrać istotną rolę w zachowaniu tradycyjnej kultury na Pomorzu, w Wielkopolsce i na Kujawach, gdzie powinny stanowić podstawowe dania restauracyjne, zwłaszcza w typowych dla tych regionów karczmach i zajazdach. Ptaki te warto również polecać gospodarstwom agroturystycznym, gdzie odwiedzającym można zaserwować nie tylko staropolską kuchnię, podając takie potrawy z gęsi jak pasztety, czerninę, wędzone półgęski lub gęś nadziewaną na wiele sposobów (np. jabłkami, śliwkami, oraz różnymi warzywami, np. porem, selerem, pietruszką, marchewką, a także kaszą, ryżem, grzybami, a nawet fasolą), ale także oferując oryginalne wyroby z pierza i puchu (np. poduszki, kołdry, kurtki, bezrękawniki) oraz drobną galanterię ozdobną, a także inne wyroby ze skóry i puchu gęsiego np. ozdoby choinkowe i pamiątkarskie. W okresie wielkanocnym powraca tradycja ręcznego malowania pisanek z wydmuszek jaj gęsich. Są one atrakcyjne dla kupujących ze względu znacznie większe rozmiary niż jaja kurze.
A na koniec informacja dla tych wszystkich, którzy chcieliby hodować gęsi: pisklęta jednodniowe, jako materiał nie segregowany wg. pochodzenia i płci można zamawiać ( w okresie od lutego do czerwca) m. in. w Stacji Zasobów Genetycznych Drobiu Wodnego IZ PIB w Dworzyskach k. Kórnika, najlepiej po wcześniejszym uzgodnieniu (tel. 061 8170225)”
