Centrum Edukacji Gleboznawczej powstało na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie. To jedyna taka placówka w Polsce i najnowocześniejsza w Europie, jak zapewniają władze uczelni. Integralną częścią Centrum Edukacji Gleboznawczej jest pierwsze w Polsce Muzeum Gleb, prezentujące gleby z różnych części Europy.
Powstałe w roku 2012 Centrum Edukacji Gleboznawczej Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie jest przeznaczone do prowadzenia dydaktyki o glebie na wszystkich poziomach kształcenia. Inicjatorem powołania Centrum Edukacji Gleboznawczej jest prof. Stanisław Brożek, kierownik Katedry Gleboznawstwa Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
W świecie gleb
Centrum Edukacji Gleboznawczej (CEG) powstało z inicjatywy pasjonatów skupionych wokół Katedry Gleboznawstwa Leśnego i Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego. Jest pierwszym w Polsce i jednym z niewielu w Europie miejsc profesjonalnie przygotowanym do edukacji w zakresie gleboznawstwa. Powstanie CEG daje możliwość pokazania zmienności gleb i ich funkcji w ekosystemie naturalnym i w życiu człowieka na kontynencie europejskim, ich różnorodnych właściwości, użytkowania wynikającego z właściwości jak również funkcji w kształtowaniu krajobrazu. Najważniejszą funkcją CEG jest możliwość prowadzenia zajęć dydaktycznych z zakresu wiedzy o glebie z wykorzystaniem eksponatów, rzeczywistych przekrojów gleb, pokazujących warunki życia pod naszymi stopami. Zajęcia te to przebywanie uczestników w świecie gleb”.
Wystawa
CEG prezentuje 76 oryginalnych przekrojów glebowych, które ukazują charakterystyczne typy gleb stref klimatyczno-roślinnych kontynentu europejskiego w układzie przekrojowym północ-południe i wschód-zachód. Profile glebowe prezentowane w muzeum są oryginalnymi monolitami wypreparowanymi i utrwalonymi z plastrów gleby pobranych w różnych miejscach Europy. Uwidocznione w tych profilach procesy glebotwórcze, naturalna struktura, układ poszczególnych poziomów oraz szereg cech, przybliżą zwiedzającym wiedzę o środowisku glebowym tak istotnym dla funkcjonowania świata przyrody. Taka forma prezentacji gleby pozwala na przeniesienie jej w naturalnym układzie z terenu do pomieszczeń edukacyjnych, jest wyjątkowo efektowna, a równocześnie trwała.
Wystawa pokazuje gleby występujące od strefy okołobiegunowej poprzez strefę borealną, umiarkowaną aż po strefę śródziemnomorską. W kierunku wschód – zachód prezentowane są gleby gorących obszarów półpustyń, stepu suchego, stepu kontynentalnego aż po strefę atlantycką na zachodnich krańcach Europy. Dużą część ekspozycji stanowią gleby z obszaru Polski reprezentujące niemal wszystkie typy gleb naszego kraju. Dopełnieniem każdego profilu glebowego jest dokumentacja fotograficzna i filmowa krajobrazu, w który wpisana jest dana gleba oraz ciekawostki dotyczące jej budowy, związków z roślinnością oraz pełnionych w środowisku funkcji. Wnikliwy zwiedzający znajdzie dodatkowe informacje o prezentowanych glebach korzystając z monitorów dotykowych. Ekspozycję zaprojektowano tak, żeby zachęcić widza do aktywnego uczestnictwa w odbiorze eksponatów i do systematycznego zwiedzania.
Edukacja
Odwiedzający CEG mogą zdobywać wiedzę na podstawie rzeczywistych przekrojów glebowych, popartych dokumentacją filmową, fotograficzną, opisową i analityczną tworzących scenerię przebywania słuchacza w świecie gleb i środowisku przyrodniczym oraz krajobrazów, zróżnicowanych w skali Polski i Europy. Zajęcia prowadzą najlepsi specjaliści przedmiotu Uniwersytetu Rolniczego i zaproszeni goście.
W Polsce nie ma innego Muzeum Gleb, w Europie takie placówki działają w Wageningen (Holandia) i Petersburgu (Rosja), ale gleby pokazywane są tam w inny sposób, w oderwaniu od środowiska naturalnego. Centrum Edukacji Gleboznawczej zostało zrealizowane w ramach większego projektu – unowocześnienia bazy dydaktycznej Uniwersytetu Rolniczego. Na ten cel przeznaczono 16 mln zł, z czego ok. 9 mln zł uczelnia pozyskała z środków europejskich w ramach Małopolskiego Regionalnego Projektu Operacyjnego 2007-2013. Na Wydziałach: Leśnym i Ogrodniczym udało się zmodernizować i wyposażyć pięć sal wykładowych oraz dwa laboratoria – Diagnostyki Agrofagów Roślin Uprawowych i Badań Rejestracyjnych Środków Ochrony Roślin oraz Geochemii Środowiska Leśnego i Terenów Przeznaczonych do Rekultywacji. Powstała także sala projektowa dla sztuki ogrodowej i studentów biotechnologii. Prace modernizacyjne obejmowały w sumie powierzchnię 1,5 tys. m kw. i kosztowały 6,7 mln zł. Na nowoczesną aparaturę wydano około 7 mln zł.
Centrum Edukacji Gleboznawczej – Muzeum Gleb, Aleja 29 Listopada 46, 31-425 Kraków, tel.: +48 12-662-53-91
(Foto: © Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie)
“
