Szacunki zbiorów zbóż w Polsce w 2012 r. są stosunkowo dobre przede wszystkim za sprawą rekordowych zbiorów kukurydzy. Wzrosła również produkcja żyta, jęczmienia i owsa, a spadła pszenicy i pszenżyta. Wysoki był udział w produkcji zbóż jarych, co było spowodowane koniecznością przesiewów po znacznych stratach po mroźnej zimie.
Szacunki GUS z września 2012 r. wskazują na spadek produkcji pszenicy w Polsce (z 9,33 do 8,56 mln ton w roku poprzednim). Produkcja kukurydzy wyniesie 3,64 wobec 2,39 mln ton, a jęczmienia 4,17 wobec 3,33 mln ton. GUS całkowitą produkcję zbóż w Polsce (bez gryki i prosa) szacuje na 27,9 mln ton, wobec 26,6 mln ton w 2011 r.
Udanym zbiorom w Polsce towarzyszy mniejsza produkcja zbóż w USA, Rosji i południowej Europie. Według USDA w sezonie 2012/13, w porównaniu z poprzednim sezonem, spadnie światowa produkcja kukurydzy (z 877 do 841 mln ton), a także jęczmienia (do 133 mln ton) i owsa (do 22,0 mln ton). Zwiększą się tylko zbiory żyta (do 13,3 mln ton). Produkcja pszenicy zmniejszy się z 695 do 658 mln ton.
W UE łączna produkcja zbóż wyniesie 274 mln ton, wobec 284 mln ton poprzednio. Spadną zbiory pszenicy, kukurydzy i owsa, a wzrosną jedynie jęczmienia i żyta. Spośród krajów UE wzrośnie produkcja pszenicy we Francji i Niemczech, a spadnie w W. Brytanii i Hiszpanii. Zbiory zbóż paszowych zwiększą się we Francji i Niemczech, a spadną w Hiszpanii, na Węgrzech i w Rumunii. Na dużo niższym niż przed rokiem poziomie oceniana jest produkcja zbóż na Ukrainie (45 wobec 55 mln ton), co wynika ze spadku zbiorów pszenicy. Zbiory w Rosji obniżą się z 89 do 67 mln ton. Największy wpływ na światowy rynek mieć będzie spadek zbiorów zbóż w USA z 378 do 346 mln ton, w tym zwłaszcza kukurydzy.
Sytuacja na rynku sprzyja wysokim cenom ziarna na świecie. W sierpniu i wrześniu światowe ceny pszenicy, kukurydzy i jęczmienia utrzymywały się na wysokim poziomie, ale jak dotąd nie nastąpił wzrost, a ceny kukurydzy nawet nieco spadły. Podobnie było w Europie.
Wysokie ceny ziarna utrzymują się także w kraju. Obecnie są one wyższe niż przed rokiem. W okresie zbiorów kukurydzy można się liczyć z przejściowym spadkiem jej cen, które później powinny powrócić do obecnego poziomu. Sytuacja na rynku światowym w bieżącym sezonie będzie bardziej napięta z uwagi na spadek zbiorów zbóż i zużycie bieżące przewyższające zbiory, co zawsze sprzyja wysokim cenom. W dalszej części sezonu sytuację nieznacznie może poprawić oczekiwane zwiększenie zbiorów kukurydzy i jęczmienia w Argentynie.
W ciągu dwóch pierwszych miesięcy obecnego sezonu w Polsce skupiono 2,51 mln ton zbóż podstawowych, tzn. o 31% więcej niż przed rokiem. Wyższy niż przed rokiem był skup wszystkich zbóż. W poprzednim sezonie skupiono 6,47 mln ton ziarna zbóż podstawowych, tj. 26,7% krajowej produkcji. Rekordowo wysoki był skup pszenicy, który wyniósł 4,99 mln ton (53% produkcji). W przypadku żyta udział skupu w produkcji wyniósł 17%, jęczmienia 18%, a kukurydzy 65%.
W wyniku dobrych zbiorów w Polsce, wzrasta zainteresowanie naszym ziarnem, zwłaszcza że jego ceny są jednymi z najniższych w Europie. Już w lipcu wywieziono z kraju ponad 120 tys. ton pszenicy i ponad 20 tys. ton jęczmienia. W obu przypadkach jest to więcej niż w całym I półroczu 2012 r. W maju i czerwcu wyeksportowano tylko po kilkanaście tysięcy ton ziarna. W lipcu zmniejszył się import ziarna do około 100 tys. ton (głównie pszenicy i kukurydzy), podczas gdy w maju było to prawie trzykrotnie więcej.
W sezonie 2011/12, w porównaniu do poprzedniego sezonu, obniżyła się produkcja makaronów i mieszanek paszowych dla zwierząt. Wzrosła produkcja mąki żytniej i pszennej, przy mniejszych niż przed rokiem przemiałach. Wzrosła również produkcja pieczywa.
Według notowań MRiRW pod koniec września 2012 r. ceny zbóż paszowych, z wyjątkiem żyta, były wyższe niż pod koniec czerwca. Spośród zbóż paszowych podrożała jedynie pszenica, natomiast żyto konsumpcyjne potaniało o jedną czwartą. Zmniejszyły się różnice między cenami zbóż konsumpcyjnych i paszowych. Pod koniec września za jedną tonę pszenicy konsumpcyjnej można było kupić 1,02 tony pszenicy paszowej, a w przypadku żyta konsumpcyjnego i paszowego relacja ta wynosiła tylko 0,88. Również jęczmień paszowy był droższy od konsumpcyjnego.
We wrześniu, podobnie jak w sierpniu wzrosły ceny produktów zbożowych na poziomie zbytu, z wyjątkiem kaszy jęczmiennej. Ceny detaliczne wzrosły jedynie w przypadku mąki. W związku z tym w udział ceny zboża w cenie detalicznej pieczywa ocenia się na ok. 16%. Wysokie ceny przyczyniają się do spadku spożycia przetworów zbożowych, które w I półroczu 2012 r. wyniosło w wadze produktu 6,52 kg miesięcznie na osobę, wobec 6,66 kg przed rokiem.
Wysokie ceny zbóż skutkują zwiększaniem się do rekordowych poziomów cen mieszanek przemysłowych, które w sierpniu były o ok. 10% wyższe niż przed rokiem.
