Zakładając uprawę cebuli należy unikać sąsiedztwa upraw wcześnie i długo kwitnących. Kwitnące rośliny są źródłem pokarmu i przyciągają formy dorosłe wielu gatunków szkodników m.in.: śmietki cebulanki czy wgryzki szczypiorki.
Należy również unikać sąsiedztwa upraw cebuli ozimej czy porów zostawianych na zimę w polu, gdyż uprawy te są miejscem zimowania wielu szkodliwych gatunków – wciornastków, chowaczy, miniarek. Takie sąsiedztwo może doprowadzić do wcześniejszego o 3-4 tygodnie nalotu szkodników na uprawę cebuli, co prowadzi do porażenia dużo młodszych, mniej odpornych roślin i w konsekwencji nawet do całkowitego zniszczenia plantacji. Na znaczne ograniczenie ilości szkodników glebowych wpływ mają, poprzedzające uprawę, jesienne uprawki glebowe, a zwłaszcza głęboka orka zimowa, która wpływa na ograniczenie ilości rolnic, pędraków i drutowców w glebie, a także ułatwia zniszczenie części form zimujących szkodników – bobówek, śmietki cebulanki czy miniarek. Równie ważnym elementem, ograniczającym ilość szkodników glebowych, jest właściwie ułożony płodozmian, czyli następstwo roślin po sobie na danym stanowisku przez okres kilku lat. Dobrze ułożony płodozmian powinien przede wszystkim zapewnić wzrost żyzności i biologicznej aktywności gleby, ograniczać rozprzestrzenianie się chorób, szkodników i chwastów, umożliwiać dobre wykorzystanie składników pokarmowych z gleby, aby nie dopuścić do ich strat oraz zapewnić optymalne wykorzystanie posiadanego sprzętu i siły roboczej. Cebula lub inne warzywa cebulowe nie powinny być uprawiane na tym samym polu częściej niż co 4-6 lat. W przeciwnym razie istnieje niebezpieczeństwo namnożenia się w glebie groźnych chorób i szkodników cebuli, zawłaszcza białej zgnilizny i głowni cebuli, a ze szkodników niszczyka zjadliwego i śmietki cebulanki. Zwłaszcza w przypadku nicieni ważne jest aby przedplonu nie stanowiły rośliny będące żywicielami dla niszczyka zjadliwego, wśród których znajdują się niektóre bardzo cenne jako nawóz zielony, rośliny motylkowate – koniczyna czerwona, lucerna oraz bób i bobik. Równie niekorzystnym przedplonem są: pietruszka, seler, ziemniaki i owies. Natomiast dobrym stanowiskiem dla cebuli będzie pole po grochu, fasoli, wyce, peluszce, ogórkach czy kalafiorze.
Wśród głównych szkodników cebuli uprawianej z siewu i z dymki jest, powszechnie występująca na terenie Polski, śmietka cebulanka, niewielka muchówka do 6 mm długości. Zimuje ona w stadium bobówki w glebie, w miejscu żerowania larw. W ciągu roku ma dwa pokolenia: pierwsze pokolenie pojawia się na początku maja, a drugie nalatuje na plantacje w lipcu. Stadium szkodliwym jest biała, beznoga larwa, która żerując wewnątrz rośliny powoduje jej zasychanie.
Jedną z metod ochrony cebuli przed śmietką jest właściwy płodozmian oraz nie uprawianie cebuli po sobie na tym samym stanowisku. Najlepszą ochroną przed pierwszym pokoleniem jest wysianie nasion zaprawionych Nomoltem 150 SC. Jeżeli nasiona były niezaprawiane, plantację należy chronić poprzez opryskiwanie roślin w drugiej połowie maja przed pierwszym pokoleniem i w lipcu przed drugim. Zalecane środki to: Karate Zeon 050 CS, Kung-Fu 050 CS, Nurelle Max 515 EC, Sumi-Alpha 050 EC. Skuteczniejsze jest prowadzenie zabiegów prowadzone na podstawie sygnalizacji, gdzie progiem szkodliwości jest znalezienie 2-3 roślin z jajami śmietki na 1 mb rzędu. Wymienione preparaty są również skuteczną ochroną uprawy przed inną szkodliwą muchówką – udnicą cebulówką, która pojawia się tuż po nalocie śmietki i której larwy żerują w uszkodzonych przez śmietkę cebulach.
Powodującymi obecnie największe szkody w uprawach cebuli szkodnikami są wciornastki, głównie wciornastek tytoniowiec. Dorosłe owady mają barwę szarą bądź brunatną i około 2 mm długości. Larwy są nieco mniejsze, jasnożółte. Zimują owady dorosłe w resztkach roślinnych, na cebuli ozimej, w przechowalniach oraz w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną przelatują na rośliny żywicielskie dziko rosnące i uprawne. Rocznie w naszych warunkach rozwija się 4 do 6 pokoleń wciornastka tytoniowca. Dorosłe osobniki i larwy nakłuwają tkankę roślinną i wysysają soki z liści, co powoduje miejscowe rozjaśnienie tkanki w postaci plamek i smug na liściach. Najchętniej żerują na najmłodszych liściach, głęboko ukryte w pochwach liściowych. Dlatego też, tak trudno jest zaobserwować początek rozwijania się populacji wciornastków na uprawie, będący najlepszym momentem do rozpoczęcia ochrony plantacji. Dopiero w wyniku masowego namnożenia się szkodnika, przy licznych nakłuciach, powstające plamy mogą się zlewać powodując z daleka widoczne odbarwienia liści, a uszkodzone rośliny ulegają deformacji i mają obniżoną wartość handlową. Progiem zagrożenia dla wciornastków jest stwierdzenie obecności 6-10 osobników na roślinie będącej w fazie 3-5 liści. Zwalczanie wciornastków należy przeprowadzić w minimum 2-3 cyklach po dwa zabiegi, przeprowadzone co 7-10 dni. Pierwszy cykl bezpośrednio po zauważeniu pierwszych uszkodzeń lub szkodnika, drugi w miarę potrzeb, trzeci w okresie kiedy załamało się 50% szczypioru. Zalecane preparaty to m.in.: Bulldock 025 EC, Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Sherpa 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC, Tak Tak 100 EC.
Dalsze informacje w kolejnym materiale
