Odchwaszczania soi

- praktyczne wskazówki dla plantatora
Opublikowano: 30 kwietnia, 2022
Marcin Markowicz

Autor: dr hab. Roman Krawczyk

Sfinansowano z Funduszu Promocji Roślin Oleistych

 

Soja jest rośliną uprawną o dużym potencjale dalszego rozwoju w zakresie produkcji oleju, żywności wysokobiałkowej i wykorzystania jako komponentów „żywności funkcjonalnej oraz pasz. Soja dzięki możliwości wykorzystywania azotu atmosferycznego, przy pomocy bakterii symbiotycznych, żyjących w brodawkach ich korzeni zmniejsza zapotrzebowanie na nawożenie azotowe, także pod uprawę następczą.

soja

Ochrona przed zachwaszczeniem jest jednym z kluczowych elementów decydujących o opłacalności produkcji soi. Chwasty są nieodłącznym elementem pól uprawnych, a szczyt ich występowania przypada w początkowym okresie rozwoju soi, aż do zakrycia międzyrzędzi. Najczęściej są to gatunki chwastów dwuliściennych, głównie komosa biała, fiołek polny, chwasty rdestowate oraz rumianowate. Także inne gatunki mogą stanowić zagrożenie, jak np.: chaber bławatek, mak polny, przetacznik, szarłat szorstki, żółtlica drobnokwiatowa i owłosiona oraz samosiewy roślin uprawnych, zwłaszcza rzepaku. Oprócz wspomnianych chwastów znacznym problemem są również gatunki zaliczane do klasy jednoliściennych, między innymi jednoroczne chwasty prosowate (chwastnica jednostronna, włośnica sina i zielona, palusznik krwawy), a z wieloletnich perz właściwy.

W programie ochrony soi przed zachwaszczeniem zwalczanie chwastów dwuliściennych oparte jest na herbicydach stosowanych po siewie, przed wschodami soi. W tym terminie, do zwalczania chwastów dwuliściennych stosować można zalecane herbicydy oparte na substancjach czynnych (s.cz.), takich jak: chlomazon, metobromuron, metrybuzyna, pendmetalina, prosulfokarb oraz mieszaninę s.cz.: flufenacet + metrybuzyna.

Gwiazdnica pospolita chwasty

Produkty zawierające chlomazon zwalczają liczne gatunki chwastów dwuliściennych (m.in.: bodziszek drobny, dymnica pospolita, farbownik polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa i różowa, komosa biała, maruna bezwonna, pokrzywa żegawka, poziewnik szorstki, przytulia czepna, psianka czarna, rdest powojowy, rdest ptasi, rumian polny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne) oraz chwastnicę jednostronną. Podczas aplikacji produktów zawierających chlomazon, należy szczególną uwagę zwrócić, aby zabiegu nie wykonywać podczas wiatru stwarzającego możliwość znoszenia cieczy użytkowej na sąsiednie plantacje. Ryzyko uszkodzeń lub zniszczenia sąsiadujących plantacji występuje także podczas bezwietrznej pogody, gdy występują warunki sprzyjające przygruntowej inwersji termicznej.

Z herbicydów stosowanych przedwschodowo, w uprawach strączkowych w warunkach przesuszenia gleby, największy spadek skuteczności dotyczy pendmetaliny. W optymalnych warunkach wilgotności gleby zwalczany jest szeroki zakres chwastów dwuliściennych (m.in. bodziszek drobny, fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, iglica pospolita, jasnota purpurowa i rożowa, komosa biała, pokrzywa zwyczajna, pokrzywa żegawka, poziewnik szorstki, przetacznik perski, przytulia czepna, rdest plamisty i ptasi oraz rdestówka powojowata, rumian polny, rumianek pospolity, rzodkiew świrzepa, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne) oraz chwastnica jednostronna.

oprysk soi

Herbicydy oparte na s.cz. metobromuron wyróżnia szeroki zakres zwalczanych chwastów dwuliściennych (m.in.: bodziszek drobny, dymnica pospolita, farbownik polny, jasnota purpurowa, komosa biała, maruna bezwonna, poziewnik szorstki, przetacznik perski, przytulia czepna, psianka czarna, rdest kolankowy, rdest plamisty, rdest ptasi, rdestówka powojowata, starzec zwyczajny, szarłat szorstki, szczyr roczny, tasznik pospolity, tobołki polne, wiechlina roczna, żółtlica drobnokwiatowa ) oraz chwastnicy jednostronnej i samosiewów rzepaku.

Środki chwastobójcze oparte na s.cz. metrybuzyna zwalczają lub ograniczają występowanie szeregu gatunków dwuliściennych ( m.in.: dymnica pospolita, farbownik polny, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, maruna bezwonna, pokrzywa żegawka, przetacznik perski, przetacznik polny, rdestówka powojowata, starzec zwyczajny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa) oraz chwastnicy jednoliściennych. Należy zwrócić uwagę na selektywność tych środków względem roślin soi.

Herbicydy oparte na s.cz. prosulfokarb zalecane w soi przeznaczone są do zwalczania m.in. gatunków chwastów, takie jak: fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, mak polny, przetacznik bluszczykowy i perski, przytulia czepna, rdestówka powojowata oraz rumianek pospolity.

W etykietach herbicydów zawierających prosulfokarb zawarto ostrzeżenie, aby przed zastosowaniem środka wykonać na każdej uprawianej odmianie próbnego zabiegu, w celu sprawdzenia, czy nie występują objawy uszkodzenia roślin.

Chwasty prosowate zwalczać można także środkami chwastobójczymi zawierającymi s.cz. metolachlor-S. Zabieg należy wykonać bezpośrednio po siewie, na wilgotną, dobrze uprawiona glebę. W sytuacji, gdy gleba jest przesuszona, zabieg można wykonać przed siewem soi. Herbicyd należy wymieszać z glebą na głębokość 5 cm, bezpośrednio po wykonanym oprysku.

 

Rosnąca soja

Skuteczność tych zabiegów mocno zależna jest od wilgotności oraz staranności przygotowania gleby do siewu. Stosowanie herbicydów opartych na tych substancjach czynnych (o działaniu odglebowym), na przesuszoną glebę, skutkuje zmniejszeniem skuteczności chwastobójczej, a w skrajnych sytuacjach brakiem skuteczności wobec powyższego. Tak więc należy podkreślić, że dla skutecznego działania herbicydów o działaniu odglebowym istotne znaczenie ma między innymi optymalna wilgotność gleby. Znaczenie ma nie tylko ilość opadów, ale również ich rozkład w czasie. Ponadto należy zwrócić uwagę, że na ilość zachowanej wilgoci w glebie wpływ ma odpowiednia agrotechnika i przygotowanie gleby do siewu.

Optymalna skuteczność działania herbicydów stosowanych przed wschodami soi zależna jest także od równomierności pokrycia powierzchni gleby cieczą opryskową. Dlatego w zabiegach herbicydowych stosowanych przed wschodami soi szczególne znaczenie ma przedsiewna uprawa gleby, przeprowadzona w taki sposób, aby maksymalnie ograniczyć utratę wody z gleby oraz uzyskać wyrównaną powierzchnię  (tzn. bez grud), dla równomiernego jej pokrycia cieczą opryskową. 

Należy zwrócić uwagę, że na dokładność pokrycia powierzchni gleby cieczą opryskową wpływ ma także „sprawność” opryskiwacza. Szczególnie należy zwrócić uwagę na kilka aspektów, takich jak: odpowiednia stabilizacja belki polowej w płaszczyźnie poziomej i pionowej i precyzyjne jej utrzymywanie nad powierzchnią pola, a także  równomierne rzeczywiste wydatkowanie cieczy oraz pokrycie cieczą opryskową przez poszczególne rozpylacze.

Ponadto podczas zabiegów przedwschodowych, gdy ciągnik nie jest wyposażony w system nawigacji lub prowadzenia równoległego, problematyczne może być precyzyjne prowadzenie opryskiwacza, w celu uniknięcia niedopryskanych pasów (tzw. „omijaki”) lub najechania na teren już wcześniej opryskany. Ta kwestia nie jest mniej istotna podczas zabiegów powschodowych, gdy są widoczne rzędy roślin.

Zwalczanie chwastów dwuliściennych po wschodach soi możliwe jest tylko przy użyciu zalecanych herbicydów, opartych na mieszaninie s.cz. bentazon + imazamoks. Zabieg można wykonać od fazy rozwininiętego liścia trójlistkowego na drugim węźle do fazy widocznego piątego pędu bocznego pierwszego rzędu (BBCH 12-25).

Chwasty jednoliścienne w terminach powschodowych można zwalczać jednym z herbicydów zawierającym np. substancję czynną, taką jak: chizalofop-P-etyowy, cykloksydym, fluazyfop-P-butylowy lub kletodym. Należy zwrócić uwagę na pewne ograniczenia w zakresie stosowania środków opartych na substancjach czynnych: chizalofop-P etylowy i kletodym. Nie należy stosować ich łącznie z herbicydami do zwalczania chwastów dwuliściennych, a poza tym zalecany jest odstęp pomiędzy tymi zabiegami, od 3 do 12 dni, w zależności od zastosowanego herbicydu.

Młoda soja pole soi

Sfinansowano z Funduszu Promocji Roślin Oleistych