W przypadku wiosennego zwalczania chwastów w zbożach ozimych wybór optymalnego terminu wykonania zabiegu jest zależny od stopnia znajomości zachwaszczenia, które występuje na danym polu, przebiegu pogody oraz zaawansowania faz rozwojowych tak roślin uprawnych, jak i chwastów.
Wysoką efektywność i bezpieczeństwo zabiegu herbicydowego powinno się uzyskać dzięki jak najwcześniejszemu wykonaniu opryskiwania, by w ten sposób zwalczać chwasty w najmłodszych stadiach rozwojowych. Wiosenne zabiegi chwastobójcze w zbożach ozimych należy traktować jako podstawową walkę z chwastami w uprawach lub jako uzupełnienie zabiegu jesiennego.
Konkurujące z roślinami uprawnymi chwasty mogą być jedną z głównych przyczyn strat w plonie zbóż, dotyczy to zwłaszcza uciążliwych gatunków chwastów. W przypadku łanu pszenicy ozimej okres od siewu do zwarcia łanu jest jest długi, chwasty mają więc dogodne warunki do wzrostu i rozwoju. Stan zachwaszczenia pól wiosną jest zróżnicowany i głównie zależny od tego, czy wykonano jesienny zabieg ochrony. Przy braku wykonania zabiegu w terminie jesiennym należy spodziewać się silniejszego zachwaszczenia, czyli silniejszej konkurencji o wodę i składniki pokarmowe ze strony chwastów, które przezimowały.
Zabiegi należy stosować, gdy przekroczone są progi szkodliwości liczby chwastów jednoliściennych i dwuliściennych. Progi szkodliwości chwastów w łanie pszenicy ozimej w okresie wiosennym po pełnym wznowieniu wegetacji przedstawiają się następująco (liczba chwastów/m2): – miotła zbożowa 20, wyczyniec polny 30, owies głuchy 5, przytulia czepna 2, rumianowate 5, rdest powojowy 2, chaber polny 2, wyka kosmata 2, ostrożeń polny 2. Oprysk należy stosować, gdy jeden lub więcej progów jest przekroczonych.
Termin zabiegu, dobór herbicydów i zakres dawek powinien uwzględniać zarówno stopień zachwaszczenia pól, jak też skład gatunkowy chwastów występujących w zbożach ozimych. Wiosenne zabiegi powinno rozpoczynać się od momentu ruszenia wegetacji wiosennej aż do fazy początku liścia flagowego zbóż. W zależności od rodzaju zachwaszczenia pól można wybrać herbicydy zwalczające tylko chwasty jednoliścienne, zwalczające tylko dwuliścienne lub działające na obie grupy roślin jednocześnie. Polecane herbicydy wraz ze spektrum zwalczanych chwastów oraz dawkami i terminami stosowania dostępne są w publikacjach i na stronach Instytutu Ochrony Roślin.
Duża różnorodność w występowaniu gatunków chwastów dwuliściennych w zbożach ozimych sprawia, że dobór herbicydów do zabiegu należy wykonać opierając się na dokładnej analizie stanu zachwaszczenia na plantacji, a następnie zweryfikowaniu tych informacji z etykietą-instrukcją, które są indywidualne dla każdego konkretnego herbicydu. W odniesieniu do chwastów jednoliściennych najczęściej występującymi gatunkami w zbożach ozimych są miotła zbożowa, perz właściwy i regionalnie występujący wyczyniec polny.
Termin wykonania nalistnych zabiegów herbicydowych z reguły określany jest fazą rozwojową rośliny uprawnej i zwalczanych gatunków chwastów. Gdy zabiegi wykonywane są bardzo wczesną wiosną, początkowe fazy rozwojowe zbóż ozimych nie są tak bardzo istotne, a czynnikiem wyznaczającym termin zabiegu jest moment ruszenia wegetacji wiosennej. Przy opóźnianiu terminu zabiegu znacznemu ograniczeniu ulegają możliwości wyboru skutecznego i bezpiecznego preparatu.
Większość herbicydów zalecanych do wiosennego stosowania powinna być stosowana tuż po ruszeniu wegetacji, bowiem w tym okresie rośliny zbóż cechuje największa tolerancja na stosowane środki chwastobójcze. Jednocześnie najwyższą skuteczność uzyskuje się w zabiegach wykonanych na młode chwasty. Wiosną na plantacjach nie odchwaszczanych wcześniej można spodziewać się wystąpienia wielu gatunków chwastów w zaawansowanej fazie rozwojowej. By je skutecznie zniszczyć, należy jak najszybciej wykonać zabieg. Wjazd z opryskiwaczem na pole może być utrudniony wiosennymi roztopami, ale każdy dzień opóźnienia zabiegu może oznaczać mniej skuteczny zabieg. Stale rosnące chwasty będą wykazywać coraz mniejszą wrażliwość na podstawowe herbicydy. Przy utrzymujących się roztopach i grząskich polach efekt chwastobójczy późno wykonanego zabiegu może być słabszy. Wiązać się to może z koniecznością zastosowania droższych preparatów i to w górnych zalecanych dawkach.
Zgodnie z zaleceniami IOR i producentów, wyższe dawki herbicydów należy stosować przy zwalczaniu chwastów znajdujących w późniejszych fazach rozwojowych. W trakcie oprysku rośliny powinny być suche, nie wolno wykonywać zabiegu po deszczu, albo tez przed spodziewanym opadem. Aby skutecznie walczyć z zagrażającymi plantacjom chwastami i innymi agrofagami, należy w porę przeprowadzać lustrację upraw i trafnie zdiagnozować występujące chwasty, a do ich zwalczania dobierać właściwą dla danego gatunku i fazy rozwojowej chwastów mieszaninę herbicydową, co z pewnością przełoży się na uzyskanie plonów o wysokiej jakości konsumpcyjnej i przemysłowej.
