Konieczność ochrony zbóż w aktualnych warunkach pogodowych jest bezdyskusyjna. Program ochrony w terminie T-2 należy poprowadzić w taki sposób, aby nie dopuścić do pojawienia się chorób na liściu flagowym i podflagowym, bowiem ich wystąpienie osłabia rośliny i ich możliwości plonotwórcze.
Zbożom zagraża m.in.: rdza brunatna i żółta, mączniak prawdziwy zbóż i traw, brunatna plamistość liści, septorioza paskowana liści, septorioza plew (której objawy widoczne są na blaszkach liściowych). Choroby te występują głównie w uprawie pszenicy, przy czym część z nich spotykamy także w innych gatunkach zbóż. Plantacjom pszenżyta ozimego, jęczmienia ozimego, żyta zagraża m.in. rynchosporioza zbóż. W jęczmieniu ozimym także plamistość siatkowa jęczmienia, rdza jęczmienia, ramularia.
Odpowiedni moment dla terminu T-2
Zabieg w terminie T-2 chroni górne liście (flagowy i podflagowy), które będąc zdrowe przeprowadzają fotosyntezę bez zakłóceń i dostarczają do kłosów dużą ilość składników odżywczych. W praktyce wystąpienie pierwszych objawów chorób łatwo przegapić. Z jednej strony potrafią pokazać się niezwykle szybko, z drugiej niekoniecznie patogen musi dawać o sobie od razu znać, mimo że do infekcji już doszło. W przypadku mączniaka prawdziwego zbóż i traw czas od porażenia liści (infekcji) do pojawienia się objawów w postaci białych poduszeczek na liściach wynosi od 5 do 7 dni. Dla rdzy okres ten jest nieco dłuższy, od 7 do 14 dni, najdłuższy jest dla sprawcy septoriozy paskowanej liści, od 14 do 28 dni. Stąd nie będąc pewnym stanu fitosanitarnego zbóż możemy wykonać test na zdrowotność roślin. W tym celu pobieramy co najmniej kilkadziesiąt liści z różnych miejsc na plantacji, delikatnie zawijamy w ręcznik papierowy i umieszczamy w woreczku foliowym.
Pozostawiając próbę np. przy grzejniku, wynik otrzymamy po 2 dniach, w szufladzie po ok. 4–5 dniach. Po tym czasie dokładnie oglądamy liście z próby. Zmiany w postaci przebarwień, plam, widoczne piknidia świadczą o obecności patogenów chorobotwórczych. Oznacza to konieczność przygotowania się do zabiegu w terminie T-2. Niezwłocznie musimy przeprowadzić ochronę, gdy w trakcie lustracji polowej zauważymy zmiany chorobowe. Najczęściej termin zabiegu T-2 przypada od fazy całkowicie rozwiniętego liścia flagowego (widoczny języczek liściowy) do chwili grubienia pochwy liściowej, kiedy widoczne są pierwsze ości kłosa (BBCH 39-49). Wpływ na decyzję o momencie przeprowadzenia zabiegu, tzn. czy wykonać go w fazie liścia flagowego, czy pierwszych ości, ma wcześniejsza ochrona w terminie T-1 i aktualny stan plantacji. W przypadku niektórych chorób pomocne są opracowane progi szkodliwości dla terminu T-2 (tab. 1).
Bogata paleta fungicydów
W terminie T-2 do wyboru mamy szeroką paletę fungicydów bazujących na wielu substancjach czynnych, np.: azoksystrobina, piraklostrobina, fluksapyroksad, benzowindyflupyr, fluopyram, biksafen, epoksykonazol, tebukonazol, protiokonazol, difenokonazol, metkonazol, mefentriflukonazol, proquinazid, prochloraz, fenpropimorf, fenpropidyna, spiroksamina. Należą one do różnych grup chemicznych, m.in.: strobiluryn, karboksyamidów, triazoli, morfolin, ketoamin i wykazują odmienne działanie (układowe, wgłębne). Wśród zarejestrowanych preparatów są zarówno jedno-, jaki i wieloskładnikowe (tab. 2).
Gotowe mieszaniny fabryczne kilkuskładnikowe są dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza tam, gdzie stwierdzamy wysokie nasilenie występowania chorób, w łanach zagęszczonych zbóż, uprawianych w monokulturze oraz w uproszczonym płodozmianie. Na takich plantacjach wskazane jest, aby w terminie T-2 sięgać po mieszaniny zawierające w składzie substancje z różnych grup chemicznych, np. karboksyamidów, triazoli i strobiluryn, które zapewniają szerokie spektrum ochrony i potęgują działanie zwalczające choroby. Przy mniejszej spodziewanej presji chorób można użyć mieszaniny dwóch s.cz., np. triazoli i strobiluryn.
