W strukturze zasiewów podstawowych zbóż dominują u nas formy ozime (73 proc.), głównie ze względu na wyższy potencjał plonowania. Ze zbóż jarych największy udział stanowią mieszanki zbożowe (9,3 proc.), głównie jęczmienia z owsem, niekiedy z dodatkowym udziałem pszenicy. Biorąc pod uwagę jednogatunkowe zasiewy, największą powierzchnię zajmuje owies (7,8 proc.), następnie jęczmień (6,4 proc.), pszenica (2,4 proc.), pszenżyto (1,1 proc.) i żyto (szacunkowo 0,1 proc.).
Stosunkowo duży udział owsa w strukturze zasiewów wynika m.in. z faktu, iż jest on uważany jako gatunek fitosanitarny, odporny na patogeny chorób podstawy źdźbła, pozostawiający w miarę dobre stanowisko dla innych zbóż, zwłaszcza pszenicy i jęczmienia. Jest więc dobrym przerywnikiem tych gatunków, zwłaszcza wówczas, gdy wysiewano po ich zbiorze międzyplon gorczycy białej lub facelii na przyoranie. Poza tym zaletą owsa są niewielkie wymagania glebowe oraz ograniczona ochrona chemiczna, sprowadzająca się jedynie do walki z chwastami.
W krajowym rejestrze (KR) oferowanych jest obecnie 36 odmian owsa, w tym 4 nagie (nieoplewione). Owies nagi plonuje przeciętnie o 30 proc. niżej, ale wykazuje znacznie większe wartości spożywcze i pastewne, co wynika z niewielkiego udziału włókna, zaś zwiększonej zawartości białka i tłuszczu w ziarnie, w porównaniu ze zwyczajnym (oplewionym). Uprawiany jest na niewielkiej powierzchni. Przy wyborze odmiany owsa zwyczajnego należy zwracać uwagę nie tylko na potencjał plonowania, ale też zawartość łuski (plewek) w ziarniakach, bowiem pod tym względem są znaczne różnice pomiędzy odmianami (od 25 do 32 proc.). Wśród najlepiej plonujących, wyróżniają się zarejestrowane w ostatnich latach: Rambo, Gepard, Poker, Figaro, Refleks i Wulkan. Przy wyborze konkretnej odmiany, należy brać pod uwagę wyniki plonów, uzyskane ze stacji COBORU w ostatnich trzech latach w swoim województwie.
Jęczmień jary uprawiany jest głównie na paszę oraz niewielkie ilości na cele browarne i spożywcze. Przy wyborze odmian należy się kierować nie tylko wysokością plonu, ale też odpornością na choroby i wyleganie. Aktualnie w KR oferowane są 83 odmiany, w tym 23 browarne (głównie zagraniczne), które można z powodzeniem uprawiać także na paszę. Zdecydowanie najlepiej plonowały (średnio z ostatnich 3 lat): Bente, Rekrut i Laser. Należy dodać, iż w jęczmień pastewny można z powodzeniem wsiewać koniczynę czerwoną lub lucernę, w celu użyźnienia gleby i poprawy stanowiska dla roślin następczych.
Wśród 43 zarejestrowanych odmian pszenicy jarej, dominują jakościowe (z grupy A). Wśród nich 3 ościste (Ostka Smolicka, WPB Pebbles i Zadra), polecane do uprawy na gruntach przyleśnych. Do najlepiej plonujących, należą wyhodowane w ostatnich latach: WPB Pebbles, KWS Dorium, WPB Troy, Merkawa i Itaka. Wyższy poziom agrotechniki (a2) wyraźnie zwiększał plony ziarna (przeciętnie o 8,2 dt/ha), w porównaniu z niższym (a1), co wskazuje na celowość w uprawie pszenicy jarej intensyfikacji wprawy: wyższych dawek N i dokarmiania dolistnego, jak też ochrony roślin przed patogenami chorób.
Formy jare pszenżyta i żyta maja marginalne znaczenie, głównie ze względu na ich niski potencjał plonowania w stosunku do form ozimych. Cenione są za niewielkie wymagania glebowe, zwłaszcza żyto (klasy bonitacyjne V i VI), w tym co do jakości stanowiska (przedplonu). Poza tym wykazują mniejszą podatność na patogeny chorób grzybowych. Przy ich uprawie w stanowisku po zbożach ozimych, warto poprawić jego wartość, wsiewając po żniwach międzyplon gorczycy białej lub facelii, lub też (lepsze rozwiązanie) wsiewając wiosną w ozime formy żyta lub pszenżyta seradelę, ewentualnie koniczynę białą lub komonicę rożkową. Późną jesienią lub zimą (XI-XII) należałoby wyrosłe wsiewki przyorać.
