fbpx

Zbiór rzepaku bez strat

W końcowym etapie wegetacji rzepak ma naturalną skłonność do osypywania nasion na skutek pękania łuszczyn. Aby temu zapobiegać, doskonalona jest technologia zbioru, agrotechnika czy hodowla odmian odpornych na pękanie łuszczyn. Jak na razie nie uzyskano zadowalających wyników.

Na proces przyspieszonego pękania łuszczyn największy wpływ mają zmienne warunki pogodowe. Podczas deszczu łuszczyny gromadzą wodę (nabrzmiewają), a pod wpływem wysokiej temperatury woda paruje, a łuszczyny kurczą się. Nasiona osypują się na glebę powodując duże straty plonu.

Baner Syngenta

Wcześniejsze dojrzewanie łuszczyn często występuje na pędzie głównym. Gdy większość łuszczyn kończy już proces dojrzewania i zaczyna się osypywać, pewna część młodych i niedojrzałych w tym samym czasie w łanie wciąż jeszcze występuje. Ubytek plonu można jednak ograniczyć, wykonując przed zbiorem zabieg desykacji oraz sklejania łuszczyn.

Podsuszanie na początek

Desykacja (podsuszanie) polega na chemicznym odwodnieniu zielonych części roślin, które dzięki temu szybciej zasychają. Najlepszą porą do wykonania zabiegu są wczesne godziny ranne. O tej porze rośliny rzepaku są pokryte rosą, a dzięki wilgoci łuszczyny są bardziej sprężyste i słabiej się osypują w czasie przejazdu ciągnika i opryskiwacza. Zabieg ten eliminuje uciążliwe chwasty w dojrzewającym łanie oraz wtórne zachwaszczenie. Jednocześnie wyrównuje on też proces dojrzewania roślin w łanie, eliminując zmienność glebową na polu, co w konsekwencji może zmniejszać osypywanie się łuszczyn. Ponadto, desykacja ułatwia omłot i wpływa na przyspieszenie zbioru oraz lepszą czystość nasion.

Zebrane po desykacji nasiona rzepaku charakteryzują się mniejszą wilgotnością i mniejszymi różnicami jakościowymi. Jest to bardzo ważne, zwłaszcza w latach i w rejonach o niekorzystnej pogodzie. Natomiast nie zaleca się przeprowadzania tego zabiegu w lata suche, gdyż nasila pękanie łuszczyn. Należy podkreślić, że desykacja plantacji przeprowadzona zbyt wcześnie, przed dojrzałością techniczną łanu, może obniżyć plon nasion, ze względu na niższą masę tysiąca ziaren. Wg Zaleceń Ochrony Roślin na lata 2016/2017, do desykacji rzepaku używa się środki chemiczne – Basta 200 SL, Diquanet 200 SL, Knoxdown, Plantes 200 SL, Reglone 200 SL, Ring 200 SL i UPL Diquat. Pierwszy z wymienionych należy zastosować, gdy w części wierzchołkowej łuszczyny są zielone, a w dolnej części zmieniają barwę z jasnozielonej do słomkowej (tj. 8−10 dni przed zbiorem). Pozostałe środki stosuje się, gdy 70% łuszczyn nabiera barwy żółtawej, a nasiona są brązowe. (tj. 4−10 dni przed zbiorem).

Zabieg ten jest zalecany przede wszystkim w latach o niesprzyjających warunkach pogodowych (częste deszcze). Powinien być wykonany w późnej dojrzałości technicznej, gdy łuszczyny zmieniają barwę z intensywnie zielonej na seledynową i zielono−żółtą i pozostają nadal elastyczne. Fazę tę można wyznaczyć przez zginanie łuszczyn w palcach na kształt litery „U”. W tej fazie łuszczyny lekko pękają na zgięciu, ukazując brunatniejące po bokach nasiona. Powinny one stanowić 60−70% łanu.

W celu zlikwidowania niepożądanego zachwaszczenia rzepaku chwastami uciążliwymi, np. perzem, ostrożeniem czy przytulią czepną, stosuje się zabieg środkami chwastobójczymi opartymi na substancji aktywnej dikwat lub glifosat. Zabieg ten ułatwia jednoetapowy zbiór rzepaku, gdy chwasty są w pełni wegetacji, a nasiona w łuszczynach mają poniżej 30% wilgotności. Oprysk należy wykonać, gdy większość łuszczyn ma kolor żółto−zielony i około 60% łuszczyn średniego piętra łanu zawiera 2/3 brunatnych nasion. Zabieg ten wpływa na szybsze i równiejsze dojrzewanie nasion i zmniejsza również ich wilgotność. Siła działania środków tkwi w ich stężeniu w cieczy roboczej. Dawkę niższą należy stosować przy użyciu 100−150 l cieczy roboczej na 1 ha, wyższą przy użyciu 200−300 l cieczy użytkowej na 1 ha. Niektóre z preparatów można stosować w obniżonej dawce łącznie z adiuwantami. Warto pamiętać, że zabiegi herbicydami nieselektywnymi zawsze należy wykonywać na suche rośliny. 7 dni po zwalczaniu w ten sposób chwastów można przystąpić do zbioru rzepaku.

Skleić łuszczyny

Kolejnym preparatem, ograniczającym straty nasion podczas zbioru są tzw. sklejacze. W okresie dojrzewania rzepaku preparaty te zapobiegają pękaniu łuszczyn i osypywaniu się nasion. Tworzą one przezroczystą membranę, która jest wodoodporna i zabezpiecza łuszczyny przed wnikaniem wody do wnętrza tkanek. Zapewniając swobodę oddychania, nasiona w łuszczynach mogą dojrzewać równomiernie.

Najbardziej krytycznym okresem dla rzepaku ze względu na podatność łuszczyn na pękanie jest faza pełnej dojrzałości nasion, tzn. gdy wilgotność łuszczyn kształtuje się na poziomie poniżej 15%. Nie należy opóźniać zabiegu, gdyż pękniętych łuszczyn żaden preparat już nie sklei. Termin stosowania preparatu przypada na 3−4 tygodnie przed zbiorem. W tym celu należy kontrolować rośliny najwcześniej dojrzewające na polu. Moment, w którym obserwuje się żółknięcie łuszczyn, oznacza odpowiedni czas wykonania zabiegu. Trzeba pamiętać, że dokładne pokrycie roślin cieczą warunkuje efekt działania aplikowanego preparatu. Dlatego najważniejszym elementem zarówno klejenia łuszczyn, jak i desykacji, jest ilość wody zużytej na hektar. Dawkę trzeba dopasować do wysokości i zwartości łanu tak, aby całkowicie pokryć rośliny roztworem cieczy. Należy podkreślić, że koszt wykonania zabiegu sklejaczami nie jest duży, a wyższy plon osiągnięty z plantacji pozwoli rolnikom osiągnąć większy zysk z uprawy.

Podczas spodziewanych niesprzyjających warunków atmosferycznych w czasie zbioru (deszcz, wiatry) możemy jednocześnie przeprowadzić zwalczanie perzu oraz wielu gatunków jedno− i dwuliściennych przed zbiorem rzepaku łącznie z desykacją oraz zapobiec pękaniu łuszczyn i osypywaniu się nasion, stosując adiuwant Spodnam DC (0,6 l/ha) wraz z wybranym środkiem: Klinik 360 SL, Klinik Duo 360 SL, Nufosate 360 SL, Wichura 360 SL w ilości 3,0 l/ha.

Trafność podjęcia decyzji o wykonaniu zabiegu przyspieszającego dojrzewanie rzepaku może mieć istotny wpływ na plon i jakość nasion.

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.