Prezes Wielkopolskiej Izby Rolniczej Piotr Walkowski w dniu wczorajszym skierował pismo do MRiRW w sprawie zasad szacowania szkód powstałych w wyniku suszy. N
Do Zarządu Wielkopolskiej Izby Rolniczej napływają liczne informacje, że Zespoły Komisji dokonujące szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych w związku z wystąpieniem w Wielkopolsce klęską dotkliwej suszy, mimo określenia wysokiego zakresu szkód, nie stwierdzają, jako skutku klęski, obniżenia dochodu, co z kolei pozbawia rolnika możliwości uzyskania pomocy.
Sytuacja taka powstaje w związku z tym, że Zespoły Komisji zobowiązane są do stosowania zasad wyliczania obniżenia dochodu rolnika określonych w artykule 11 ust. 2 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 roku w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 70/2001. Wyżej wymienione rozporządzenie określa, że obniżenie dochodu jest różnicą wartości produkcji w roku wystąpienia klęski i średniej wartości tej produkcji z trzech lat poprzedzających rok wystąpienia niekorzystnego zjawiska.
Pragniemy zwrócić uwagę, że powyższa zasada wyliczania obniżenia dochodu (a właściwie przychodu) jest nie do przyjęcia przez nasze środowisko zawodowe z kilku względów:
Po pierwsze – mimo ubiegłorocznego gwałtownego wzrostu, średnie ceny płodów rolnych z trzech ubiegłych lat pozostają na stosunkowo niskim poziomie, co w porównaniu z przewidywanymi cenami po tegorocznych zbiorach daje różnice na tyle istotne, że nawet przy blisko 50% zniszczeń upraw, nie występuje obniżenie dochodu. Stwierdzenie, że wysoka spodziewana w roku bieżącym cena zbytu zrekompensuje rolnikowi straty byłoby do przyjęcia, gdyby nie równie gwałtowny wzrost kosztów produkcji, których to kosztów rozporządzenie 1857/2006 nie uwzględnia. Przykładowo, wg kalkulacji własnych, opracowywanych na podstawie comiesięcznych notowań cen na wielkopolskim rynku rolnym (systematycznie prowadzonych od 1997 roku), nakłady na produkcję 1 ha pszenicy w roku 2008 w stosunku do roku ubiegłego wzrosły o 22,5%, zaś w stosunku do roku 2004 o 41,5%.
Po drugie – odniesienie uzyskanego z danej uprawy przychodu w roku klęski do średniej z trzech poprzednich lat niesie ze sobą zagrożenie, że w przypadku bardzo prawdopodobnego w Wielkopolsce częstego występowania suszy – punktem odniesienia będzie i tak sytuacja klęskowa. W kolejnych latach powtarzającej się suszy, na skutek obniżania się wartości średnich plonów, będzie malała kwota obniżenia dochodu, co w sposób oczywisty dotkniętych klęską rolników pozbawi szansy uzyskania pomocy rekompensującej rzeczywiste straty.
Zdaniem naszym kwotę obniżenia dochodu należałoby ustalać jako iloczyn obniżenia plonu w roku klęski i średniej (lub przewidywanej) ceny sprzedaży tego plonu w tym roku, bez odniesienia do cen z lat poprzednich. Uzyskana w ten sposób kwota w rzeczywisty sposób odzwierciedla obniżenie dochodu z danej uprawy, powstałe na skutek klęski. Innymi słowy – gdyby nie klęska, rolnik uzyskałby w tym roku o tyle większy przychód. Oddzielnego rozważenia wymaga zasada ustalania obniżenia plonu. Jak powyżej wykazaliśmy, punktem odniesienia nie może być średnia wartość plonu z poprzednich trzech lat. Winna to być raczej potencjalna możliwość plonowania danej rośliny w poszczególnych województwach i w danych warunkach glebowych (np. klasach bonitacyjnych), określana przez wiodące jednostki naukowe.
W świetle powyższego wnioskujemy, aby Rząd Polski podjął jak najpilniejsze działania zmierzające do zmiany obowiązujących obecnie zasad wyliczania strat powstałych na skutek występowania niekorzystnych zjawisk atmosferycznych w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej. Liczymy na takie rozwiązania, które swą logiką i przejrzystością wzbudzą w rolnikach przekonanie o możliwości uzyskania od własnego państwa faktycznej, a nie tylko deklarowanej pomocy w tak trudnych sytuacjach, jakimi są dla rolnictwa negatywne skutki klęsk spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi.
