Niebawem wejdzie w życie zakaz stosowania nawozów azotowych na gruntach ornych. Jego złamanie może skutkować dotkliwymi karami finansowymi. Rolnicy muszą pamiętać o granicznych terminach wyznaczonych przez przepisy, które uwzględniają różne rodzaje nawozów oraz warunki pogodowe. Wyjaśniamy, kiedy kończy się możliwość nawożenia i jakie wyjątki mogą obowiązywać.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina rolnikom, że Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie “Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” ustala graniczne terminy stosowania nawozów zawierających azot.
Nawozy naturalne stałe
Nawozy naturalne stałe, czyli obornik (mieszanina kału i moczu zwierząt wraz ze ściółką, w szczególności słomą, trocinami lub korą) oraz pomiot ptasi (odchody drobiu z bezściółkowego systemu utrzymywania zwierząt gospodarskich) można stosować tylko do:
– 31 października na gruntach ornych;
– 30 listopada trwałych użytkach zielonych, uprawach wieloletnich oraz uprawach trwałych.
Nawozy azotanowe mineralne i nawozy naturalne płynne
Graniczny termin stosowania nawozów azotowych mineralnych i nawozów naturalnych płynnych, czyli gnojowicy (mieszanina kału i moczu zwierząt z domieszką wody) oraz gnojówki (odciek z obornika (przefermentowany mocz zwierząt)) to:
– 20 października (dla niektórych gmin 15 października albo 25 października) na gruntach ornych;
– 31 października na trwałych użytkach zielonych, uprawach wieloletnich oraz uprawach trwałych.
Wyjątkowe sytuacje – dłuższe terminy
Przepisy pozwalają rolnikom na elastyczne podejście do jesiennego terminu stosowania nawozów, w tym nawozów naturalnych, w przypadku gdy:
- Wystąpią niekorzystne warunki pogodowe – np. nadmierne uwilgotnienie gleby, wystąpienie suszy – graniczny termin stosowania nawozów to 30 listopada.
Rolnik sam określa warunki pogodowe i potrzebę stosowania nawozów w terminie późniejszym niż 31 października. Nie ma konieczności specjalnego dokumentowania takich przypadków.
- Uprawy są zakładane jesienią, po późno zbieranych: buraku cukrowym, kukurydzy, przedplonach lub późnych warzywach – graniczny termin stosowania nawozów to koniec jesieni.
W tym przypadku dopuszczalna dawka azotu w wieloskładnikowych nawozach mineralnych nie może przekroczyć dawki 30 kg N/ha dla zakładanych upraw. Rolnik jest zobowiązany do szczegółowego udokumentowania: terminu zbioru, daty stosowania nawozu, zastosowanych nawozów oraz ich dawki i terminu siewu jesiennej uprawy.
Ocena warunków pogodowych
Niekorzystne warunki pogodowe najczęściej występują lokalnie, dlatego producent rolny powinien samodzielnie ocenić – uwzględniając panujące warunki pogodowe – możliwość dokonania jesiennego zbioru i zastosowania nawożenia.
Nawożenie w takich sytuacjach nie może być wykonywane później niż do końca listopada.
Należy również pamiętać, że nie nawożenie jest zabronione, jeżeli gleba jest zamarznięta, zalana wodą, nasycona wodą lub przykryta śniegiem.
Kary za złamanie zakazu
Za złamanie zakazów grożą surowe kary finansowe, które zostały poważnie zwiększone w stosunku do ubiegłego roku. W 2024 r. to:
– 2636,02 zł za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami (wzrost o 331,81 zł)
– 3954,04 zł za przechowywanie nawozów naturalnych niezgodnie z przepisami (wzrost o 497,71 zł)
– 659,00 zł za za prowadzenie dokumentacji realizacji programu azotanowego niezgodnie z przepisami programu azotanowego (wzrost o 82,95 zł)
– 659,00 zł za brak planu nawożenia azotem (wzrost o 82,95 zł).
Dodatkową karą może być utrata części dopłat bezpośrednich.
