W sposób ekspresowy procedowana była, zarówno w Sejmie jak i w Senacie, ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych. Teraz, aby nowe przepisy zaczęły obowiązywać potrzebna jest jeszcze jak najszybsza ich akceptacja przez Prezydenta RP.
Celem rządowego projektu ustawy jest przede wszystkim zwiększenie efektywności służb kontrolujących niektóre rynki rolne, a także wyeliminowanie nieuczciwych praktyk, takich jak przepakowywanie owoców i warzyw z zagranicy i sprzedawanie ich jako polskie.
Przygotowane rozwiązania stanowią odpowiedź na nasilający się proceder przepakowywania przywożonych z zagranicy niektórych owoców oraz warzyw i sprzedawania ich jako polskie. Nowe przepisy mają przyczynić się do wyeliminowania takich nieuczciwych praktyk, co powinno pozytywnie wpłynąć na konkurencyjność gospodarki. Wprowadzone regulacje będą dotyczyć ok. 1,41 mln gospodarstw rolnych.
Po przeprowadzeniu kontroli dotyczących bezpieczeństwa fitosanitarnego, jakości ziemniaków i warzyw sprowadzanych z Unii Europejskiej i państw trzecich, stwierdzono uchybienia związane m.in. z brakiem informacji u sprzedawców umożliwiających identyfikację produktów, brakiem etykiet w języku polskim na opakowaniach warzyw oraz brakiem informacji dla klienta wskazujących kraj pochodzenia.
Nowe rozwiązania wzmocnią i usprawnią działania służb kontrolnych, wykorzystując przy tym aktualne doświadczenia związane z kontrolą świeżych owoców i warzyw, w tym ziemniaków. Zmiany przewidziane w kilku ustawach powinny zapewnić konsumentom odpowiednie informacje dotyczące oznakowania artykułów rolno-spożywczych, w tym owoców i warzyw świeżych.
Przewidziano obowiązek posiadania przez każdy podmiot wprowadzający artykuły rolno-spożywcze do obrotu, informacji, które umożliwiają ich identyfikację oraz odróżnienie od innych artykułów rolno-spożywczych. Za niespełnienie tego wymogu przewidziano stosowne kary. Zmiany dotyczą również wzmocnienia nadzoru nad działalnością osób wpisanych do rejestru rzeczoznawców (próbobiorców i klasyfikatorów tusz zwierząt rzeźnych oraz owoców i warzyw), co pozwoli skutecznie zweryfikować ich obiektywizm (chodzi o rzeczoznawców zatrudnionych np. przez podmioty skupujące).
Teraz inspektor Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie mógł prowadzić działania kontrolne na podstawie okresowego imiennego upoważnienia. Chodzi o przypadki kontroli świeżych owoców i warzyw nie objętych wymaganiami unijnymi. Wykorzystanie imiennego upoważnienia pozwoli na przeprowadzenie jednorazowo kontroli u wielu handlowców, np. sprzedających owoce i warzywa na rynkach hurtowych, których dane nie mogły być znane inspektorowi przed przystąpieniem do kontroli. Dzięki temu kontrole jakości handlowej owoców i warzyw powinny być szybsze i skuteczniejsze.
Zaproponowano również zmiany dotyczące owoców i warzyw objętych regulacjami unijnymi – chodzi m.in. o zastąpienie grzywny wyższymi karami pieniężnymi za nieprzestrzeganie wymagań jakości handlowej owoców i warzyw, w tym dotyczących podawania informacji o pochodzeniu produktu. Proponowane kary ujednolicono z karami mającymi zastosowanie wobec innych artykułów rolno-spożywczych, wynikającymi z ustawy z 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.
Zaproponowano także wprowadzenie dodatkowych kar za nieokazanie dokumentów towarzyszących danej partii owoców lub warzyw (o których mowa w przepisach unijnych) lub niezamieszczenie w tych dokumentach wymaganych informacji albo podanie informacji nieprawdziwych. Karane będzie również ponowne wprowadzanie do obrotu owoców i warzyw, wobec których wydano orzeczenie o ich niezgodności z wymaganymi unijnymi.
Przewidziano ponadto wzmocnienie nadzoru nad produkcją i obrotem w Polsce roślin, produktów roślinnych lub produktów szczególnie podatnych na porażenie przez tzw. organizmy kwarantannowe. Konieczne będzie też wprowadzenie – odpowiednich do skali stwierdzanych nieprawidłowości – sankcji karnych zapewniających skuteczność nadzoru. W rezultacie chodzi o poprawę bezpieczeństwa fitosanitarnego Polski, zabezpieczenie kraju przed rozprzestrzenianiem się organizmów kwarantannowych, a w konsekwencji poprawę konkurencyjności polskiej żywności pochodzenia roślinnego.
Źródło: Senat RP, KPRM
