Zdrowie ludzi, zwierząt i środowisko w Polsce będą lepiej chronione dzięki porozumieniu o współpracy, które Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zawarł 20 stycznia z Głównym Inspektorem Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Obie instytucje postanowiły ściśle współdziałać w zapobieganiu zagrożeniom, które wynikają z obrotu i stosowania w polskim rolnictwie (w tym ogrodnictwie i sadownictwie) środków ochrony roślin. Wspólną troską NFOŚiGW i GIORiN będzie także zapewnienie bezpieczeństwa fitosanitarnego kraju.
Polska, dysponując silnym sektorem rolnym, który jest nie tylko dobrze rozwinięty i wydajny, ale przede wszystkim ceniony w Europie i świecie za wysoką jakość płodów rolnych, musi szczególnie dbać o to, aby rodzimym plantacjom nie zagrażały agrofagi, czyli rozmaite patogeny, szkodniki i chwasty obniżające plony roślin uprawnych. To jedno z zadań Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN), której centralnym organem administracyjnym jest Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa – sygnatariusz porozumienia z NFOŚiGW.
Dbałość o dobry stan polskich upraw wymaga podejmowania różnorodnych działań i zabiegów, w tym również o charakterze biologicznym (stosowanie biopreparatów) i chemicznych środków ochrony roślin, które mogą nie być obojętne dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz stanu środowiska naturalnego. Dlatego podpisane dzisiaj porozumienie o współpracy pomiędzy NFOŚiGW i GIORiN przewiduje zapobieganie takim zagrożeniom – nie tylko w wyniku bezpośredniej eliminacji czy neutralizacji potencjalnie szkodliwych czynników, ale także poprzez szerzenie edukacji społecznej w tym zakresie, zgodnie z polityką ekologiczną państwa.
Merytoryczny patronat i bliskie współdziałanie obu resortów jest gwarantem skuteczności porozumienia zawartego pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Głównym celem tych dwóch instytucji publicznych będzie wspólne podejmowanie przedsięwzięć i rozwiązań proekologicznych oraz ich wspieranie ze środków publicznych, a także upowszechnianie wiedzy w zakresie ochrony klimatu i środowiska. Kooperacja będzie możliwa na różnych polach, gdyż NFOŚiGW i PIORiN w swoich ustawowych zadaniach mają wiele punktów stycznych.
– Głównym celem naszej instytucji jest finansowanie ochrony środowiska w Polsce, a na to zasadnicze zadanie składa się wspieranie różnych projektów, w tym związanych z rolnictwem, które istotnie oddziałuje na stan gleby, powietrza i wód Wśród przedsięwzięć otrzymujących dotacje i preferencyjne pożyczki z Narodowego Funduszu jest sporo takich, które wprost dotyczą sektora rolnego, nie wyłączając działań edukacyjnych na rzecz ochrony środowiska w tym obszarze czy też związanych z badaniami naukowymi i postępem technicznym w rolnictwie. Stwarza to nam szeroką przestrzeń do współpracy z partnerami z PIORiN – mówi Maciej Chorowski, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
– Do kluczowych zadań Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa należy nadzór nad uprawą i przemieszczaniem materiałów roślinnych w celu zapobiegania rozprzestrzenieniu się agrofagów . W swoich działaniach nie tracimy z pola widzenia wymogów ekologii i dbałości o stan polskiej przyrody. Takie działania, jak ustalanie i nadzorowanie środków fitosanitarnych przy zwalczaniu różnorodnych szkodników, chwastów i patogenów, badania laboratoryjne roślin, produktów roślinnych czy też kontrola w zakresie wprowadzania do obrotu i stosowania środków ochrony roślin mają bliski związek z myśleniem ekologicznym reprezentowanym przez Narodowy Fundusz – dodaje Andrzej Chodkowski, Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Dowiedzieliśmy się , że na podstawie porozumienia o współpracy, zawartego na czas nieokreślony, NFOŚiGW zobowiązał się do uwzględniania w tworzonych programach priorytetowych oraz innych instrumentach wsparcia ze środków publicznych działań prowadzonych przez PIORiN, a także do włączania w swoją działalność informacyjno-promocyjną danych o przedsięwzięciach podejmowanych przez partnera porozumienia. Z kolei PIORiN zapewniła, że w realizacji swoich ustawowych zadań będzie mieć na względzie działania na rzecz ochrony klimatu i środowiska, spójne z celami NFOŚiGW, w szczególności związane z zapobieganiem zagrożeniom dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska, które wynikają ze stosowania środków ochrony roślin. Inspekcja również będzie w swoim przekazie publicznym kierowała się spójną z NFOŚiGW polityką informacyjną.
Formy współpracy przewidziane w porozumieniu mają być różnorodne, na przykład: spotkania robocze, w tym dyskusje ekspertów, wspólne konferencje, seminaria i inne wydarzenia, także korespondencyjna i elektroniczna wymiana inicjatyw, opinii, ustaleń, materiałów. W każdym przypadku głównym założeniem ma być wspieranie rozwiązań proekologicznych oraz upowszechnianie wiedzy w zakresie ochrony środowiska. Przy takim zdefiniowaniu kooperacji między NFOŚiGW i PIORiN, będzie ona polegać przede wszystkim na prowadzeniu działalności informacyjno-promocyjnej i komunikacji społecznej, uwzględniającej działania obu stron porozumienia.
A jakie wymierne korzyści przyniesie umowa o współpracy obu instytucji? W wymiarze państwowym kluczową sprawą jest bezpieczeństwo fitosanitarne Polski, czyli pewność, że możliwie bezpieczne będą prowadzone w naszym kraju działania dotyczące zapobiegania chorobom i szkodnikom roślin oraz procesy likwidowania zagrożeń, jakie niosą one dla zdrowia człowieka. Główne przesłanie porozumienia NFOŚiGW i PIORiN to lepsza ochrona zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska w nieodzownym procesie zwalczania agrofagów, zwłaszcza metodami chemicznymi i biologicznymi, ale także fizycznymi, mechanicznymi oraz o charakterze profilaktycznym (kwarantanna, zabiegi agrotechniczne, hodowla odmian odpornych itp.). Trzeba tutaj dodać, że eliminacja patogenów, szkodników i chwastów, które obniżają plony roślin uprawnych, jest konieczna, gdyż z ich powodu straty w uprawach mogą wynieść od kilku do nawet kilkudziesięciu procent. Ocenia się, że Polsce oscylują one wokół kilkunastu procent (w zależności od rodzaju rośliny, rejonu plantacji oraz gatunku agrofaga).
Korzyści z umowy o współpracy pomiędzy NFOŚiGW i PIORiN odniesie także całe społeczeństwo. Rolnikom porozumienie obu instytucji da nowe możliwości dofinansowania inwestycji w ekologiczne, zrównoważone uprawy i technologie i stworzy większe szanse w stosowaniu alternatywnych (ekologicznych) środków ochrony roślin. Rolnik będzie mógł liczyć na większe bezpieczeństwo fitosanitarne swoich upraw i hodowli, otrzyma szerszy dostęp do odpowiednich technologii produkcji materiału siewnego, a także do programu priorytetowego NFOŚiGW „Agroenergia”, wspierającego transformację energetyczną w rolnictwie. Ponadto uzyska szeroką informację o innych programach Narodowego Funduszu, które nakierowane są na finansową pomoc także dla polskiego rolnictwo (np. Czyste Powietrze, ewentualne nowe nabory w takich programach jak „Moja Woda”, „Mój Prąd” czy „Usuwanie folii rolniczych i innych odpadów pochodzących z działalności rolniczej”).
