Rosja i Ukraina to światowe potęgi w globalnym i kruchym łańcuchu żywnościowym. Długofalowe konsekwencje wojny dla globalnej podaży żywności dotkną zarówno bogate, jak i biedne części świata. Teraz pilna jest pomoc Ukrainie. Błagamy rządy norweskie i międzynarodowe, aby zebrały się razem i chroniły światową produkcję żywności oraz współpracowały w celu zmniejszenia zależności od Rosji.
Jesteśmy bardzo zaniepokojeni poważną sytuacją, jaka rozwija się obecnie na Ukrainie i w pełni popieramy potępianą przez rząd norweski rosyjską inwazję wojskową. Yara została bezpośrednio dotknięta konfliktem. Zatrudniamy pracowników, którzy znajdują się w strefie działań wojennych na Ukrainie, ponadto jeden z pocisków uderzył w biurowiec Yara w Kijowie. Na szczęście żaden z naszych pracowników nie został ranny. Jednocześnie pozyskujemy znaczną ilość niezbędnych surowców z Rosji, wykorzystywanych do produkcji żywności na całym świecie, czytamy w komunikacie wydanym przez Svein’a Tore Holsether, prezydenta i dyrektora zarządzającego Yara International.
Poza bezpośrednim zagrożeniem życia i makabrycznymi cierpieniami, których jesteśmy świadkami na Ukrainie, niewiele rzeczy jest ważniejszych niż dostęp do żywności. Chociaż możemy zdecydować się na opóźnienie konsumpcji większości produktów i usług, żywność jest podstawowym dobrem. W 2015 r. społeczność międzynarodowa postanowiła wyeliminować głód do 2030 r. W ciągu ostatnich dwóch lat kilka wstrząsów zewnętrznych, w tym zmiana klimatu, pandemia i wzrost europejskich cen gazu, ujawniły słabości systemu żywnościowego i pilną potrzebę zmian. Bank Światowy podkreślił, że chociaż obecna podaż żywności jest stabilna, to ceny żywności rosną w większości krajów na świecie. W 2020 roku około 800 milionów osób zasypiało głodnych, co stanowi wzrost o 120 milionów ludzi od 2019 roku. Wojna grozi, że ten trend się umocni.
Rosja i Ukraina to światowe potęgi w rolnictwie i produkcji żywności
Ukraina to jeden z wiodących krajów rolniczych na świecie i drugi co do wielkości producent zbóż. Rolnicy wchodzą obecnie w kluczowy etap sezonu rolniczego, w którym czynniki takie jak: nawóz, nasiona, woda, będą decydować o plonach dla nadchodzących zbiorów. Najbardziej ekstremalne obliczenia wskazują, że jeśli nie dodamy nawozu do gleby, plony mogą zostać zmniejszone o 50% przed kolejnymi zbiorami.
Rosja oprócz tego, że jest jednym z największych producentów pszenicy, posiada ogromne zasoby naturalnych składników, np. gazu wykorzystywanego w procesie produkcji nawozów. Znaczenie gazu omawiano podczas debaty na temat wysokich cen gazu w Europie w 2021 i na początku 2022 roku. 40% dostaw gazu do Europy pochodzi obecnie z Rosji. Jeśli chodzi o potas (sól wydobywaną ze złóż gliny) to rynek jest bardzo skoncentrowany i wrażliwy na zmiany. Obecnie 80% pochodzi z eksportu, z Kanady 40%, Białorusi 20% i Rosji 19%. W sumie 25% europejskiego zaopatrzenia w te trzy surowce pochodzi z Rosji.
Yara jest zarówno dostawcą rozwiązań dla sektora rolniczego na Ukrainie, jak i dużym odbiorcą surowców z Rosji. Zawsze przestrzegamy aktualnych przepisów, sankcji i naszych własnych wytycznych. Swobodny przepływ towarów przez granice był możliwy w czasach większej stabilności geopolitycznej. Teraz, gdy warunki geopolityczne są niezrównoważone, największe źródła surowców do produkcji żywności w Europie podlegają ograniczeniom i nie ma krótkoterminowych alternatyw. Jedną z potencjalnych konsekwencji jest to, że tylko najbardziej uprzywilejowana część populacji świata ma dostęp do wystarczającej ilości żywności.
Zmniejszenie zależności od Rosji
Wyższe ceny żywności i nawozów mogą pozytywnie wpłynąć na wyniki finansowe Yara w krótkim okresie. Jednak perspektywy społeczne i gospodarcze są całkowicie zsynchronizowane długoterminowo. Tworzenie wartości dla prywatnych firm można osiągnąć jedynie poprzez zrównoważony system żywnościowy, w którym żywność jest przystępna cenowo i dostępna dla światowej populacji. Świat z niestabilną podażą żywności to świat z głodem w niektórych częściach świata, zwiększoną śmiertelnością, konfliktami zbrojnymi, migracjami, zamieszkami i zdestabilizowanymi społeczeństwami, które mogą jeszcze bardziej przyspieszyć napięcia geopolityczne.
Dlatego ważne jest, aby społeczność międzynarodowa zjednoczyła się i pracowała na rzecz zabezpieczenia światowej produkcji żywności i zmniejszenia zależności od Rosji, mimo że liczba alternatyw jest obecnie ograniczona. Stanowi to trudny dylemat między kontynuacją zaopatrywania się w Rosji w perspektywie krótkoterminowej a odcięciem Rosji od międzynarodowych łańcuchów żywnościowych. Ostatnia opcja może mieć poważne konsekwencje społeczne. Te rozważania nie mogą być brane pod uwagę przez pojedyncze firmy, ale muszą być podjęte przez władze krajowe i międzynarodowe.
