Wydawać się może, że z własnej działki można, bez problemu i spełniania żadnych dodatkowych wymogów formalnych, wykopać tyle piasku i żwiru, ile potrzebujemy. Na przykład na potrzeby budowy domu lub zwykłej podmurówki. Nic bardziej mylnego. Co więcej, wydobywając bez odpowiedniej koncesji można narazić się na poważne kary.
Urząd Górniczy informuje, że na podstawie art. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2020 r. poz. 1064 z późn. zm.) możliwe jest wydobywanie piasków i żwirów, przeznaczonych dla zaspokojenia potrzeb własnych osoby fizycznej, z nieruchomości stanowiących przedmiot jej prawa własności (użytkowania wieczystego).
Wydobycie jest możliwe bez prawa rozporządzenia wydobytą kopaliną, jeżeli jednocześnie będzie wykonywane bez użycia środków strzałowych, nie będzie większe niż 10 m3 w roku kalendarzowym i nie naruszy przeznaczenia nieruchomości.
Ten kto zamierza podjąć wydobywanie, jest zobowiązany z 7-dniowym wyprzedzeniem na piśmie zawiadomić o tym właściwy organ nadzoru górniczego, określając lokalizację zamierzonych robót oraz zamierzony czas ich wykonywania.
W przypadku niedostosowania się do w/w określonych wymagań, właściwy organ nadzoru górniczego w drodze decyzji, ustala prowadzącemu taką działalność opłatę podwyższoną, o której mowa w art. 140 ust. 3 pkt. 3 Prawo geologiczne i górnicze.
Za wydobycie kopalin, również na własne potrzeby, ponosi się opłaty. Stawki opłat eksploatacyjnych dla piasków i żwirów wynoszą 1,13 zł za wydobytą tonę surowca. Z kolei stawki za wydobywanie kopalin bez posiadania koncesji, w sytuacji kiedy jest ona wymagana, grożą kary administracyjne, jak i sankcje karne. W przypadku kar administracyjnych mogą to być tzw. opłaty podwyższone, stanowiące 40-krotność stawki opłaty eksploatacyjnej dla każdej z kopalin, pomnożonej przez wielkość wydobycia.
