Dzień Zaduszny, czyli 2 listopada, to czas wspominania tych, którzy odeszli. Odeszło również wiele marek ciągników, i choć żyją wciąż w naszej świadomości, to na nowe modele pod ich szyldami już nie można liczyć.
Ursus
Jeśli myślimy o marce, która jest bliska sercu wielu rolników to pierwszym skojarzeniem jest niewątpliwie nasz rodzimy Ursus. Historia tej marki rozpoczęła się w 1893 roku od firmy pod nazwą Towarzystwo Udziałowe Specyalnej Fabryki Armatur i dopiero w 1920 roku pojawił się w nazwie Ursus, co było pokłosiem ogromnej popularności powieści Henryka Sienkiewicza Quo Vadis. Firma przez lata wyprodukowała setki tysięcy ciągników, choć nigdy nie udało się osiągnąć zakładanych jeszcze w latach 70. zdolności produkcyjnych na poziomie 100 tys. ciągników rocznie. Po przejściu przez burzliwe lata 90. firmie Ursus udało się utrzymać do 2011 roku, kiedy to znak towarowy Ursus trafił do Polmot Warfama, która to firma podjęła się produkcji ciągników w Lublinie. Niestety w lipcu 2021 roku sąd ogłosił upadłość również tej firmy i w ten sposób zakończyła się historia marki Ursus.
Renault
Ta francuska marka ciągników jest bardzo dobrze znana polskim rolnikom, ponieważ po dziś dzień pracuje na naszych polach jeszcze wiele traktorów tego producenta. Historia firmy rozpoczęła się w 1919, kiedy to został wykonany pierwszy ciągnik Renault typ GP. W 1950 produkcja została przeniesiona do nowoczesnego zakładu w Le Mans, a w 1987 roku zostały wykupione udziały w Carraro Agritalia i rozpoczęto produkcję mniejszych ciągników pod marką Renault. Firma współpracowała również z Massey’em Fergussonem i w 1994 roku utworzono w Beauvais spółkę specjalizującej się w zakresie projektowania i produkcji przekładni i osi (dziś jest tam fabryka Massey Ferguson). Późniejsze lata to wprowadzenie doskonale znanych modeli Ares i Atles. Historia marki kończy się w 2003 roku, kiedy to 51 proc. udziałów wykupuje niemiecki Claas, który początkowo produkuje w Le Mans ciągniki Renault, ale już pod swoją marką, a 5 lat później Claas przejął 100 proc. udziałów w fabryce w Le Mans i produkuje tam do dziś opracowywane przez siebie modele.
Fortschritt
Ciągniki pod tą wschodnio-niemiecką marką są również znane i w naszym kraju, a początkiem kombinatu Fortschritt było połączenie w 1951 roku pięciu spółek we wschodniej Saksonii zajmujących się produkcją maszyn rolniczych, budowlanych i maszyn do obróbki drewna. Firma zajmowała się produkcją traktorów, kombajnów czy sieczkarni. Spośród modeli ciągników do najbardziej znanych należą z pewnością takie modele jak ZT 300/303, ZT 320/323 czy ZT 403/423 A. Marka ta przetrwała tylko do początku lat 90., gdyż w 1994 roku została sprywatyzowana; 52 proc. udziałów trafia do firmy Carl Mengele Maschinenfabrik GmbH, a 48 proc. kupuje Messrs Albert and Helmut Bidell, co definitywnie kończy obecność tej marki na rynku.
Leyland
Ciągniki angielskiej marki Leyland, należącej do British Leyland, powstawały przez stosunkowo krótki okres czasu, gdyż firma rozpoczęła ich produkcję dopiero w 1969 roku, a jej historia zakończyła się w roku 1982, kiedy to sprzedano markę firmie Marshall Tractors Ltd., która ostatecznie upadła w 1985 roku. Jednakże firma przez ten krótki czas zdołała wyprodukować wiele modeli takich jak m.in. 154, 245, 253, 255, 262, 270, 272, 282, 285, 344, 384, 462, 472, 482 czy też 485.
Valmet i Volvo BM
Historia tych marek sięga lat 40. XX wieku, kiedy to szwedzki Bolinder-Munktell (BM) rozpoczął współpracę z innym równie dobrze znanym szwedzkim producentem, czyli firmą Volvo, jednakże dopiero w 1950 roku powstała marka Volvo BM. Ciągniki pod marką Volvo BM powstawały do 1979, kiedy to Volvo BM oraz fiński Valmet utworzyły spółkę joint venture zorientowaną na produkcję ciągników markowanych Volvo BM Valmet. Z czasem nazwa została skrócona do Valmet po tym, jak Volvo sprzedało swoje udziały firmie Valmet, która ostatecznie w 2001 roku połączyła się z Valtrą i sprzedawane były ciągniki pod marką Valtra-Valmet, by w końcu człon Valmet zniknął z nazwy i pozostała już tylko Valtra.
Fiat
Marka ciągników Fiat może poszczycić się bardzo długą, bo rozpoczynającą się w 1918 roku historią. Choć ciągniki brandowane tym logiem nie są już produkowane, to firma po wielu przekształceniach jest dziś częścią bardzo dobrze znanego koncernu CNH. Należące do Fiata przez lata takie marki jak FiatAgri, Ford czy New Holland przekształcone zostały ostatecznie w 1999 roku w jedną markę, czyli w New Holland, który produkuje już nie tylko ciągniki, ale również kombajny zbożowe, prasy, kombajny do zbioru winogron czy też narzędzia uprawowe.
Schlüter
Ta niemiecka marka rozpoczęła produkcję traktorów w 1937 roku, choć sama firma powstała dużo wcześniej, bo już w 1899 roku. Firma w swoim protfolio miała wiele modeli traktorów, ale najbardziej znana była z produkcji dużych ciągników serii Super (do 280 KM), Super Trac z czterema kołami tego samego rozmiaru (do 300 KM) i Profi Trac z czterema kołami tego samego rozmiaru (w standardzie do 320 KM), które zaczęły powstawać od 1964 roku. Seria mniejszych modeli została natomiast nazwana Compact. Niestety historia tej bawarskiej marki zakończyła się w 1993 roku, a gwoździem do trumny były, choć futurystyczne, to bardzo drogie w produkcji modele Euro Trac 1300-2000. Dość wspomnieć, że ich ceny były o ok. 1/3 wyższe od odpowiadających im mocowo modeli ze stajni Fendta…
Nasze zestawienie nie jest oczywiście wyczerpujące, postanowiliśmy jednak skupić się na markach, które istniały jeszcze relatywnie niedawno i są, przynajmniej w większości, kojarzone w naszym kraju. Historia wymienionych marek dobiegła końca, a szkoda. Jednej z nich szczególnie…
