Przyszłość rolnictwa zaczyna się dziś – pod takim hasłem debatowano nad celowością zbilansowanego nawożenia roślin oraz wykorzystaniu w uprawie produktów zwiększających kondycję roślin. Zagadnienia te są coraz bardziej aktualne w dobie pogłębiających się stresów biotycznych i abiotycznych.
W dniu 7 maja 2024 roku w Serocku odbyła się Wielka Majówka Timac Agro 2024. W debacie „Przyszłość rolnictwa zaczyna się dziś uczestniczyli Przedstawiciele nauki, w tym dr Paweł Krawiec, dr inż. Jerzy Próchnicki, a z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu – dr hab. Witold Szczepaniak, prof. UP oraz dr hab. Łukasz Sobiech, prof. UP.
Dr hab. Witold Szczepaniak, prof. UP w Poznaniu podkreślił, iż podstawowym celem nawożenia jest dostarczenie roślinom składników pokarmowych w ilościach niezbędnych do uzyskania wysokiego plonu (zależnego od warunków glebowo-klimatycznych), o pożądanej jakości oraz poprawa lub utrzymanie odpowiedniej żyzności gleby. Przy czym w racjonalnym gospodarowaniu trzeba mieć jeszcze na uwadze, że przeprowadzone nawożenie powinno być opłacalne ekonomicznie (aspekt ekonomiczny należy rozważać na przestrzeni dłuższego okresu czasu, przykładowo zmianowania, gdyż niektóre nawozy działają przez okres kilku lat). Stwierdził, iż w praktyce powinna obowiązywać zasada, że nie tylko liczy się uzyskany plon z hektara, ale przede wszystkim zysk, bowiem nie opłaca się uzyskiwać rekordowych plonów za wszelką cenę. Zasygnalizował także, że nawożenie powinno być tak opracowane aby z jednej strony spełniało w/w wymagania, a z drugiej było bezpieczne dla środowiska.
W debacie podkreślono, że stosowanie nawozów które jest warunkiem niezbędnym do realizacji potencjału plonotwórczego roślin, stanowi zawsze pewne zagrożenie dla środowiska naturalnego, a zadaniem rolnika jest takie postępowanie w zakresie szeroko pojętej agrotechniki, tj. zmianowania, uprawy, nawożenia, ochrony itp., aby to zagrożenie zminimalizować. Stąd też w praktyce prawidłowa strategia nawożenia roślin uprawnych powinna przede wszystkim skupiać się na tym, aby kontrolować plonotwórcze działanie azotu, gdyż jak powszechnie wiadomo jest to główny składnik plonotwórczy, jak i jeden ze składników, który w nadmiarze jest szczególnie niebezpieczny dla środowiska. Kontrola ta w pierwszej kolejności powinna polegać na eliminowaniu tzw. czynników „minimum”, tj. regulacji odczynu gleby oraz jej zasobności w przyswajalny fosfor i potas, a następnie na optymalizacji nawożenia azotem poprzez racjonalne ustalenie dawki nawozowej azotu oraz zwiększenie pobierania i efektywności plonotwórczej pobranego azotu poprzez bilansowanie azotu składnikami drugoplanowymi (S, Mg) oraz profilaktyczne stosowanie mikroelementów (B, Mn, Mo, Cu, Fe, Zn i inne).
W debacie podkreślono również, że nawet najlepsza strategia nawożenia stanowi tylko jeden z czynników, który decyduje o plonie roślin. Stąd też zanim przystąpimy do opracowania nawożenia warto przeanalizować warunki gospodarowania w gospodarstwie oraz prowadzone działania w latach poprzednich.
Dr hab. Witold Szczepaniak, prof. UP w Poznaniu podkreślił, że ma to na celu z jednej strony określenie realnego plonu, który jesteśmy w stanie w danym roku uzyskać (nawożenie powinno być przeprowadzone pod określony plon), a z drugiej wyodrębnienie obszarów, które należy bezwzględnie naprawić lub które warto dopracować, aby uzyskać zakładane cele. Przykładowo warto mieć na uwadze, że rośliny aby mogły pobierać i przetwarzać składniki w plon muszą mieć zapewnione nie tylko odpowiednie warunki związane z glebą, która jak wiadomo stanowi środowisko ich życia, tj. wodę, odczyn, materię organiczną, zasobność, strukturę itp., ale także powinny być zdrowe. W innym bowiem przypadku przeprowadzone nawożenie jest mało efektywne. Stąd też, jak wskazano w debacie bardzo ważne jest stosowanie w uprawie roślin preparatów poprawiających ich wzrost i rozwój oraz zwiększających ich odporność na czynniki stresowe.
W ramach Wielkiej Majówki Timac Agro dr Paweł Krawiec przedstawił obecnie występujące problemy w produkcji ogrodniczej, a dr inż. Jerzy Próchnicki wskazał na konieczność dbania o zasoby glebowe, w tym również pod kątem życia mikrobiologicznego.
