Według opublikowanej 2 maja oceny wpływu Wspólnej Polityki Rolnej na wymianę wiedzy i działalność doradczą w UE w latach 2014-2020 wzrosła liczba rolników otrzymujących porady i mających dostęp do szkoleń w porównaniu z okresem 2007-2013.
– Wspólna Polityka Rolna (WPR) wprowadziła szereg instrumentów i środków wspierających wymianę wiedzy, doradztwo i szkolenia w zakresie innowacji i technologii, współzależności i zrównoważenia środowiskowego. Obejmuje to na przykład system doradztwa rolniczego, system wiedzy i informacji rolniczej (AKIS) oraz europejskie partnerstwo innowacji w rolnictwie (EIP-AGRI). Jednak pomimo znacznego wzrostu cele nie zostały jeszcze w pełni osiągnięte, zarówno pod względem wykorzystania, jak i wydatków. Nowa WPR planuje lepiej skoncentrować wysiłki na poziomie UE i krajowym na wymianie wiedzy i innowacji na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rolnictwa, z dedykowanym kluczowym celem „Wspieranie wiedzy i innowacji” – informuje Komisja Europejska
W oparciu o badanie wsparcia zewnętrznego i odpowiednie konsultacje społeczne obejmujące 28 krajów UE oraz lata 2014-2020, ocena dostarcza wskazówek, jak zmaksymalizować możliwości uczynienia praktyk rolniczych bardziej zrównoważonymi w przyszłości, zgodnie z wymogami strategii „od pola do stołu”.
Według KE poziom podstawowego szkolenia rolników wzrósł z 12 proc. w 2010 r. do 23 proc. w 2016 r. Usługi doradcze przyczyniają się do uczenia się przez całe życie rolników, przeszkolono 1,22 mln rolników, a liczba rolników otrzymujących porady wzrosła z 178 500 w latach 2007-2013 do 643 741 w latach 2014-2020. Do końca 2021 r. istniało ponad 2200 grup operacyjnych europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajności i zrównoważonego rolnictwa (EIP-AGRI). Obecnie pracuje więcej grup operacyjnych, które opublikują swoje wyniki po zakończeniu projektów. Oczekiwanie w planach WPR na kolejny okres jest takie, że liczba grup może się potroić. W następnym okresie staną się widoczne, gdy tylko ich projekt zacznie zwiększać synergię z projektami Horyzont Europa.
Pomimo tych zachęcających danych, polityka objęła do tej pory jedynie około 10 proc. gospodarstw rolnych w UE, pokazując w ten sposób margines postępu dla nowej WPR.
W ekspertyzie zauważono, że wdrażanie środków WPR dotyczących wymiany wiedzy, działań doradczych i innowacji wiązało się z opóźnieniami i niskimi wydatkami z powodu obciążenia administracyjnego. W nowej WPR zostanie to znacznie ograniczone. Średni wskaźnik wykonania wszystkich środków łącznie wyniósł 27 proc. na koniec 2020 r. Istnieje również potrzeba poprawy ogólnej spójności i integracji doradztwa rolniczego, jak również powiązanych środków w ramach rozwoju obszarów wiejskich, ponieważ są one zarządzane przez różne organami posiadającymi uprawnienia i cele jurysdykcyjne, które czasami się różnią.
Potrzeba dalszej wymiany wiedzy i szkoleń jest jednym z dziesięciu celów nowej WPR na lata 2023-2027. Na przykład podejmowane będą szczególne wysiłki na rzecz wzmocnienia przepływu wiedzy w ramach Systemu Wiedzy i Informacji Rolniczej (AKIS). Obejmie to ukierunkowane doradztwo w gospodarstwie, zbudowanie depozytariusza wiedzy z gotowymi informacjami do praktyki, organizację obowiązkowych szkoleń dla doradców oraz zapewnienie szkoleń dla rolników, które będą bardziej dostosowane do potrzeb. Spotkania w gospodarstwach będą również organizowane w ramach sieci AKIS, aby rolnicy, doradcy i badacze mogli wchodzić w interakcje i wymieniać się potrzebami rolników i aktualną wiedzą naukowców. Budżet WPR będzie wspierał m.in. działania typu peer-to-peer oraz programy uczenia się mobilności za granicą dla doradców.
W ocenie unijnych ekspertów polityka WPR dotycząca wymiany wiedzy i działań doradczych pozostaje aktualna, ponieważ zapewnia wyraźną wartość dodaną UE i odgrywa znaczącą rolę we wspieraniu rolników w przejściu na ekologiczny i zrównoważony sektor rolny. Wiedza i innowacje będą priorytetami w planach strategicznych WPR, aby lepiej wspierać przejście na bardziej zrównoważone systemy rolnicze.
