Artykuł 39 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) określa cele Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Artykuł 11 TFUE stanowi, iż przy realizacji polityk i działań Unii muszą być brane pod uwagę wymogi ochrony środowiska.
– W świetle zwiększonych ambicji klimatycznych wprowadzanych reformą wspólnej polityki rolnej oraz przez Europejski Zielony Ład i wynikające z tego programu strategie, z którymi związane są nowe obowiązki rolników europejskich, zasadnym staje się pytanie o wzajemną relację Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej i rozporządzeń składających się na reformę WPR oraz komunikatu w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu – pyta Komisję Europejską Krzysztof Jurgiel, poseł do Parlamentu Europejskiego.
Reforma WPR rozpoczęta w 2018 roku wprowadza dziewięć celów szczegółowych polityki, z których trzy odnoszą się do środowiska i zwalczania zmian klimatycznych: przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, a także wykorzystanie zrównoważonej energii; wspieranie zrównoważonego rozwoju i wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze; przyczynianie się do ochrony różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu. Na rolników europejskich i państwa członkowskie nałożone zostały nowe obowiązki (zasada warunkowości, ekoprogramy, zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne), których nie wylicza TFUE.
– Wymienione wcześniej akty prawne niższej rangi de facto rozszerzają katalog celów WPR, które określone są w Traktacie. Wobec tego, czy Komisja nie uważa za zasadne dokonania rewizji celów wspólnej polityki rolnej ustanowionych w Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej? – zastanawia się Jurgiel.
Na pytania euro deputowanego w imieniu Komisji Europejskiej odpowiada Janusz Wojciechowski, unijny komisarz do spraw rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich:
– Art. 39 TFUE określa pięć celów, które powinna osiągnąć wspólna polityka rolna (WPR). Cele te są zarówno gospodarcze, jak i społeczne i mają chronić interesy zarówno producentów, jak i konsumentów. Jeżeli nie wszystkie te cele mogą zostać w pełni osiągnięte w tym samym czasie, współprawodawcy dysponują znaczną swobodą w zakresie równoważenia tych celów i określania zawartości WPR.
Oprócz celów WPR, inne postanowienia TFUE określają cele, stosowane horyzontalnie we wszystkich politykach UE. Dzieje się tak w przypadku art. 11 TFUE. Przepis ten nakłada na Unię obowiązek zapewnienia, aby wymogi w zakresie ochrony środowiska stanowiły część wszystkich innych polityk, w tym WPR („zasada integracji”). To z kolei oznacza, że prawodawstwo przyjęte w ramach wdrażania art. 39 TFUE musi gwarantować, że przy realizacji celów WPR uwzględniane są wymogi w zakresie ochrony środowiska.
Proponowane przepisy dotyczące przyszłej WPR nie rozszerzają zatem celów art. 39 TFUE, lecz jedynie uwzględniają wymogi ochrony środowiska, zgodnie z wymogami art. 11 TFUE.
Autor: Samuel Skrzysz
