Przy silnym porażeniu plantacji zbóż przez choroby może zachodzić konieczność wczesnej interwencji fungicydem, kiedy warunki termiczne są jeszcze dość zróżnicowane. Dobierając fungicydy do ochrony w terminie T-1 powinniśmy brać pod uwagę, aby były skuteczne w niższych temperaturach.
Infekcje chorobowe na plantacjach zbóż ozimych mogliśmy obserwować już w miesiącach zimowych. Wcześnie uwidoczniły się: mączniak prawdziwy zbóż i traw, rdze, w pszenicy septorioza liści pszenicy. Następnie dało się zaobserwować objawy chorób podstawy źdźbła, których sprawcy atakują zboża w końcu fazy krzewienia, głównie: łamliwości źdźbła zbóż, fuzaryjną zgorzel podstawy źdźbła i korzeni oraz zgorzel podstawy źdźbła. Zagrożeniem są: brunatna plamistość liści, rynchosporioza zbóż. Konieczny jest zabieg interwencyjny T-1 z użyciem jednej lub kilku substancji czynnych (s.cz.), w miarę możliwości z różnych grup chemicznych, najlepiej reprezentujących odmienne systemy działania.
Termin aplikacji
Szerokie spektrum sprawców chorób podstawy źdźbła i wywołujących choroby liści, wymaga szerszej i intensywnej ochrony. Stwierdzając silne porażenie na plantacji zbóż nie powinniśmy zwlekać z zabiegiem i czekać, aż rośliny osiągną fazę BBCH 30-31. W takim przypadku, zwłaszcza gdy podstawa źdźbła jest porażona lepiej zastosować zabieg ochrony zaraz po ruszeniu wegetacji, tj. przed zakończeniem krzewienia (BBCH 29). Wówczas możliwie szybko zniszczymy rozwijające się grzyby.
Kryterium ograniczającym interwencję są temperatury, które należy brać pod uwagę podczas zabiegu. Przy wczesnowiosennej aplikacji suma temperatur może być jeszcze niska. Przyjmuje się, że dolną granicą w jakiej można zastosować ochronę fungicydową jest 5°C. W takiej temperaturze stosować można: morfoliny, imidazole, quinozololiny. Przy czym trzeba pamiętać, że temperatury nie mogą spaść przed i po zabiegu. Suma temperatur dnia i nocy, nieprzekraczająca temperatury minimalnej, musi utrzymywać się do kilku dni po zabiegu, by ten był w pełni skuteczny. Wyższe wymagania względem temperatur – minimum 10°C mają strobiluryny, natomiast triazole 10–12°C. Stąd bezpieczniej jest sięgać po mieszaniny substancji, z których przynajmniej jeden komponent ma niższe wymagania termiczne (kontaktowy, wgłębny).
Preparaty w niskich temperaturach
W temperaturze minimum 5°C na plantacjach zdominowanych przez mączniaka prawdziwego zbóż i traw zastosować można preparat zawierający s.cz. fenpropidynę (morfolina), np. Lotus Top 140 EC, który jest gotową mieszaniną fabryczną tej s.cz i epoksykonazolu (triazol). Preparat zadziała też na fuzaryjną zgorzel podstawy źdźbła i korzeni oraz rdzę. Gdy w niskich temperaturach zauważamy septoriozę liści pszenicy, rdzę brunatną sięgnąć możemy po trójskładnikową mieszaninę fabryczną fenpropidyny (morfolina), tebukonazolu oraz prochlorazu (imidazol) w preparatach: Artemis 450 EC i District 450 EC. Oba zarejestrowane są także do zwalczania septoriozy plew mącznika prawdziwego zbóż i traw. Do zwalczania tych dwóch chorób zastosować można także oparte o s.cz. prochloraz (imidazol) i fenpropidynę (morfolina), np. preparaty: Fossa 633 EC, Glora 633 EC. Z chorobami podsuszkowymi (łamliwością i fuzaryjną zgorzelą podstawy źdźbła i korzeni) radzą sobie np. preparaty: Capalo 337,5 SE, Juwel TT 483 SE, Palazzo, Tocata. W ich składzie są trzy s.cz.: fenpropimorf (morfolina), metrafenon (benzylofenon) i epoksykonazol (triazol). Ponadto niszczą też mączniaka prawdziwego zbóż i traw, septoriozę liści i plew, rdzę brunatną oraz brunatną plamistość liści.
Mieszaniny zniosą zimno
Równie szerokie spektrum chorób zwalcza trójskładnikowa mieszanina fabryczna proquinazidu (chinazolina), prochlorazu (imidazol) i tebukonazolu (triazol), która poradzi sobie w temperaturze 5°C. Oparte są o nią preparaty: Arbiter 520 EC, Vareon 520 EC, Wirtuoz 520 EC. W niskich temperaturach sięgnąć można po rozbudowane mieszaniny fabryczne zawierające spiroksaminę (ketoamina), które także zalecane są do zwalczania ww. chorób.
Dobierając fungicydy do ochrony w terminie T-1 powinniśmy brać pod uwagę, aby były skuteczne w niższych temperaturach, ponieważ w tym terminie, kiedy przystępujemy do zabiegu warunki termiczne są zróżnicowane. Dobrze jest wybierać programy fungicydowe, w skład których wchodzą dwie-trzy substancje czynne z różnych grup chemicznych o różnych mechanizmach działania. Stanowią one najlepszą ochronę dla plantacji, ponieważ gwarantują odmienne mechanizmy działania na grzyby, które zwalczają oraz różnie działają w roślinach (układowo, wgłębnie, powierzchniowo).
