Jesień to wyjątkowo pracowity okres podczas wegetacji rzepaku ozimego, a zarazem niezmiernie istotny. To właśnie jesienią rzepak kształtuje swój potencjał plonowania. Ten sezon charakteryzuje się pod względem meteorologicznym inaczej niż poprzedni sezon jesienny, jest zdecydowanie więcej opadów a i temperatury są niższe zwłaszcza w porze nocnej.
W pierwszej części października występowały dość intensywne opady deszczu niemal w całym kraju a co za tym idzie to pojawili się pierwsi sprawcy chorób. Powinniśmy pamiętać, że choroby niszczą zieloną powierzchnię liścia, a tym samym redukują powierzchnię asymilacyjną ograniczając możliwości fotosyntezy a w konsekwencji efektywnego dokarmiania nalistnego.
Podczas tej jesieni najsilniejszą presję spośród patogenów chorobotwórczych wykazuje sucha zgnilizna kapustnych (Phoma lingam) – jest to kluczowa i ważna z ekonomicznego punku widzenia choroba rzepaku, która może spowodować nawet 50 % straty w plonie. Wyraźne symptomy obserwujemy już jesienią na liściach. W późniejszym etapie rozwoju choroby (wiosną) objawy porażenia będą widoczne na podstawie łodyg, powodując głębokie plamy i zmurszenia ograniczając transport wody oraz składników odżywczych czyli produktów procesu fotosyntezy. W konsekwencji doprowadzając do przełamywania łodyg.
Czerń krzyżowych ( Alternaria spp. ), jak i sucha zgnilizna kapustnych są spowodowane przez te same czynniki. Efektem infekcji czernią krzyżowych są ciemnobrunatne plamy na których znajdują się zarodniki grzyba i ten sprawca choroby zarodnikuje już jesienią. W przypadku silnego porażenia siewek mogą spowodować przerzedzenie plantacji jesienią ale główna szkodliwość powiązana jest z porażeniem łuszczyn i wytworzeniem drobnych nasion które będą zainfekowane oraz będą się osypywać tworząc źródło choroby na kolejne sezony.
Kolejną zaobserwowana chorobą w tym sezonie jest Szara pleśń ( Botrytis cinerea ), która tak naprawdę występuje przez cały sezon wegetacyjny a powodowana jest przez grzyba który zasiedla inne gatunki upraw. Długo utrzymująca się wilgoć a z taką mamy do czynienia tej jesieni wyjątkowo sprzyja rozwojowi tejże choroby. Uszkodzone elementy rośliny zamierają, pozostawiając na swojej powierzchni bardzo dużo zarodników, które infekują pozostałe zdrowe części rośliny.
Tej jesieni dużo częściej niż zwykle pojawiła się choroba Biała plamistość liści rzepaku powodowana przez grzyb Pseudocercosporella capselle. Poraża liście rzepaku tworząc cylindryczne biało – szare plamy na ich powierzchni przy czym bardzo szybko się rozwija infekując sąsiednie rośliny.
Sezon jesienny obfituje w choroby rzepaku zarówno te bardzo pospolite jak rzadziej spotykane a to wszystko za sprawą długo utrzymującej się wilgotności ziemi oraz powietrza, stanowiącej o korzystnych warunkach rozwoju patogenów chorobotwórczych.
Obserwując stan plantacji rzepaku zwracając uwagę na kondycję zdrowotną należy również wspomnieć o prawidłowym pokroju rzepaku czyli odpowiednim jego ukształtowaniu. Jest to czynnik, który ma kluczowe znaczenie w przezimowaniu plantacji rzepaku w odpowiedniej kondycji. Mijający jesienny sezon wegetacyjny stworzył warunki dla rozwoju chorób a zarazem były to również warunki sprzyjające szybkiemu wzrostowi rzepaku. W związku z tym plantacje często były regulowane dwukrotnie celem skutecznego usadowienia stożka wzrostu na odpowiednio niskim poziomie , tuż powyżej gruntu. Dzięki fungicydom o charakterystyce regulującej pokrój rzepaku nie tylko chronimy plantacje przed chorobami ale również kształtujemy odpowiednio rozwinięty system korzeniowy, nisko osadzony stożek wzrostu, grubsza szyjka korzeniowa oraz większa ilość liści tworząca rozetę która ma za zadanie osłonic serce rzepaku.
Rafał Filip, Product Manager CIECH Sarzyna S.A.
