Prezentujemy odpowiedź Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na pismo Wielkopolskiej Izby Rolniczej dotyczące stanowiska rządu wobec prezydenckiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.
“Istotą prezydenckiego projektu ustawy jest obniżenie ustawowego powszechnego wieku emerytalnego, a więc także dla rolników, do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, Pozytywne stanowisko w sprawie prezydenckiego projektu ustawy Rada Ministrów przyjęła na posiedzeniu w dniu 19 lipca 20i 6 r. Jest on bowiem zbieżny z zadeklarowanym w expose’ Pani Premier Beaty Szydło powrotem do powszechnego wieku emerytalnego obowiązującego przed 1 stycznia 2013 r. W uzasadnieniu pozytywnej oceny prezydenckiego projektu Rada Ministrów wskazuje m.in., że mając na uwadze znaczne koszty związane z przywróceniem dotychczasowego wieku emerytalnego, „na poprawę sytuacji finansowej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przekłada się rzeczywisty wiek przechodzenia na emeryturę, który w minionych latach odbiegał od wieku emerytalnego określonego w ustawie (…). Ustawodawca powinien zatem dążyć do tego, aby rzeczywisty wiek emerytalny nie odbiegał istotnie od wieku emerytalnego określonego przepisami prawa”. Analogicznie na poprawę sytuacji finansowej Funduszu Emerytalno-Rentowego, z którego wypłacane są emerytury dla rolników, po obniżeniu ustawowego wieku emerytalnego, pozytywnie wpłynie wygaszanie preferencyjnych zasad przechodzenia na emeryturę przez rolników po 31 grudnia 2017 r. Należy mieć bowiem na uwadze, że wypłata emerytur i rent rolniczych z Funduszu Emerytalno-Rentowego, pokrywana jest w ponad 90 % z dotacji budżetowej.
W związku z powyższym Rada Ministrów opowiada się za tym, aby nie przedłużać preferencyjnych zasad przechodzenia na emeryturę nie tylko dla rolników, ale również wcześniejszego przechodzenia w stan spoczynku dla sędziów, którzy prawo takie mają zagwarantowane także tylko do 31 grudnia 2017 r. Polityka Rządu ma bowiem na celu wprowadzenie jednolitych i powszechnych zasad dotyczących wieku przechodzenia na emeryturę.
Trudno się nie zgodzić z argumentacją Pana Prezesa, że praca w zawodzie rolnika ma swoją specyfikę. Właśnie dlatego rolnicy, jako jedyna grupa społeczno-zawodowa w Polsce zachowała własny, odrębny od powszechnego system ubezpieczenia społecznego, zarządzany przez odrębną instytucję ubezpieczeniową jaką jest Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Nawet mimo wygaszenia z końcem 2017 r. prawa do świadczenia w postaci wcześniejszej emerytury rolniczej ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016 r., poz. 277, z późn. zm.) oferuje ubezpieczonym szereg rozwiązań, które umożliwiają wcześniejsze zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego z powodu uwarunkowań rodzinnych lub zdrowotnych.
Dla osób całkowicie niezdolnych do pracy gospodarstwie rolnym system ubezpieczenia społecznego rolników oferuje świadczenia w postaci rolniczych rent z tytułu niezdolności do pracy, a dla osób zagrożonych taką niezdolnością bezpłatną rehabilitację leczniczą mającą na celu przywrócenie zdolności do pracy. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników nie obliguje rolnika do prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym do osiągnięcia wieku emerytalnego i nabycia prawa do emerytury. W przypadku ustalania prawa do emerytury, w związku z osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego, warunkiem koniecznym jest wyłącznie posiadanie wymaganego co najmniej 25. letniego okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników. Zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej, lub jej kontynuowanie na emeryturze, ma jedynie wpływ na wysokość tego świadczenia. Rolnik może także wcześniej, przed osiągnięciem wieku emerytalnego, zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej poprzez przekazanie gospodarstwa rolnego np. następcy, jeżeli wymaga tego sytuacja rodzinna lub zdrowotna, i zmienić swój status ubezpieczeniowy z rolnika na domownika rolnika (składki ubezpieczeniowe za domownika opłaca rolnik). Wtedy też po osiągnięciu wieku emerytalnego będzie wnioskować o ustalenie prawa do emerytury rolniczej jako domownik, a nie rolnik. Zasady ustalania prawa do emerytury rolniczej dla rolnika i dla domownika są jednakowe. podczas gdy ,,wcześniejsza” emerytura rolnicza jest dostępna tylko dla rolników.
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje również możliwość opłacania składek na ubezpieczenie społeczne emerytalno-rentowe rolników dobrowolnie (na wniosek) przez byłego rolnika (tj. po przekazaniu gospodarstwa rolnego) do czasu nabycia prawa do emerytury rolniczej. Z możliwości tej może skorzystać np. były rolnik, który po przekazaniu gospodarstwa rolnego nie ma statusu domownika. Zgodnie bowiem z ww. ustawą prawo to przysługuje osobie, która podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik i zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, nie nabywając prawa do emerytury lub renty rolniczej, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy i nie ma tytułu do objęcia innym ubezpieczeniem społecznym (np. w ZUS).
Odnosząc się natomiast do zarzutów Pana Prezesa dotyczących dyskryminowania rolniczek pod względem uprawnień do świadczeń z tytułu macierzyństwa, uprzejmie informuję, że począwszy od l stycznia 2016 r. rolniczki uzyskały prawo do co najmniej rocznego zasiłku macierzyńskiego w wysokości 1000 zł miesięcznie. Ponadto w okresie sprawowania przez matkę lub ojca osobistej opieki nad dzieckiem do lat 5 przez okres 3 lat, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego, przez okres 6 lat, do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników są finansowane przez budżet państwa. Na takich samych zasadach jak inne grupy społeczno-zawodowe, rodziny rolnicze korzystają ze świadczeń na dzieci w ramach uruchomionego w tym roku Programu 500+.
Co się zaś tyczy niskiej kwoty zasiłku chorobowego dla rolników i domowników ubezpieczonych w KRUS, uprzejmie wyjaśniam, że świadczenie to finansowane jest z Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników, który jest funduszem samofinansującym. Wysokość składek na ten Fundusz ustala Rada Rolników, reprezentująca interesy ubezpieczonych i świadczeniobiorców KRUS. składająca się z przedstawicieli organizacji społeczno-zawodowych rolników związków zawodowych rolników indywidualnych. Rada Rolników prezentuje stanowisko, aby nie zwiększać obciążeń składkowych dla rolników na ten Fundusz. Kosztem nie podwyższania świadczeń finansowanych z tego Funduszu, w tym zasiłku chorobowego.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Krzysztof Jurgiel”
Źródło: WIR
