W związku z publikacją projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020, Podlaska Izba Rolnicza jest przeciwna zaproponowanym rozwiązaniom, szczególnie wobec zaproponowanych obszarów, które kwalifikują się do płatności, o której mowa w art. 31 ust. 5 rozporządzenia nr 1305/2013.
Ideą płatności ONW jest wyrównywanie dopłat, w celu zapewnienia ciągłości rolniczego użytkowania ziemi, a tym samym utrzymania żywotności obszarów wiejskich, zachowania walorów krajobrazowych, promocję rolnictwa przyjaznego dla środowiska oraz zapobieganie wyludnieniu.
– Niestety nowa delimitacja obszarów ONW spowodowała, że w samym województwie podlaskim 592 obręby ewidencyjne po 2020roku zostaną pozbawione płatności z tytułu gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach naturalnych. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu w/w rozporządzenia, zmiana sposobu wyznaczania ONW w okresie programowania 2014 – 2020 jest wynikiem zastosowania jednolitych kryteriów biofizycznych w całej Unii Europejskiej które dotyczą: klimatu tj. długość okresu wegetacyjnego, temperatura w okresie wegetacyjnym, brak wody, gleby tj. słaba przepuszczalność gleby, uziarnienie gleby i kamienistość, głębokość strefy korzeniowej, słabe właściwości chemiczne, nadmierna wilgotność gleby oraz ukształtowania terenu.Jest aż nieprawdopodobne, aby 592 obręby w samym województwie podlaskim nie zostały scharakteryzowane jako te, które mają znaczące ograniczenia naturalne, tj. co najmniej 60 % użytków rolnych w danym obrębie nie spełnia przynajmniej jednego z podanych wyżej kryteriów biofizycznych. Czy rzeczywiście różnice biofizyczne są aż tak duże między sąsiadującymi ze sobą obrębami, że zostały zakwalifikowane do różnych stref, a często zupełnie pozbawione wsparcia – mówi Jerzy Leszczyński, prezes Podlaskiej Izby Rolniczej.
Jak podkreśla w swoim stanowisku PIR w ostatnich latach coraz częściej widać z jak trudnymi warunkami muszą zmagać się rolnicy, susza w 2015 roku, podtopienia w 2017 roku i wreszcie susza, która dotknęła rolników w bieżącym roku. Ograniczenie środków finansowych w ramach tego działania dla tak dużego grona rolników przyniesie odwrotny skutek od zamierzonego.
– Czy fakt, iż rolnicy ze względu na „głód” ziemi, dzięki wielkiej determinacji i ogromowi pracy byli w stanie nierzadko włączyć do produkcji grunty nie użytkowane rolniczo lub znacznie poprawić jakość uprawianej gleby, ma teraz skutkować odmową przyznania płatności ONW do tych terenów? Jednym z etapów wyznaczania nowych obrębów jest też ocena czy pomimo naturalnych utrudnień obszary zdołały je pokonać np. poprzez intensyfikację produkcji. Nie można wykluczać z płatności rolników, tylko dlatego że wzmacniają swoją produkcję. W województwie podlaskim są słabe gleby więc żeby być konkurencyjnym, rolnicy ponoszą duże nakłady. W kontekście obowiązywania programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczeń wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczaniu, wielu rolników będzie musiało ograniczyć ilość stosowanych nawozów co spowoduje iż produkcja nie będzie już taka intensywna – dodaje Leszczyński.
Zdaniem samorządu rolniczego warunki gospodarowania są coraz trudniejsze, niska opłacalność produkcji i wysokie koszty coraz bardziej zniechęcają rolników do prowadzenia gospodarstw rolnych, a potencjalni następcy uciekają z obszarów wiejskich.
Źródło: PIR
