Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Nowelizacja ta wzbudzała już na etapie tworzenia wiele kontrowersji.
Jej przeciwnicy miedzy innymi Polska Federacja Producentów Żywności uważają, że wprowadzenie tych przepisów w życie oznacza obciążenie przedsiębiorców podatkiem, którego wysokość jest nieadekwatna do siły nabywczej polskich konsumentów i sytuacji społeczno – gospodarczej kraju. Dla większości przedsiębiorców w tym szczególnie małych i średnich podatek ten będzie oznaczał praktycznie 100 % wzrost kosztów i konieczność zapłacenia podatku w rzeczywistości obrotowego, pomimo braku dochodów ze sprzedaży produktu.
W myśl przyjętych założeń ustawa ma służyć stymulowaniu wyborów prozdrowotnych konsumentów poprzez nałożenie opłaty na dwie kategorie produktów.
Pierwszą stanowią napoje z dodatkiem cukrów będących monosacharydami lub disacharydami oraz środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancje słodzące, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008, str. 16, z późn. zm.), kofeiny lub tauryny.
Do drugiej zaliczają się napoje alkoholowe w opakowaniach o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml. W przypadku niedokonania rzeczonych opłat w terminie naczelnik urzędu skarbowego będzie zobowiązany ustalić, w drodze decyzji, dodatkową opłatę (opłatę sankcyjną).
Opłata cukrowa oraz sankcja finansowa za jej nieuiszczenie w terminie będą stanowić przychód NFZ (w 96,5%) oraz dochód budżetu państwa (w 3,5%). Z kolei wpływy z opłaty dotyczącej napojów alkoholowych w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml oraz sankcji finansowych za jej nieuiszczenie w terminie będą stanowić w 50% dochód gmin, na terenie których jest prowadzona sprzedaż napojów alkoholowych, a 50% przychód Narodowego Funduszu Zdrowia.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2021 r., z wyjątkiem art. 7 pkt 3, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
