Postępujące ocieplenie oraz występujące w ostatnim okresie coraz częściej susze glebowe zachęcają do uprawy roślin dobrze przystosowanych do takich warunków. Jedną z nich jest słonecznik, roślina wytrzymała na suszę, dzięki posiadaniu grubej omszonej skórki pokrywającej łodygi i liście. Chroni ona roślinę przed następstwami niedoboru opadów atmosferycznych, a nawet przed suszą.
Panująca słoneczna pogoda bez opadów deszczu doprowadziła w wielu rejonach Polski do obniżenia się poziomu wody w rzekach i wysychania wierzchniej warstwy gleby. Dodatkowo po ciepłej i bezśnieżnej zimie utrudniona była zarówno aplikacja nawozów, jak i wysiew jarych form zbóż i rzepaku. Obecnie panujące warunki pogodowe nie napawają optymizmem, bowiem nadal w wielu rejonach kraju utrzymują się bardzo niekorzystne warunki wilgotnościowe w glebie do wzrostu i rozwoju roślin. Obserwowane są w związku z tym również słabe wschody kukurydzy. Dlatego też uprawa roślin wykazujących naturalne przystosowania do warunków suszy staje się coraz bardziej pożądana.
Słonecznik wykazuje największe zapotrzebowanie na wodę w fazie tworzenia pąków kwiatowych i kwitnienia, które występuje najczęściej w lipcu. Jednak w tym okresie w warunkach klimatycznych Polski przypadają największe ilości opadów. Utrzymująca się podczas kwitnienia słonecznika słoneczna pogoda wpływa korzystnie na zapylenie kwiatów przez owady i na zawiązywanie niełupek. Również w okresie dojrzewania i zasychania koszyczków słonecznik wymaga ciepłej i suchej pogody.
Słonecznik, jako roślina o dużych wymaganiach cieplnych, dobre warunki do uprawy wykazuje w rejonach odpowiednich do uprawy kukurydzy na ziarno. Powodzenie uprawy słonecznika zapewnia suma średnich temperatur w okresie wegetacji na poziomie co najmniej 3000 ºC, przy minimalnych potrzebach cieplnych wynoszących 2000 ºC oraz suma opadów w granicach od 300 do 500 mm. W obecnym sezonie wegetacyjnym zagrożeniem w uprawie słonecznika były przedłużające się chłody wiosenne, które mogły przyczyniać się do hamowania kiełkowania i wzrostu roślin, a w późniejszym okresie niekiedy do ich żółknięcia, czy nawet zamierania.
Optymalne pH do uprawy słonecznika powinno się mieścić w przedziale od 6,6 do 7,2. Roślina ta dobrze udaje się na glebach żyznych kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego o większej zawartości próchnicy. Może być również uprawiana na glebach kompleksu pszennego wadliwego i pszennego górskiego, a nawet na kompleksach żytnich, bardzo dobrym i dobrym. Słonecznik najlepiej jest uprawiać po okopowych, w uprawie których zastosowano obornik. Z kolei korzystnym przedplonem są rośliny bobowate, nawet zboża, szczególnie pszenica. Przy uprawie słonecznika na nasiona w warunkach klimatycznych Polski roślina ta wymaga około 60 kg N, 40 – 60 kg P2O5 i 150 – 180 kg K2O. Należy podkreślić, że wyższe niż 60 kg dawki azotu w uprawie słonecznika nie wpływają korzystnie na wielkość plonu, co poza odpornością rośliny na suszę również może być dobrą przesłanką do jej uprawy, zwłaszcza przy aktualnych wysokich cenach nawozów.
