Czym się różni marihuana od konopi? Dlaczego uprawy lnu i konopi znikły z podlaskiego krajobrazu? Czy warto powrócić do upraw tradycyjnych roślin włóknistych i jak to zrobić?Na te i inne pytania można było znaleźć odpowiedź podczas spotkania z pracownikami Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich – prof. Krzysztofem Hellerem i dr Lidią Grabowską, zaproszonych przez Lokalną Organizację Turystyczną “Brama na Bagna” oraz Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie w ramach projektu Ekologizacja gospodarstw agroturystycznych Podlasia”. N”
Naukowcy z IWNiRZ 17 marca rozpoczęli szkolenie grupy rolników oraz doradców ODR w zakresie upraw lnu oraz nienarkotycznych odmian konopi włóknistych. W 2009 roku zostaną założone poletka eksperymentalne lnu i konopi u 5 rolników oraz przy siedzibie Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. W 2010 roku planowane jest rozszerzenie upraw na 20 kolejnych rolników.
Marcowe spotkanie jest pierwszym z cyklu działań przewidzianych do realizacji w ciągu najbliższych 2 lat. Kolejnymi wydarzeniami będą wydawnictwa, szkolenia, udział w targach turystycznych, promocja.
Celem jest wprowadzenie do gospodarstw wiejskich prowadzących agroturystykę starych odmian roślin włóknistych charakterystycznych dla Podlasia – lnu i konopi, oraz wykorzystanie tego jako dodatkowej atrakcji turystycznej. W związku z tym odtworzony zostanie ręczny ciąg technologiczny przygotowywania włókna, taki jaki był tradycyjnie stosowany w gospodarstwach wiejskich (grzebienie, międlice, cierlice, kołowrotki, krosna, itd.) oraz prowadzone będą warsztaty tkackie i barwiarskie. Umiejętności nabyte przez właścicieli gospodarstw agroturystycznych będą mogły być wykorzystane do organizacji czasu wolnego turystów, którzy spędzając urlop na wsi, będą mogli nie tylko obejrzeć tradycyjne uprawy lnu i konopi, ale także nauczyć się przygotowywania przędzy, tkania i barwienia metodami naturalnymi. Towarzyszyć temu będzie podniesienie standardów ekologicznych gospodarstw agroturystycznych.
Rośliny włókniste i oleiste – len i konopie, były uprawiane na Podlasiu od wieków. Rodzime odmiany konopi dawały znakomitej jakości włókno na płótno i liny i nie miały właściwości narkotycznych.
Ze względu na pracochłonny proces przerobu, a co za tym idzie – wysokie koszty, len i konopie zostały z czasem wyparte z rynku przez rzepak oraz importowaną bawełnę, jutę, sizal czy tworzywa sztuczne.
Do wykluczenia z upraw konopi przyczyniło się rozpowszechnienie narkotyku produkowanego z indyjskiej odmiany konopi – marihuany. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani obecnie traktuje konopie podobnie jak mak, czyli jako roślinę która podlega specjalnemu nadzorowi, nawet jeśli uprawiane są odmiany ze śladowymi ilościami substancji narkotycznych, nie nadającymi się do produkcji marihuany. Ostry rygor prawny jakim podlegają obecnie uprawy konopi, ostatecznie przyczynił się do zaprzestania upraw konopi na Podlasiu. Dzięki projektowi Bramy na Bagna” jest szansa na ich powrót.
Obecnie len w Polsce jest uprawiany głównie na Lubelszczyźnie, a konopie w Wielkopolsce, tam też znajdują się zakłady przetwarzające surowiec. Nienarkotyczne odmiany konopi są bardzo rozpowszechnione w Niemczech, gdzie produkuje się z nich wiele produktów, w tym kosmetycznych i spożywczych, chociaż największe zastosowanie znalazły w budownictwie do produkcji materiałów termoizolacyjnych. Europejskim potentatem upraw lnu i konopi jest Francja, ale od kilku lat obserwuje się szybkie powiększanie upraw także w Polsce, a prognozy wskazują dalszy wzrost, głównie na potrzeby budownictwa.
Projekt dofinansowany przez Mechanizm Finansowy EOG oraz Norweski Mechanizm Finansowy w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych (FOP).Komponent 2: Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój.Obszar tematyczny, którego dotyczy projekt:Proekologiczna restrukturyzacja rynku turystycznego.
“
