Od kilku lat producenci buraka cukrowego mają duży problem z nowym w uprawie tej rośliny szkodnikiem – szarkiem komośnikiem.
Największe szkody wyrządzają chrząszcze – wiosną zjadają znaczne fragmenty liści, w tym najmłodszych, tzw. sercowych. Często doszczętnie ogołacają roślinę z części zielonych doprowadzając do jej zamarcia. Rośliny uszkodzone w mniejszym stopniu są osłabione, wolno rosną, nadmiernie transpirują, a miejsca uszkodzeń stanowią łatwą drogę infekcji dla patogenów buraka. Aktywne są także larwy latem, ale ich żerowania na korzeniach nie ma znaczenia gospodarczego. Po łagodnej zimie 2019/2020 i dużym nasileniu szkodnika w poprzednich sezonach, również w tym należy się liczyć z bardzo licznym wystąpieniem szarka komośnika (czyt. też WRP 3/2020; nr 162; str. 1–2).
Ochrona buraków przed szarkiem komośnikiem polega na zwalczaniu chrząszczy.
Jedną z możliwości jest użycie zaprawy do traktowania kłębków buraków, przy czym zaprawianie jest przeprowadzane wyłącznie przemysłowo, przez specjalistyczne firmy zgodnie z systemem ESTA. Minister ds. rolnictwa, na wniosek Krajowego Związku Plantatorów Buraka Cukrowego wydał zezwolenie na użycie w tym roku na terenie Polski materiału siewnego buraka cukrowego traktowanego środkiem Montur Forte 230 FS.
Ta dwuskładnikowa zaprawa (imidachlopryd i beta-cyflutryna), działająca układowo ma chronić wschodzące oraz młode rośliny buraka cukrowego przed szarkiem komośnikiem i rolnicami. Zaprawiony materiał siewny może być wprowadzony do obrotu najpóźniej do 6 maja 2020 r. Po tej dacie Montur Forte 230 FS nie może pozostawać w obrocie, ani nie może być stosowany, jak również nie mogą pozostawać w obrocie i nie mogą być wysiewane nasiona buraka cukrowego nim zaprawione. Zarówno niewykorzystane środek i nasiona nim zaprawione po 6 maja muszą być niezwłocznie wyprowadzone z terytorium RP.
Kolejna możliwość polega na stosowaniu insektycydu w formie opryskiwania plantacji. Również na wniosek KZPBC minister ds. rolnictwa wyraził zgodę na czasowe (120-dniowe) dopuszczenie do tego celu na terenie Polski insektycydu Proteus 110 OD. Środek może być stosowany od 15 marca 2020 r. do 12 lipca 2020 r.
Proteus 110 OD (tiachlopryd i deltametryna) o działaniu kontaktowym i żołądkowym w roślinie – układowym, może być wykorzystany przez uprawiających burak cukrowy do zwalczania szarka komośnika dwa razy w sezonie od fazy 2 liści buraka (BBCH 12) zapobiegawczo na plantacjach o wysokim stopniu zagrożenia szkodnikiem (wiedza na ten temat pochodzić powinna z zeszłorocznych obserwacji prowadzonych w regionie) lub interwencyjnie – natychmiast po stwierdzeniu szkodnika. Pełną ochronę należy zakończyć do fazy, gdy powierzchnia liści buraka cukrowego pokrywa 50% powierzchni gleby (BBCH 35). Drugi zabieg należy wykonać po upływie 10 dni od pierwszego.
Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania wynosi 0,5–0,75 l/ha, przy czym należy cieczą roboczą pokryć dokładnie wszystkie części roślin. Karencja wynosi 30 dni. Okres od ostatniego zastosowania środka na rośliny przeznaczone na paszę do dnia, w którym zwierzęta mogą być karmione tymi roślinami (karencja dla pasz) – nie dotyczy.
Autor: Katarzyna Kupczak
