Stanowisko Podlaskiego Związku Producentów Buraka Cukrowego przy Cukrowni Łapy

W dniu 18.12.2007 r. odbyło się posiedzenie Sejmowej Komisji Rolnictwa. W trakcie posiedzenia został przedstawiony projekt planu restrukturyzacji Krajowej Spółki Cukrowej. W przedstawionym projekcie zostały wytypowane dwie cukrownie, Cukrownia Łapy i Cukrownia Lublin oraz rejony plantatorskie przynależne tym cukrowniom, które w różnych wariantach podlegałyby restrukturyzacji, w wyniku której w perspektywie roku bądź dwóch lat Cukrownia Łapy zostałaby wyłączona z produkcji a rejon plantatorski płn-wsch Polski zostałby bezpowrotnie zlikwidowany. Wybór Cukrowni Łapy jest rezultatem manipulacji wynikami osiąganymi przez tą cukrownię w ostatnich latach.

Ze stanowiska przedstawionego przez Zarząd KSC wynika, że produkcja buraka cukrowego w północno-wschodniej Polsce jest nieuzasadniona ekonomicznie oraz wyniki ekonomiczne uzyskiwane w Cukrowni Łapy są jednymi z najgorszych w KSC. Zdaniem Podlaskiego Związku Producentów Buraka Cukrowego przy Cukrowni Łapy, aby nie dopuścić do manipulacji danymi, co może być działaniem na szkodę spółki przez jej dotychczasowe władze, należy w przypadku Cukrowni Łapy i okręgu plantatorskiego Cukrowni Łapy posługiwać się wynikami osiąganymi przez plantatorów cukrownię w latach 2005-2007.

Powyższe przypuszczenia opieramy na tym, że kryteria, jakimi posłużył się zarząd KSC zostały opracowane tendencyjnie i nierzetelnie. Według danych posiadanych przez Podlaski Związek Producentów Buraka Cukrowego przy Cukrowni Łapy uzyskanych od członków rady nadzorczej KSC, pracowników Cukrowni Łapy, pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku oraz przedstawicieli Agencji Rynku Rolnego, fakty są następujące:
1.Warunki klimatyczne i glebowe. Argumenty przedstawiane przez KSC mówiące o bardzo złych warunkach klimatycznych i glebowych nie mają potwierdzenia w uzyskiwanych plonach w uprawie buraka cukrowego na terenie rejonu plantatorskiego Cukrowni Łapy. Średni plon uzyskany w rejonie plantatorskim Cukrowni Łapy w roku 2006 wyniósł 49,31 ton buraka cukrowego/ha, co plasuje plantatorów Cukrowni Łapy na 5 miejscu wśród 13 pracujących wówczas cukrowni KSC. Dla porównania w cukrowni Kluczewo (najdalej wysunięta na zachód cukrownia KSC) średni plon uzyskany w roku 2006 wyniósł tylko 43,85 ton b.c./ha, cukrownia Brześć Kujawski (centralna Polska) średni plon uzyskany w roku 2006 wyniósł 44,48 ton b.c./ha, cukrownia Krasnystaw (Polska południowa, najlepsze warunki glebowo klimatyczne w Polsce) średni plon uzyskany w roku 2006 wyniósł tylko 41,85 ton b.c./ha.
Zarząd KSC w swojej prezentacji pomija całkowicie zagadnienia dotyczące oceny fitosanitarnej plantacji. W regionie płn-wschodniej Polski, w przeciwieństwie do Polski środkowej, koncentracja upraw buraka cukrowego jest niewielka, co skutkuje znikomą ilością zabiegów przeciw szkodnikom i chorobom buraka cukrowego. A to oznacza, że obciążenia środowiska naturalnego wynikające z uprawy buraka cukrowego są najmniejsze w kraju.

2.Wielkość plantacji. Rejon plantacyjny Cukrowni Łapy ciągle powiększa średnią wielkość plantacji. Na przestrzeni 10 lat powiększyła się ona z 1,63 ha (1997) do 3,80 ha (2007 rok) w całej cukrowni Łapy natomiast w samym woj. Podlaskim 4,80 ha (2007 rok) . Dla porównania średnia wielkość plantacji w rejonie plantacyjnym cukrowni Dobrzelin 2,1 ha, Krasnystaw 2,1 ha, Brześć Kujawski 3,1 ha. Cukrownia Łapy ze średnią plantacją 3,8 ha plasuje się na 3 miejscu wśród wszystkich cukrowni KSC. Pragniemy zwrócić uwagę, że w ostatnich latach wiele zmieniło się na korzyść w strukturze plantatorów Cukrowni Łapy”. Limity uprawy przejęli w swoje ręce prężni rolnicy, dysponujący dużymi powierzchniami dobrych gleb buraczanych. Wprowadzili mechanizację do gospodarstw, bo tylko uprawa zmechanizowana ma rację przetrwania.

3.Średni plon biologiczny. Średni plon biologiczny przedstawiony w prezentacji którą posługuje się zarząd KSC wynosił 6,87 (ton cukru/ha). Natomiast rzeczywisty średni plon uzyskany w trzech ostatnich latach (2005-2007) wyniósł 7,88 (t.c./ha) dla całej Cukrowni Łapy, oraz 8,44 (t.c./ha) dla plantatorów z województwa podlaskiego. W roku 2006 średni plon biologiczny uzyskany w Cukrowni Łapy wyniósł 7,87 (t.c./ha) co plasuje Cukrownię Łapy na 5 miejscu wśród wszystkich cukrowni KSC. Dla porównania średni plon biologiczny w innych cukrowniach: Kruszwica 6,58, Dobrzelin 7,04, Krasnystaw 7,25. Prezentowane dane potwierdza poniższa tabela.

4.Wydajność Cukrowni Łapy i długość kampanii cukrowniczej. W roku 2006 Cukrownia Łapy przerobiła niespełna 430 tys. ton buraka cukrowego, przy średnim dobowym przerobie na poziomie ok. 5750 ton buraka, kampania trwała 74 dni, natomiast w roku 2007 Cukrownia Łapy przerobiła przeszło 400 tys. ton buraka przy średnim dobowym przerobie ok. 6800 ton b.c./dobę. Zarząd KSC zarzuca Cukrowni Łapy zbyt krótką kampanię cukrowniczą, pomijając przy tym wysoką dobową wydajność Cukrowni Łapy, plasującą ją na 4 miejscu wśród cukrowni KSC. Dla porównania w roku 2006 w cukrowni Brześć Kujawski kampania trwała 89 dni ale przerób dobowy tylko 4200 ton, w cukrowni Kruszwica kampania trwała 87 dni ale przerób dobowy również tylko 4200ton, w cukrowni Nakło kampania trwała 88 dni ale przerób dobowy jedynie 3760 ton. Z przedstawionych danych jednoznacznie wynika, że moce przerobowe Cukrowni Łapy umożliwiają przerobienie ok. 550 tys. ton buraka co jednocześnie spowoduje wydłużenie długości kampanii cukrowniczej do ok. 80 dni a to z kolei zadowoli zarząd KSC. Związki plantatorskie działające przy Cukrowni Łapy deklarują możliwość zagospodarowania, przez plantatorów, dodatkowych 150 tys. ton limitu produkcyjnego buraka cukrowego.

5.Średni promień dowozu. W kampanii 2007 roku wyniósł 71 km. W znacznym stopniu taki wynik generowały dwa rejony plantatorskie: Maciejowie oddalone od cukrowni Łapy o 240 km oraz Komorówka oddalona o160 km. Wyłączenie tych dwóch rejonów skróci promień dowozu Cukrowni Łapy do 61 km. Jak widać promień dowozu zależy w dużej mierze od decyzji KSC.

6.Koszty kontraktacji i skupu. Jest to kryterium zależne przede wszystkim od promienia dowozu i jak wyżej wskazano, KSC ma na nie znaczny wpływ. Naszym zdaniem ważniejsze są koszty funkcjonowania cukrowni. Cukrownia Łapy ma je dość niskie ze względu na mniejsze płace zatrudnionych tam pracowników oraz niższe koszty stałe. Gdyby zmodernizować kosztowną na mazut kotłownię, wynik ekonomiczny Cukrowni poprawiłby się na ok. 10 mln. zł .
Niezrozumiałym zaś wydaje fakt inwestowania ogromnych kwot w stare, skazane na likwidację cukrownie.

7.Wskaźnik bezrobocia. W prezentacji zarząd KSC posługuje się absurdalnym argumentem, zbyt niskiego bezrobocia. Według danych uzyskanych z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku bezrobocie w białostockim powiecie ziemskim wynosi 12 % (dane na koniec 11.2007) natomiast zarząd KSC twierdzi iż jest to 9,9%.

8.Inicjatywa plantatorska. Jednym z elementów restrukturyzacji rynku cukru była inicjatywa plantatorska, która dawała możliwość rezygnacji z uprawy buraka cukrowego. Rolnicy, którzy podjęli taką inicjatywę musieli złożyć wniosek do Agencji Rynku Rolnego. Według informacji uzyskanych z Agencji, najwięcej “chętnych” do rezygnacji było w woj. lubelskim ok. 25% najmniej natomiast w woj. śląskim. W woj. podlaskim wnioski złożyło 12,98% rolników co jest wynikiem niższym niż średnia we wszystkich cukrowniach KSC (13,36%). Wniosek jest prosty, rolnicy w woj. Podlaskim chcą uprawiać buraka cukrowego.

9.Inwestycje. Przez wiele lat prawdopodobnie ze względów politycznych omijały Cukrownię Łapy wszelkie inwestycje. Dopiero w dwóch ostatnich latach KSC zainwestowała w Cukrownię Łapy ok. 23 mln. zł co pozwoliło uzyskać znakomite wyniki, plasujące dziś cukrownię wśród najlepszych w KSC. Likwidacja Cukrowni Łapy byłaby przejawem niegospodarności, którą powinny zająć się organy ścigania.

10.Dochodowość produkcji buraka cukrowego. Zarząd KSC upowszechnia fałszywe kalkulacje, jakoby w wyniku reformy rynku cukru po roku 2010, zysk jaki mogliby uzyskać rolnicy z 1 ha uprawy buraka cukrowego zawiera się w przedziale od -400 zł/ha do +800 zł/ha. Rozpowszechniana kalkulacja jest totalną bzdurą a jedyne wnioski jakie należałoby z niej wyciągnąć to całkowita likwidacja produkcji buraka cukrowego w naszym kraju. Według plantatorów Podlaskiego Związku Producentów Buraka Cukrowego przy Cukrowni w Łapach, przy założeniu minimalnej ceny sięgającej 26,29 euro/tonę buraka cukrowego, zysk osiągany z 1 ha uprawy buraka, przyjmując dzisiejsze plony uzyskiwane w regionie płn-wsch Polski, powinien się kształtować w przedziale 1500-2000 zł/ha. Plantatorzy podkreślają jednocześnie, iż cena 26,29 euro jest ceną minimalną i może być zdecydowanie wyższa, gdyż nie wiemy jakie konsekwencje będzie miało ograniczenie o 6 mln ton europejskiej produkcji cukru.

Z wygraniem wyborów przez Platformę Obywatelską i objęciem rządów w koalicji z PSL wielu mieszkańców naszego regionu wiąże nadzieję iż polityka zrównoważonego rozwoju kraju nie będzie fikcją i wreszcie sprawy tzw. ściany wschodniej zostaną potraktowane poważnie !!!

Uważamy, że KSC przeprowadzając niezbędną restrukturyzację winna uwzględniać zasady wygłoszone w expoze przez premiera Donalda Tuska. Likwidacja produkcji buraka cukrowego w woj. podlaskim, gdy jedynym kierunkiem rozwoju tego regionu jest rolnictwo, byłoby wielkim skandalem i upokorzeniem dla mieszkańców tej części Polski. Decyzje w sprawie likwidacji rejonów plantacyjnych bez wątpienia są wynikiem wpływów politycznych znanych osób z innych regionów Polski !!!

Nie kwestionujemy stwierdzenia, że nasz region charakteryzuje się stosunkowo najsłabszymi warunkami klimatycznych. Wystarczy spojrzeć na codzienną prognozę pogody, aby przekonać się, że rejon nasz jest objęty ryzykiem wszelkich upraw. Czy to ma oznaczać, że ma zaniknąć wszelka produkcja roślinna.

Z doświadczeń kilkunastu lat wiemy, że burak cukrowy mimo niekorzystnych warunków był najwierniejszą uprawą, stosunkowo mało wrażliwą na niesprzyjające warunki klimatyczne. Niezależnie czy bywały to lata suche, czy mokre różnica plonów wahała się najwyżej 10-15 %. Z otrzymanych i przeanalizowanych wyżej danych dotyczących plonów uzyskiwanych przez plantatorów innych cukrowni KSC, widzimy paradoks polegający na tym, iż w tym wielce niekorzystnym, wręcz “zadżumionym” regionie, uzyskujemy jedne z najwyższych plonów buraków cukrowych w Polsce !!! Kryteria jakimi kieruje się zarząd KSC zostały w bardzo istotny sposób zmanipulowane, co może stanowić bardzo istotne dowody do powołania kolejnej komisji śledczej.

My, rolnicy, zainwestowaliśmy duże pieniądze w zakup ziemi, limitów i kosztownych maszyn do uprawy buraków. Zaangażowaliśmy się w korzystanie z funduszy unijnych. Do spłacenia pozostały kredyty. Pozostawiając nas w tej sytuacji bez możliwości uprawy buraków, wydaje się wyrok na nasze rodziny i gospodarstwa. W naszej ocenie, najlepszym wyjściem z sytuacji, jest liniowe ograniczenie praw do uprawy dla każdego plantatora KSC. Zarząd KSC twierdzi, że nie likwiduje Cukrowni Łapy, a jedynie rejon plantatorski. Jest to zwykłe kłamstwo, gdyż każdy przedszkolak wie, że cukrownia bez buraków nie może funkcjonować.

Jesteśmy zdecydowanie przeciwni zamykaniu jednej z najbardziej nowoczesnych i wydajnych cukrowni !!!

Byłby to krwawy cios zadany 2100 plantatorom i ich rodzinom. Rolnicy zajmujący się mleczarstwem stracą ogromną bazę pokarmową w postaci wysłodków .Jesteśmy zdecydowanie przeciwni likwidacji miejsc pracy dla 250 osób, na stałe zatrudnionych w Cukrowni Łapy i kolejnych 250 zatrudnianych sezonowo !!!

Apel nasz kierujemy do wszystkich ludzi, którym nie jest obojętny los dużej części mieszkańców Polski. Nie pozwólmy uszczuplić naszego narodowego dobytku !!!

Podlaski Związek Plantatorów Buraka Cukrowego
przy Cukrowni Łapy

N”