Od 2023 r w ramach Ekoschematu „Biologiczna ochrona upraw” rolnicy mogą otrzymywać płatności jeżeli zastosują do ochrony mikrobiologiczny środek ochrony roślin. Płatność do tego ekoschematu jest przyznawana do powierzchni gruntów ornych upraw trwałych, na których rolnik zastosował co najmniej jeden zabieg ochrony roślin przy użyciu środka mikrobiologicznego.
Autor: Marta Gajewska, CDR w Brwinowie
Metody biologiczne ochrony roślin polegają wykorzystaniu naturalnych czynników biologicznych takich jak mi.n. wirusy, bakterie, grzyby do ograniczania populacji szkodników. Środki biologiczne nie tylko zwalczają agrofagi, ale ze względu na to, że działają w dłuższym okresie czasu, również ograniczają ich liczebność. Środki ochrony roślin oparte na mikroorganizmach to tzw. mikrobiologiczne środki ochrony roślin.
W Polsce mogą być wprowadzane do obrotu jedynie te śor, które zawierają substancję czynną zatwierdzoną przez Komisję Europejską. Ponadto każde państwo członkowskie jest odpowiedzialne za ocenę środka ochrony roślin i dopuszcza do obrotu te preparaty na swoim terenie. W Polsce jednostką odpowiedzialną za legislację i rejestrację środków ochrony roślin jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Płatności za stosowanie mikrobiologicznych środków ochrony
Od 2023 r w ramach Ekoschematu „Biologiczna ochrona upraw” rolnicy mogą otrzymywać płatności jeżeli zastosują do ochrony mikrobiologiczny środek ochrony roślin. Płatność do tego ekoschematu jest przyznawana do powierzchni gruntów ornych, upraw trwałych na których rolnik zastosował co najmniej jeden zabieg ochrony roślin przy użyciu środka mikrobiologicznego. Ponadto rolnik ma obowiązek prowadzić rejestr zabiegów agrotechnicznych w którym podaje informacje kiedy, na jakiej powierzchni i na jakiej działce zastosował zabieg, na jaką uprawę, jaki zastosował środek i w jakiej ilości.
Uwaga! Skorzystać z płatności mogą jedynie ci, którzy zastosują mikrobiologiczny środek ochrony roślin.
Wykaz środków mikrobiologicznych można znaleźć w wyszukiwarce środków ochrony roślin Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zakładając w wyszukiwarce filtr „środek mikrobiologiczny”. Rolnik poza zastosowaniem środka ma obowiązek złożyć do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dokument potwierdzający zakup takiego środka (albo inny dokument potwierdzający jego nabycie) w którym wskazane jest jaki środek został nabyty oraz jego ilość.
Jak stosować mikrobiologiczne środki ochrony roślin?
Środki mikrobiologiczne mają wiele zalet, ale, żeby były skuteczne należy pamiętać o podstawowych zasadach, które wpływają na ich skuteczność. Środki te należy stosować zgodnie z etykietą środka, dobrać pH cieczy użytkowej i parametry opryskiwaczy. Zabiegi muszą być wykonywane precyzyjnie. Należy dążyć do tego, aby preparat pokrył całą roślinę tak, żeby dostał się do miejsc żerowania szkodników i porażonych przez grzyby, szczególnie w głębi roślin. Zabiegów nie wolno wykonywać w warunkach wysokich lub niskich temperatur i przy silnym nasłonecznieniu. Preparaty oparte na wirusach i bakteriach są najskuteczniejsze przy zwalczaniu młodszych stadiów owadów, grzyby infekują wszystkie stadia rozwojowe owadów, ale ich zarodniki są najskuteczniejsze przy optymalnej temperaturze 25 °C i wysokiej wilgotności (ponad 80 %, przez kilkanaście godzin po dostaniu się zarodnika na powierzchnię kutikuli owada.
Nie można stosować chemicznych fungicydów razem ze środkami mikrobiologicznymi, zawsze należy zachować odstęp pomiędzy zabiegami chemicznymi i biologicznymi. Przed zastosowaniem środków biologicznych opryskiwacz powinien zostać umyty, jeżeli wcześniej wykorzystywano go do oprysku chemicznymi środkami ochrony roślin. Biopreparaty zawierają żywe organizmy, które mają krótką żywotność w preparacie. Niektóre z nich np. biopreparaty zawierające zarodniki grzybów owadobójczych należy przechowywać w lodówce, nie dłużej niż 6 miesięcy. Stosowanie środków biologicznych wymaga dużej wiedzy np. biologii szkodników. Stosowanie ich niezgodnie z opisanymi powyżej zasadami może nie przynieść efektu, w związku z tym producent musi przed ich zastosowaniem bardzo dokładnie zapoznać się zarówno z etykieta środka jak i biologią zwalczanych szkodników.
Rodzaje środków mikrobiologicznych:*
1. Środki oparte na wirusach
Stosując środki oparte na wirusach należy pamiętać, że środki działają najskuteczniej na najmłodsze stadia larwalne- faza tzw. czarnej główki. Insektycydy: Capex , Carpovirusine Super SC, Madex Max, Pomononellix.
2. Środki oparte na bakteriach
-
Insektycydy: Agree 50 WG, Biobit, Delfin 50 WG, Dipel DF, Dipel WG, Florbac, Lepinox Plus, Thurinox, Xentari WG, Xtreem
-
Fungicydy: Amylo-X WG, Integral Pro, Proradix, Serenade Aso (również bakteriocyd), Serifel, Taegro,
3. Środki oparte na grzybach
Są one najliczniejszą grupą powodującą choroby u owadów. Są łatwe do rozpoznania po charakterystycznym wyglądzie martwego owada. Wiele grzybów owadobójczych po śmierci swego żywiciela wytwarza grzybnię i zarodniki na zewnątrz jego ciała. Owad jest pokryty grubą grzybnią, często o charakterystycznej barwie. Studium infekcyjnym grzyba jest zarodnik (spora), który dostaje się na powierzchnię ciała owada na której kiełkuje. Kiełkowanie to przejście zarodników ze stanu spoczynku do stanu aktywnego wzrostu. Czynniki mające wpływ na kiełkowanie to m.in. odpowiednia temperatura, wilgotność, pH 4,5-7.
-
Insektycydy: Mycotrol 22 WP, Naturalis, Preferal, Velifer, Lalguard M52, Futureco Nonfly WG
-
Fungicydy: Contans WG, Polygreen Fungicide WP, Polyversum WP, Pythie, Prestop, Fungicydy zawierające grzyba Trichoderma spp.: Asperello T34 Biocontrol, Remedier, Trianum-G, Trianum-P, Vintec, Xilon
4. Środki zawierające drożdże: Fungicydy: Blossom Protect, Botector, Julietta, Nexy
5. Pozostałe biologiczne środki ochrony
a. Stymulatory odporności: V10, PMV-01
Etykiety wszystkich dozwolonych w Polsce środków ochrony roślin ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi stosowania można znaleźć na stronie MRiRW pod adresem: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/etykiety-srodkow-ochrony-roslin.
