fbpx

Środki grzybobójcze o właściwościach regulatorów wzrostu

W Polsce w ostatnich latach, wraz ze stopniowym zwiększaniem powierzchni zasiewów i wprowadzaniem do uprawy nowych typów wysokowydajnych odmian rzepaku ozimego (odmiany heterozyjne) i wraz z intensyfikacją produkcji nasion, wzrasta zagrożenie roślin na plantacjach chorobami grzybowymi. Nierzadko uprawie rzepaku ozimego towarzyszą uszkodzenia powodowane przez szkodniki jak również uszkodzenia mrozowe roślin, które stanowią potencjalne miejsca infekcji grzybów chorobotwórczych powodujących porażenie roślin. N

Duża odporność odmian na choroby grzybowe oraz zadowalająca ich zimotrwałość to dwie z najważniejszych i najbardziej pożądanych cech ozimej formy rzepaku jako gatunku. Niestety w praktyce brakuje odmian rzepaku całkowicie odpornych na poszczególne grzyby wywołujące liczne choroby. Aby skutecznie im zapobiegać, a w skrajnych przypadkach skutecznie z nimi walczyć niezbędne jest przestrzeganie zaleceń agrotechnicznych, których stosowanie stwarza warunki dla prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin. W przypadkach wystąpienia pierwszych objawów porażenia roślin chorobami konieczne jest ich zwalczanie, polegające naopryskiwaniuroślin środkami grzybobójczymi, do tego wręcz niezbędną i niezwykle cenną jest umiejętność wczesnego i właściwego ich rozpoznawania.
Zastosowane wczesną jesienią środki grzybobójcze z grupy triazoli: Caramba 60 SL, Horizon 250 EW i Orius 250 EW, oprócz zwalczania patogenów groźnych chorób rzepaku, posiadają właściwości regulatorów wzrostu, których działanie odpowiednio modyfikuje pokrój rozet liściowych i w istotny sposób zmniejsza niebezpieczeństwo wymarzania roślin.
W kraju, szczególnie w rejonach dużego zagrożenia rzepaku chorobami, zalecane są do uprawy odmiany rzepaku ozimego z genetycznie zakodowaną odpornością na najgroźniejsze patogeny, względnie na nie tolerancyjne. Ponadto, zalecane są do uprawy przede wszystkim te odmiany, które charakteryzują się bardzo dobrą i dobrą zimotrwałością.

Baner Syngenta

Choroby grzybowe pojawiające się jesienią na plantacjach rzepaku.
Jesienią na plantacjach rzepaku występuje wiele chorób grzybowych. Ich natężenie bywa zróżnicowane, zarówno w latach, jak i poszczególnych rejonach uprawy rzepaku. Do najgroźniejszych chorób rzepaku ozimego należą: sucha zgnilizna kapustnych (Leptosphaeria maculans stadium konidialne Phoma lingam), czerń krzyżowych (Alternaria spp.), szara pleśń (Botrytis cinerea) i jasna plamistość liści zwana również cylindrosporiozą (Cylindosporium concentricum).
Podatność rzepaku na porażenie przez patogeny wielu chorób grzybowych zwiększa się w miarę jesiennego wzrostu roślin.

Objawy występowania chorób grzybowych na roślinach rzepaku ozimego jesienią
Opisy objawów najgroźniejszych chorób grzybowych występujących w okresie od fazy dwóch liści do fazy w pełni ukształtowanej rozety liściowej na roślinach rzepaku przedstawiono w tabeli 1.

Tabela 1: Objawy występowania chorób grzybowych na roślinach rzepaku ozimego jesienią

Choroby rzepaku

Objawy

na liściach

na szyjkach korzeniowych
i łodyżkach roślin rzepaku

Sucha zgnilizna kapustnych

– owalne, jasnoszare nekrozy, często z ciemną obwódką, w środkowej części nekroz czarne piknidia grzyba

-przebarwienia

Szara pleśń

– zżółknięcia, szarobrązowa, powierzchniowa grzybnia
– na łodyżkach szarobrązowa, powierzchniowa grzybnia,
w okresie ciepłej i wilgotnej pogody dochodzi do brunatnienia i gnicia łodyżki

Czerń krzyżowych

– owalne, nieco zagłębione, brązowoczarne nekrozy

Cylindrosporioza

– biały, mączysty nalot, a niekiedy owalne plamy z koncen­trycznie ułożonymi skupis­kami owocników grzyba, zniekształcenia liści

– plamy podobne jak na liściach

Rozwojowi chorób i pierwszym ich objawom, występującym jesienią sprzyja ciepła i wilgotna pogoda.

Stosowanie środków grzybobójczych o właściwościach regulatorów wzrostu.
Stosowane jesienią środki grzybobójcze z grupy triazoli: Caramba 60 SL i Horizon 250 EW, Orius 250 EW, oprócz zwalczania patogenów groźnych chorób rzepaku: suchej zgnilizny kapustnych, cylindrosporiozy, czerni krzyżowych i szarej pleśni (tabela 1) posiadają właściwości regulatorów wzrostu, polegające na wzroście masy i poprawie witalności systemukorzeniowego oraz naodpowiednim ukształtowaniu rozetliściowychrzepaku z nisko osadzonym pąkiem wierzchołkowym. Jesienne stosowanie tychże środków wspomaga tworzenie na łodyżce większej liczby pączków bocznych – zaczątków przyszłych rozgałęzień głównego pędu pojedynczej rośliny rzepaku. Ich stosowanie na plantacjach rzepaku staje się standardowym zabiegiem mającym istotny wpływ na poprawę zimotrwałości.
Wskazaniem do wykonania zabiegów przeciwko patogenom chorób grzybowych występujących na roślinach rzepaku są tzw: progi ekonomicznej szkodliwości chorób.

Tabela 2: Progi ekonomicznej szkodliwości najważniejszych chorób rzepaku ozimego pojawiających się jesienią (od fazy drugiego liścia do fazy w pełni wykształconej rozety)

Choroby rzepaku

Progi ekonomicznej szkodliwości (% roslin porażonych)

Sucha zgnilizna kapustnych

20

Cylindrosporioza

10-20

Czerń krzyżowych

20-30

Szara pleśń

20-30

Progi ekonomicznej szkodliwości
Przedstawione progi ekonomicznej szkodliwości w odniesieniu do najgroźniejszych chorób rzepaku ozimego podlegają modyfikacji między innymi na skutek różnej wrażliwości uprawianej odmiany na patogeny grzyba, ale również ze względu na ulegające zmianom ceny środków grzybobójczych.
Dla odmian bardziej wrażliwych na poszczególne choroby wskazane jest wykonanie zabiegu przy dolnej wartości progu szkodliwości. Nadmierna ilość opadów albo niewielkie, ale częste deszcze przy temperaturze 15-200 C lub duży udział w płodozmianie rzepaku i innych roślin kapustowatych są również wskazaniami do zastosowania środków grzybobójczych przy niższych wartościach progów szkodliwości.
Termin wykonania zabiegu chemicznego zwalczania chorób jest podyktowany biologią patogena oraz fazą rozwoju i wzrostu roślin.
Tabela 3: Wielkość dawek środków grzybobójczych o właściwościach regulatorów wzrostu, zalecanych do zwalczania sprawców chorób rzepaku ozimego jesienią

Środki grzybobójcze (ilość i nazwa substancji aktywnej w 1l środka)

Dawki środków (1/h)

Pora stosowania (faza rozwoju roślin rzepaku)

Zwalczanie chorób grzybowych

sucha zgnilizna
kapustnych

cylindrosporioza

czerń krzyżowych

szara pleśń

Caramba 60 SL (60g metkonazolu)

0,7-1

4-6 liści

x

x

x

x

Horizon 250 EW
(250g tebukonazolu)

0,5-0,75

4-8 liści

x

x

x

x

Orius 250 EW
(250g tebukonazolu)

0,75

4-8 liści

x

x

Wielkości dawek i optymalna pora ich stosowania
Wielkość dawki jednego z poniżej wymienionych środków grzybobójczych należy dostosować do fazy rozwoju roślin, stopnia podatności na choroby i zimotrwałości uprawianej odmiany oraz stopnia nasilenia chorób na plantacji (w określonym rejonie uprawy rzepaku). Optymalną fazą rozwoju roślin rzepaku dla przeprowadzenia zabiegu opryskiwania środkami grzybobójczymi z grupy triazoli to faza 4-6 liści – dawką 0,5 l/ha. W przypadku późniejszego opryskiwania roślin zaleca się zwiększać dawkę środka o 0,1l/ha na każdy kolejny liść w rozecie liściowej. Dla uzyskania pożądanego efektu nie wolno opóźniać terminu zabiegu opryskiwania, ponieważ w fazie 10 liści konieczne jest zastosowanie zwiększonej dawki 1 l/ha i można nie uzyskać zamierzonego efektu morfologicznej regulacji rozety liściowej.
Efektem stosowania środków grzybobójczych działających ponadto jako regulatory wzrostu są: ciemnozielone, zdrowe i o dużej witalności rośliny, z nisko osadzonym pąkiem wierzchołkowym i o zwiększonej średnicy szyjce korzeniowej. Takie ukształtowanie roślin na plantacji przed zimą uodparnia je na niskie temperatury zwiększając zimotrwałość rzepaku.

Warunki techniczne przeprowadzenia zabiegu opryskiwania.
Zalecana ilość wody dla sporządzenia roztworu środka grzybobójczego z grupy triazoli to 200-400 l wody/ha. Zalecane jest opryskiwanie drobnokropliste. Zabiegi opryskiwania środkami grzybobójczymi z grupy triazoli należy wykonywać w temperaturze powyżej 12o C. Zabiegi przeciwko chorobom oraz dolistne nawożenie mikroelementami, między innymi ze względu na zbieżność terminów mogą być stosowane łącznie.
UWAGA!Środki grzybobójcze o właściwościach regulatorów wzrostu można stosować nie więcej niż dwa razywokresie wegetacji rzepaku, dlatego zaleca sięstosować je przemiennie z innymi środkami grzybobójczymi należącymi do różnych grup chemicznych.


Dr Tadeusz Wałkowski
Samodzielna Pracownia Technologii Produkcji Roślin Oleistych IHAR O/Poznań

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.