Pomimo iż Ukraina wyprodukowała znacznie mniej pszenicy w bieżącym sezonie, oczekuje się, że światowa produkcja pszenicy będzie wyższa. Jest to głównie spowodowane dobrą produkcją w Kanadzie, a także w Rosji, która w tym sezonie osiągnęła rekordowe zbiory przekraczające 90 mln ton.
Jednak nawet przy wzroście podaży oczekuje się, że światowe zapasy końcowe pszenicy na sezon 2022/23 zmniejszą się do nieco mniej niż 268 mln ton – najniższego poziomu od sezonu 2016/17.
Oczywiste jest, że ukraińska produkcja pszenicy w tym sezonie ucierpiała. Ze względu na trwającą wojnę nie cały areał został zebrany. Ukraina zasiała ponad 6 mln hektarów pszenicy ozimej na sezon 2022/23, ale zebrano tylko około 4,6 mln hektarów. W rezultacie ukraińska produkcja pszenicy szacowana jest na około 20 mln ton, co oznacza spadek z 33 mln ton w poprzednim sezonie.
Jednak problem ukraińskiej podaży w tym sezonie nie dotyczy tylko produkcji, ale możliwości eksportu. Eksport pszenicy nadal spada o około 55% rok do roku, podczas gdy eksport w całym sezonie ma spaść o 42% r/r do łącznie 11 mln ton. Chociaż umowa zbożowa została niedawno odnowiona, nadal istnieje duże ryzyko dostaw z Morza Czarnego.
Z kolei eksport rosyjskiej pszenicy początkowo miał trudności, ale wydaje się, że ostatnio tempo przyspieszyło. Chociaż nie ma konkretnych sankcji przeciwko rosyjskiemu eksportowi produktów spożywczych, będzie sporo samosankcjonowania, a więc potencjalnie trudniejsze do uzyskania finansowania, wysyłki i ubezpieczenia dla tego handlu. Szacuje się, że Rosja mogłaby wyeksportować 42 mln ton pszenicy w sezonie 2022/23, w porównaniu z 33 mln ton w poprzednim sezonie. Ten eksport nadal byłby poniżej pełnego potencjału, dlatego oczekuje się, że Rosja przeniesie większą ilość zapasów na następny sezon.
Natomiast w Stanach Zjednoczonych całkowita produkcja pszenicy w sezonie 2022/23 ma pozostać w dużej mierze niezmieniona od sezonu 2021/22. Dzieje się tak pomimo silnego ożywienia produkcji pszenicy jarej. Produkcja w sezonie 2022/23 szacowana jest na 1,65 mld buszli (44,9 mln ton), co oznacza wzrost o 0,2% r/r, choć nadal jest to poniżej poziomów obserwowanych w ostatnich latach. W rezultacie oczekuje się, że zapasy końcowe w USA na sezon 2022/23 będą najniższe od sezonu 2007/08.
Z kolei w Europie bardziej sucha pogoda wpłynęła na plony pszenicy. Te niższe plony zrównoważyły większy areał w regionie. W rezultacie szacuje się, że całkowita produkcja pszenicy w UE w sezonie 2022/23 spadła o prawie 3% r/r do 134 mln ton. Oczekuje się, że ta niższa produkcja doprowadzi do znacznego spadku zapasów końcowych w UE.
Jeśli chodzi o Indie, było dużo hałasu wokół rządu wprowadzającego zakaz eksportu pszenicy na początku tego roku. Było to spowodowane obawami związanymi z falą upałów w kraju oraz szerszymi obawami dotyczącymi wzrostu cen żywności po inwazji Rosji na Ukrainę. Chociaż Indie są dużym producentem pszenicy (ponad 100 mln ton), są marginalnym eksporterem. Dlatego niezależnie od zakazu eksportu Indie nie byłyby w stanie odegrać znaczącej roli w kompensowaniu ukraińskich strat w zaopatrzeniu.
W obecnej sytuacji ryzyko jest przesunięte w kierunku ściślejszego bilansu pszenicy w roku gospodarczym 2023/24. Kluczowa niepewność dotyczy Ukrainy, nie tylko co do ilości produkowanej pszenicy, ale także tego, czy ta podaż będzie mogła być eksportowana. Ponadto pogoda jak zwykle będzie odgrywać ważną rolę, a już teraz istnieją obawy co do następnych zbiorów pszenicy ozimej w USA. Należy również pamiętać o możliwości mniejszego zużycia nawozów, co spowoduje, że plony będą bardziej podatne na zagrożenia w przyszłym roku.
Wczesne szacunki wskazują, że możemy zaobserwować dalsze zaostrzenie globalnego bilansu 2023/24, co sugeruje, że ceny pszenicy prawdopodobnie pozostaną dość wysokie i dobrze wspierane. Kluczowym ryzykiem negatywnym dla tego scenariusza byłaby deeskalacja wojny rosyjsko-ukraińskiej, ponieważ prawdopodobnie usunęłoby to dość dużą premię za ryzyko na rynku.
