Krajowa Rada Izb Rolniczych wyraziła swoją opinię do projektu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie trybu przeprowadzania kontroli na miejscu i wizytacji w miejscu w ramach PROW na lata 2007–2013.
Z treści przekazanego projektu wynika, iż nastąpi wzrost liczby kontroli ARiMR i wizytacji w miejscu w odniesieniu do działań inwestycyjnych PROW 2007–2013, takich jak: „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” i „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” polegający na obniżeniu obowiązującego progu z 35% na 20% maksymalnej kwoty pomocy przy objęciu kontrolą na miejscu oraz kontroli wszystkich wszystkich beneficjentów działań „Ułatwienie startu młodym rolnikom”, „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonej w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych” i „Zalesienia gruntów rolnych i innych niż rolne”. Oznacza to, że realizowane działania inwestycyjne, które do tej pory nie były kierowane do kontroli na miejscu (ponieważ kwota pomocy dla nich przeznaczona wynosiła poniżej 35% maksymalnej kwoty pomocy, którą można uzyskać) będą teraz kontrolowane od progu 20% maksymalnej kwoty pomocy. Dla działań „Ułatwienie startu młodym rolnikom”, „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonej w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych” i „Zalesienia gruntów rolnych i innych niż rolne” wszystkie inwestycje mają być objęte kontrolą na miejscu.
Projektowane przepisy budzą szczególne wątpliwości wobec proponowania obowiązkowych kontroli na miejscu wszystkich młodych rolników, którzy skorzystali z premii. Jest to szczególnie niepokojące w świetle występujących tendencji społecznych w Polsce – odchodzenia młodych osób od prowadzenia gospodarstw rolnych i starzenia się społeczeństwa na obszarach wiejskich. Stwarzanie dodatkowych, nieuzasadnionych przeszkód, zniechęci młodych ludzi do przejmowania i prowadzenia działalności rolniczej. W UE kraje takie jak Francja czy Niemcy stosują specjalne programy i zachęty dla młodych rolników, aby pozostali w gospodarstwach lub je przejmowali. Niezrozumiała jest zatem polityka resortu rolnictwa w tym zakresie, tym bardziej, że obowiązkowa kontrola każdego beneficjenta korzystającego z działania „Młody rolnik” nie wynika z przepisów UE.
Podobne wątpliwości budzi objęcie kontrolą wszystkich beneficjentów działania „Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonej w wyniku wystąpienia klęsk żywiołowych oraz wprowadzenia odpowiednich działań zapobiegawczych”. Rolnicy ci doznali wielu strat w wyniku klęski, a poddani zostaną szczegółowym kontrolom. Nie ma tu wystarczającego i ludzkiego uzasadnienia wykonywania dodatkowych obowiązkowych kontroli w każdym przypadku otrzymania pomocy. Szczególny sprzeciw przedstawicieli rolników wywołują zaproponowane regulacje w kontekście utrzymania poziomu kontroli na 35% maksymalnej kwoty pomocy dla jednostek samorządów przy działaniu „Odnowa i rozwój wsi”, a nawet zmniejszenie progu obowiązkowej kontroli dla działania „Wdrażanie projektów współpracy przy LGD” z 35% na 10% maksymalnej kwoty pomocy. Z uzasadnienia do projektu rozporządzenia nie wynika bowiem, że zmniejszenia tych kontroli u innych podmiotów niż rolnicy wynikają z doświadczeń ARiMR i mniejszej ilości błędów wykrytych przez Agencję w tych podmiotach. Nie wynika to także z przepisów unijnych przytoczonych w projekcie rozporządzenia. Można więc wywnioskować, że projektodawca czyli MRiRW uważa rolników za beneficjentów, którzy powodują więcej nadużyć. Stanowisko takie budzi zdecydowany sprzeciw samorządu rolniczego.
Opracowanie: KRIR
