Stosowanie nawozów azotowych i ich efektywne wykorzystanie przez rośliny w dużym stopniu uzależnione jest od przemian jakim podlegają składniki nawozowe w środowisku glebowym. Wśród nawozów azotowych stałych wyróżnia się nawozy amonowe, saletrzane, saletrzano-amonowe i amidowe. Dużą rolę w nawożeniu roślin odgrywają też nawozy płynne.
Saletra amonowa należy do grupy nawozów saletrzano-amonowych, zawierających w swoim składzie formę azotanową i amonową azotu. Ze względu na obecność obu tych form azotu saletra amonowa to nawóz uniwersalny do stosowania zarówno przedsiewnego (wiosną na krótko przed siewem roślin), jak i pogłównego (wiosną pod oziminy i rośliny jare). Nawóz ten może być stosowany pod wszystkie rośliny. Charakteryzuje się on dobrymi właściwościami fizycznymi.
>>> Zboża jare: uprawa, siew, polecane odmiany, stanowisko i nawożenie
Jednakże ze względu na możliwość wypłukania części azotanowej saletra amonowa nie powinna być stosowana na długo przed siewem roślin. Z kolei ze względu na możliwość ulatniania się amoniaku do atmosfery na glebach o odczynie obojętnym i zasadowym nie należy jej stosować bez przykrycia glebą. Natomiast na glebach lekko kwaśnych oraz kwaśnych może być stosowana bez obawy strat azotu zarówno pogłównie, jak i przedsiewnie.
Saletra amonowa to nawóz lekko fizjologicznie kwaśny, tak więc jej stosowanie wiąże się z częściowym zakwaszeniem gleby. Wynika to zarówno z charakteru chemicznego azotanu(V) amonu, czyli soli mocnego kwasu i słabej zasady oraz z procesu nitryfikacji, w wyniku którego powstaje zakwaszający glebę kwas azotowy. Nitryfikacja to biologiczne utlenienie formy amonowej azotu do formy azotanowej.
Jeżeli występuje w okresie wegetacji roślin przyczynia się do zwiększenia tempa pobierania azotu przez rośliny. Jednakże poza okresem wegetacji roślin nitryfikacja wiąże się ze znacznymi stratami azotu w efekcie wymywania azotanów w głąb profilu glebowego. Wartość równoważnika kwasowego dla saletry amonowej wynosi 61 i oznacza liczbę kilogramów węglanu wapnia jaką należy zastosować, aby zneutralizować zakwaszające działanie 100 kg saletry amonowej.
Saletrzak to nawóz stanowiący mieszaninę azotanu amonowego i węglanu wapniowego. W porównaniu do saletry amonowej saletrzak jest mniej kwaśny, ponieważ obecny w nim węglan wapnia zobojętnia częściowo kwas azotowy powstały w wyniku nitryfikacji jonu amonowego, jak i jon wodorowy wydzielany przez rośliny w miejsce pobranego jonu amonowego.
Działanie saletrzaku jest podobne do działania saletry amonowej. Nawóz ten można stosować przedsiewnie oraz pogłównie. Wówczas należy go przykryć glebą, ponieważ pod wpływem wilgoci glebowej ulega rozkładowi z wydzieleniem amoniaku. Saletrzak zalecany jest do stosowania na glebach kwaśnych. Może być stosowany pod wszystkie rośliny uprawne.
>>> Choroby zaatakowały jęczmień ozimy
Mocznik to nawóz uniwersalny stosowany zarówno przedsiewnie, jak i pogłównie. Możliwość pogłównego zastosowania mocznika wynika z szybkiego przemieszczania się w glebie i hydrolizy do jonu amonowego, gdyż w przeciwieństwie do innych nawozów azotowych ulega on w glebie hydrolizie, a nie dysocjacji. Hydroliza mocznika zachodząca pod wpływem enzymu ureazy, wydzielanego przez bakterie i grzyby, prowadzi do powstania jonów amonowych. Należy pamiętać, że odpowiednie ilości ureazy niezbędnej do przeprowadzenia hydrolizy mocznika do formy amonowej przyswajalnej dla roślin występują w temperaturze 20 – 25 ºC. Stąd też aby uniknąć strat azotu nie należy stosować mocznika późną jesienią, gdy temperatura jest niższa niż 10 ºC.
Mocznik stosowany pogłównie w porównaniu z saletrą amonową działa wolniej, co warunkowane jest tempem jego hydrolizy w glebie. Bezpośrednio po zastosowaniu mocznika pH gleby ulega nieznacznemu wzrostowi, jednak w wyniku dalszych przemian nawozu obniża się. Mocznik zatem należy uznać za nawóz fizjologicznie kwaśny, o równoważniku kwasowym wynoszącym 82 kg CaCO3, co oznacza, że aby zneutralizować zakwaszające działanie 100 kg mocznika należy zastosować 82 kg węglanu wapnia. Tak więc mocznik w porównaniu do saletry amonowej charakteryzuje się większym stopniem zakwaszania gleby.
Witam. Proszę zauważyć, że należy wysiać saletry amonowej odpowiednio więcej aby zaaplikować tą samą dawkę N. Czy zatem mocznik zakwasza bardziej od saletry? Różnica marginalna, około 1%. Porównanie siarczanu amonu czy saletrzakow do powyższych nawozów miałoby większy sens.
Dzień dobry. W tym artykule są opisane podstawowe nawozy azotowe a co mogę się dowiedzieć o saletrosanie .Mam zasiany rzepak na mozaice od 3do5 klasy bonitacji zasiany metodą strip-till .Na zaniżeniach gruntu 3 klasy rośliny są o połowę mniejsze i brakiem korzenia palowego.Po analizie gleby okazało się że jest 3 krotnie przewapnowana i pH 7,8. Czy w tym przypadku będzie to dobry nawóz. Rolnik z okolic Wrześni.