Rzepak kwitnie – czas chronić rośliny przed chorobami. Jakie fungicydy zastosować?

W przypadku, gdy rzepak kwitnie nie można sobie pozwolić na rezygnację z wykonania zabiegu, chroniącego rzepak przed chorobami, które powodują lub mogą spowodować straty w plonie wielkości 20-35 proc. potencjalnego plonu.

Do ograniczania sprawców chorób w uprawie rzepaku w okresie kwitnienia zarejestrowanych jest obecnie kilkadziesiąt jedno- i dwuskładnikowych fungicydów. Są w nich głównie substancje czynne z grupy strobiluryn, triazoli, karboksyamidów.

Przy epidemicznym wystąpieniu chorób ta strata może być dwukrotnie wyższa. W tym czasie główną chorobą, której nie powinno być na plantacji rzepaku jest zgnilizna twardzikowa powodowana przez polifagiczny grzyb Sclerotinia sclerotiorum. Podstawą do wykonywania w okresie kwitnienia zabiegu chemicznego z użyciem odpowiedniego fungicydu jest stwierdzenie zagrożenia, a są to:

• Pierwsze objawy obecności sprawcy zgnilizny twardzikowej na podstawie łodygi, na łodydze, na rozgałęzieniach, ponieważ wartość progu szkodliwości, która upoważnia do oprysku wynosi 1%.
• Obecność przetrwalników grzyba S. sclerotiorum, czyli źródła infekcji, na powierzchni gleby lub tuż pod jej powierzchnią.
• Wynik testu płatkowego, który polega na wyłożeniu na pożywkę płatków kwiatów rzepaku pobieranych z różnych losowo wybranych punktów pola. Po kilku dniach od wyłożenia płatków (przeważnie 3-4 dni) zmienia się zabarwienie pożywki i wskazuje na to, że płatki zostały zasiedlone przez grzyb i przez to istnieje możliwość wystąpienia choroby na plantacji.

W praktyce najczęściej decyzja o wykonaniu zabiegu podejmowana jest wtedy, gdy zauważy się pierwsze objawy spowodowane przez sprawcę zgnilizny twardzikowej lub panuje podwyższona wilgotność, a wcześniej na tym stanowisku notowano już tą chorobę.

Zabieg chemiczny zalecany jest, gdy rzepak kwitnie, w pełni kwitnienia (BBCH 65), ale gdy panuje duża wilgotność powietrza oraz gleby, wykonanie zabiegu można przyśpieszyć i wykonać go w fazie żółtego pąka lub zaraz początku kwitnienia rzepaku. Pozostaje jednak wówczas problem zabezpieczania łuszczyn rzepaku przed chorobami. Fungicydy wcześniej zastosowane przeciwko zgniliźnie twardzikowej, chronią przed czernią krzyżowych i szarą pleśnią, ale w momencie dojrzewania łuszczyn ich skuteczność jest już niewielka. Czasami, więc zabieg ten należy powtórzyć. Z kolei, gdy pogoda wskazuje na brak warunków sprzyjających do rozwoju grzybów w tym tego, który powoduje zgniliznę twardzikową, zabieg warto kilka dni opóźnić, dzięki czemu rzepak będzie dłużej chroniony po zastosowaniu fungicydu.

W tabeli podano fungicydy, które można zastosować do walki nie tylko ze sprawcą zgnilizny twardzikowej, ale przy okazji i innymi grzybami występującymi w tym czasie.

Przykłady fungicydów zarejestrowanych do zwalczania zgnilizny twardzikowej

Dr Ewa Jajor, IOR-PIB Poznań