Unia Europejska zwróciła się do Światowej Organizacji Handlu (WTO) o wydanie orzeczenia w sprawie sporu dotyczącego rosyjskiego embarga na import świń i ich materiału genetycznego, świeżej wieprzowiny oraz niektórych produktów wieprzowych z UE, którego domniemanym powodem było wykrycie odosobnionych przypadków afrykańskiego pomoru świń (ASF) na określonych obszarach na terytorium Polski i Litwy, graniczących z Białorusią.
Pod koniec stycznia 2014 r. Rosja zamknęła dla UE swój rynek dla importu świń, wieprzowiny i niektórych produktów wieprzowych z UE, na który trafiało blisko 25% unijnego eksportu tych produktów. Swoją decyzję uzasadniła wykryciem czterech odosobnionych przypadków afrykańskiego pomoru świń u dzików na granicy Polski i Litwy z Białorusią, ignorując wprowadzone przez Unię Europejską i państwa członkowskie środki bezpieczeństwa mające na celu zwalczanie choroby i zapobieganie rozprzestrzenianiu wirusa.
Rosja nie akceptuje bezpiecznego importu ze stref UE nieobjętych chorobą i utrzymuje zakaz, który nie został poparty dowodami naukowymi ani właściwą oceną ryzyka. Rosja odmawia zmiany świadectwa wywozowego, które pozwoliłoby na wznowienie handlu z obszarów UE niedotkniętych chorobą. Co więcej, Rosja traktuje inne kraje, w których wystąpiły podobne lub gorsze przypadki chorobowe bardziej pobłażliwie, akceptując od nich import. Rosja dyskryminuje partnerów handlowych również poprzez niewdrażanie środków zapobiegawczych na własnym rynku pomimo licznych przypadków chorobowych na swoim terytorium. W skrócie, poprzez odrzucenie importu z obszarów UE niedotkniętych chorobą, Rosja zdaje się traktować unijne produkty inaczej niż produkty pochodzące od innych partnerów handlowych czy produkcję krajową.
Trwające w ostatnich miesiącach intensywne dwustronne rozmowy z Moskwą nie dały do tej pory żadnych rezultatów. Nie widząc innej możliwości rozwiązania problemu, Unia Europejska postanowiła odwołać się do procedur rozstrzygania sporów w ramach WTO, prosząc o ustanowienie panelu.
Unijny wniosek o ustanowienie panelu WTO będzie prawdopodobnie po raz pierwszy dyskutowany podczas specjalnego spotkania Organu Rozstrzygania Sporów WTO 10 lipca 2014 r. Podczas tego spotkania Rosja może sprzeciwić się powołaniu panelu na mocy zasad WTO w zakresie rozstrzygania sporów. Jeżeli UE zgłosi sprawę po raz kolejny podczas następnego spotkania Organu Rozstrzygania Sporów WTO, które odbędzie się 22 lipca 2014 r., Rosja nie będzie mogła zgłosić sprzeciwu i w rezultacie panel zostanie ustanowiony.
Ten zakaz handlu naraził unijny sektor rolny na znaczące straty. W 2013 r. unijny eksport wieprzowiny do Rosji osiągnął wartość 1,4 mld EUR, czyli około 25% całego eksportu UE. Rosja jest trzecim najważniejszym partnerem handlowym Unii, która jest z kolei dla Rosji drugim największym rynkiem eksportowym dla produktów rolnych. W 2013 r. wartość unijnego eksportu do Rosji wyniosła 123 mld EUR, natomiast wartość importu — 232 mld euro. Wprawdzie rosyjski eksport do UE stanowią głównie surowce (80%), to eksport z UE do Rosji obejmuje głównie pojazdy, leki, maszyny i sprzęt wykorzystywany w transporcie, a także produkty rolne.
(Źródło: KE)
