Rośliny pobierają go najwięcej spośród mikroelementów. Funkcje, przyswajalność, objawy niedoboru składnika

Zawartość manganu w roślinach waha się od kilkudziesięciu do 1000 mg/kg suchej masy roślin. Czasem nawet więcej!

baner KUHN

Jeśli forma przyswajalna manganu występuje w dużej ilości w roztworze glebowym to wówczas jest on pobierany luksusowo (ponad potrzeby pokarmowe roślin), nawet powyżej 2 kg/ha. Najwięcej Mn gromadzą liście, mniej korzenie i bulwy, zaś najmniej nasiona.

Funkcje manganu w roślinie

Funkcje biologiczne Mn w roślinach są zbliżone do magnezu. Pierwiastek ten jest regulatorem i stymulatorem wzrostu oraz wielu procesów enzymatycznych zachodzących w roślinach.

Najważniejszą funkcją jest jego udział w fotosyntezie oraz metabolizmie azotowym roślin. W końcowym etapie tych przemian, warunkuje prawidłowe tworzeniu materiałów zapasowych roślin (białek, cukrów i tłuszczy).

Jego niedobór powoduje spadek kondycji roślin, co przejawia się zaburzeniem ich wzrostu, głównie w wyniku ograniczenia intensywności fotosyntezy, powodowanej rozpadem chlorofilu.

Przyswajalność manganu warunkuje odczyn i powietrze glebowe

Rośliny pobierają mangan z roztworu glebowego, głównie w formie dwuwartościowego kationu Mn2+.  Występujące także w glebie, bardziej utlenione formy tego składnika – trój- i czterowartościowe są trudno rozpuszczalne i w niewielkim stopniu dostępne dla roślin.

Zawartość poszczególnych form kształtowana jest w największym stopniu przez odczyn gleby.  Niedobór Mn2+, a więc przyswajalnego przez rośliny, spotykany jest najczęściej w glebach o odczynie obojętnym i alkalicznym, a więc o pH powyżej 6,5.

Niedobór Mn2+  występuje również w glebach organicznych (torfach i murszach) oraz węglanowych, a także lekkich, szczególnie w okresach z niedoborem wody oraz po zwapnowaniu gleby. Także wysoka zasobność gleb w K, S i Fe ogranicza przyswajalność Mn.

Z kolei dobre zaopatrzenie roślin w Mn, występuje w glebach kwaśnych (pH poniżej 5,5), jak też zwięzłych (zlewnych, zbitych, zaskorupionych, przesyconych wodą), a więc mniej napowietrzonych, w których panują warunki beztlenowe.

Pobieranie luksusowe manganu

W takich warunkach Mn jest pobierany niekiedy w nadmiernych ilościach. Przykładem jest lepszy wygląd roślin (ciemnozielone liście) w śladach kół ciągnika i maszyn towarzyszących, gdzie gleba w wyniku ugniecenia jest mniej napowietrzona i bardziej uwilgotniona, dzięki czemu lepiej zaopatrzona w przyswajalny Mn.

Baner Samasz

Nadmiar manganu uwidacznia się w postaci brązowych plam na starszych liściach, obejmujących stopniowo całą powierzchnię. Występuje zróżnicowana tolerancja roślin a wśród nich odmian na nadmiar Mn,  stąd jego zawartość jest bardzo zmienna w roślinach.

Reasumując przyswajalność Mn zależy w największym stopniu od odczynu i napowietrzenia gleby, poza tym zmienia się w okresie wegetacji, np. po nadmiernych opadach, postępującej suszy, czy też prowadzonych w międzyrzędziach uprawkach pielęgnacyjnych.

Objawy niedoboru Mn widoczne są na młodszych częściach rośliny

Typowym objawem niedoboru Mn jest chloroza między nerwowa młodych liści, w odróżnieniu od magnezu, gdzie tego typu niedobory widoczne są na starszych liściach.

Nerwy są zielone, zaś blaszka liściowa między nimi staje się szara lub żółta, w późniejszym okresie brązowieje, może też wystąpić tzw. centkowana chloroza lub brunatne zlewające się plamy między nerwami liści.

Niedobór Mn w początkowym okresie wegetacji roślin powoduje też gorszy rozwój systemu korzeniowego, zaś w późniejszym tworzenie ligniny, która warunkuje odporność mechaniczną roślin na wyleganie.

Niedobór Mn powoduje także pogorszenie odporności zbóż na zgorzel podstawy źdźbła, czyli choroby podsuszkowe. Widoczne są one początkowo w postaci pasowego żółknięcia roślin na polu, a następnie brązowych plam na młodych liściach, w wyniku uszkodzeń chloroplastów.

Tego typu zaburzenia mogą wskazywać na niedobory przyswajalnych form Mn nie tylko dla zbóż, ale też innych roślin uprawianych w tym terenie lub gospodarstwie, gdzie wizualne objawy niedoboru Mn są mniej zauważalne.

Należy wówczas w miarę szybko reagować, stosując dolistne dokarmianie Mn w postaci chelatu lub kompleksu z glicyną. Niemniej, podobnie jak w przypadku innych składników, lepsze wyniki daje wcześniejsze wniesienie Mn, zanim pojawią się symptomy jego niedoboru.

Najbardziej wrażliwy na niedobory Mn jest ryż, zaś z naszych zbóż owies (szara plamistość liści), a także pozostałe zboża, głównie pszenica. Poza tym groch (plamistość bagienna), burak, ziemniak, rzepak i drzewa owocowe (jabłoń, śliwa, wiśnia, morela, brzoskwinia).

Poza tym inne rośliny, uprawiane na glebach lekkich (luźnych, napowietrzonych, przesuszonych), wykazujących wysokie pH lub po wniesieniu większych dawek Ca i Mg.

SDF baner
Baner KWS

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.