W dniu 12 stycznia poinformowaliśmy, że w wyniku rozmów przedstawicieli związków zawodowych rolników: NSZZ RI “Solidarność”, OPZZRiOR, ZZR “Ojczyzna”, ZZR “Samoobrona” i ZZ “Korona” z premierem Mateuszem Morawieckim i wiecepremierem, ministrem rolnictwa Henrykiem Kowalczykiem, zawieszone zostało pogotowie strajkowe ogłoszone przez te organizacje.
Informację tę otrzymaliśmy w dniu 11 stycznia wieczorem podczas rozmowy z przewodniczącym „Solidarności” RI Tomaszem Obszańskim. Przewodniczący Obszański ocenił rozmowy ze stroną rządową jako satysfakcjonujące, ponieważ premier i minister obiecali spełnić postulaty rolników.
Jednak 12 stycznia przedstawiciele rolników otrzymali od ministra Kowalczyka na piśmie „odniesienie” do postulatów i sytuacja wróciła do punktu wyjścia.
Czego oczekiwali związkowcy od Rządu RP?
W sprawie niekontrolowanego wwozu zbóż do Polski:
1. wprowadzenia kaucji (cła) na zboże wjeżdżające do Polski
2. utworzenia korytarzy drogowych dla zbóż do portu lub granic krajów trzecich, a w przypadku takich możliwości stworzenie systemu konwojów tranzytowych (monitoring pojazdów GPS do miejsca docelowego).
3. rozszerzenia kompetencji IJHARS umożliwiające kontrolowanie punktów skupu zbóż i innych podmiotów skupujących płody rolne.
4. natychmiastowego uruchomienie skupu interwencyjnego przez KGS zbóż, kukurydzy i rzepaku po średniej, rocznej cenie GUS
Ochrony gospodarstw rodzinnych poprzez:
1. zawieszenie na najbliższy okres wdrażania tzw. Zielonego Ładu ze wszystkimi jego konsekwencjami celem wyrównania szans i konkurencyjności polskiego rolnictwa.
2. wprowadzenie klauzuli ochronnej przez KE na podstawie rozporządzenia UE 870/2022.
3. wprowadzenie programu oddłużeniowego dla rolników, którzy nie z ich winy popadli w zadłużenie gdyż obecne programy są niewystarczające.
4. wprowadzenie Funduszu Gwarancyjnego dla oszukanych rolników.
Utrzymanie opłacalności produkcji rolniczej poprzez:
1. wprowadzenie paliwa rolniczego na wzór krajów UE
2. obniżenie cen nawozów azotowych około 2500 zł
3. wprowadzenie wakacji kredytowych obniżenie oprocentowania kredytów rolniczych oraz wprowadzenie kredytów niskooprocentowanych maksymalnie 2% (na przykładzie kredytów mieszkaniowych) na bezpośrednią produkcję rolną.
4. zmniejszenie poziomu cen energii dla gospodarstw rolnych oraz (małych średnich) zakładów przetwórczych.
Minister rolnictwa Henryk Kowalczyk w odpowiedzi na te postulaty napisał, że zboże z Ukrainy jest już ewidencjonowane i kontrolowane, w związku z czym do Polski z Ukrainy napływa jedynie zboże: nasienne kontrolowane przez PIORIN, paszowe – przez Inspekcję Weterynaryjną oraz konsumpcyjne – przez IJHARS. Niekontrolowany napływ tzw. zboża technicznego został „zastopowany” w porozumieniu z rządem Ukrainy i obecnie nie ma już takiej kategorii jak zboże techniczne.
Mimo wszystko kontrole jakości napływającego zboża, w tym zawartości pozostałości pestycydów zostaną wzmocnione – w tym celu zostały zakupione specjalistyczne urządzenia – chromatografy.
Minister poinformował też, że wystosował do Komisji Europejskiej pismo w sprawie zakończenia derogacji na transport zboża z Ukrainy na terytorium Unii Europejskiej – taki wniosek zostanie przedstawiony na najbliższej Radzie Ministrów ds. Rolnictwa UE, która odbędzie się 30 stycznia br. O poparcie tego wniosku minister zwrócił się do ministrów rolnictwa Słowacji, Węgier, Rumunii i Bułgarii.
Ze stroną ukraińską prowadzone są rozmowy o wprowadzeniu deklaracji przewozowej dla zbóż z określeniem końcowego odbiorcy transportu, zostanie też przeanalizowana propozycja utworzenia terminala zbożowego w Świnoujściu w celu udrożnienia eksportu.
Odnosząc się do postulatu utrzymania opłacalności produkcji rolniczej minister Kowalczyk napisał, że analizowane są możliwości zastosowania specjalnego znakowania paliwa przeznaczonego do produkcji rolnej, a obecnie zostanie zwiększony zwrot części akcyzy do 1,20 zł/litr. Ponadto Rząd wystąpi z wnioskiem do Komisji Europejskiej o zgodę na zwiększoną dotację do paliwa rolniczego (ponad akcyzę) w kwocie do 2,50 zł. / 1 litr jako rekompensatę za wzrost cen.
Są również prowadzone prace nad systemem wsparcia, który wpłynąłby na obniżenie kosztów produkcji nawozów – w tej sprawie są prowadzone rozmowy z przedstawicielami zakładów azotowych.
W sprawie wakacji kredytowych dla rolników niezbędna jest zgoda Komisji Europejskiej na traktowanie gospodarstw rolnych tak jak gospodarstw domowych – wówczas byłyby możliwe mechanizmy dotyczące tych drugich. O taką zgodę do Komisji Europejskiej minister rolnictwa wystąpił wraz z premierem.
W dalszej części listu są zawarte ogólniki, jak „w zakresie opłacalności produkcji rolnej istotne jest także dalsze, aktywne poszukiwanie rynków zbytu poza Unią Europejską poprzez działania dyplomatyczne i obecność na międzynarodowych targach i wystawach, szczególnie w krajach dalekiego Wschodu”, oraz „kolejne działania dotyczą rozszerzenia możliwości oddziaływania na rynkach przez Krajową Grupę Spożywczą m.in. możliwości handlu nawozami, zbożem i odbudowę lokalnego przetwórstwa, jak chociażby w przypadku zakładu produkcji granulatu chmielowego”.
Jedynie w sprawie Funduszu Gwarancji Rolnych minister odpowiedział zgodnie z postulatami: „Co do Funduszu Gwarancji Rolnych odpowiedni projekt ustawy został już przygotowany i w najbliższym czasie powinien trafić do konsultacji społecznych. Realnym terminem wejścia w życia tej ustawy jest przełom kwietnia i maja br.”
Odpowiedź otrzymana od ministra rolnictwa i rozwoju wsi Henryka Kowalczyna nie usatysfakcjonowała związkowców, w związku z czym ogłosili podtrzymanie pogotowia strajkowego: „W związku z otrzymanym pismem w imieniu pogotowia strajkowego rolników, uprzejmie informujemy, że podtrzymujemy ogłoszone pogotowie strajkowe. W dalszym ciągu będziemy prowadzić trójstronny dialog z Premierem i MRiRW w celu osiągnięcia szerszych zmian i regulacji w dziedzinie gospodarki rolnej naszego kraju oraz będziemy monitorować terminy i postępy realizacji poszczególnych postulatów” – czytamy na w komunikacie NSZZ RI „Solidarność”
