Przed nami wznowienie wegetacji i trudne, a zarazem kluczowe decyzje dotyczące nawożenia i ochrony roślin.
Dobiega końca okres spoczynku zimowego rzepaku. Przyroda systematycznie budzi się do życia. Na światowym i europejskim rynku rzepaku obserwujemy prawdziwy „rollercoaster cenowy”. Ceny zmieniają się bardzo dynamicznie. Wszystko wskazuje, że w okresie żniw możemy spodziewać się cen na poziomie około 2700 zł za tonę nasion rzepaku. W kolejnych miesiącach po zbiorach najprawdopodobniej ceny będą miały tendencję wzrostową. Należy jednak pamiętać, że w ostatnim sezonie zdrożały środki do produkcji rolniczej. Dotyczy to przede wszystkim nawozów, głównie azotowych. O kosztach produkcji w ich przypadku decyduje cena gazu, która znacznie wzrosła.
Zanim rozpoczniemy zabiegi na plantacjach rzepaku powinniśmy ocenić kondycję roślin. Może się zdarzyć, że będziemy zastanawiali się nad zasadnością dalszego prowadzenia plantacji w związku z uszkodzeniami pozimowymi. W ułatwieniu podjęcia decyzji może nam pomóc praktyczna metoda szacowania plonu. Polega ona na ustaleniu średniej obsady rzepaku oraz średnicy szyjki korzeniowej. Następnie prognozowany plon wylicza się z równania:
Prognozowany plon (dt/ha) = obsada roślin (szt./m2) x średnica szyjki korzeniowej (cm) + 10 (przykład 30 roślin/m2 x 1 cm +10 = 40 dt z ha)
Nawożenie azotem
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów możemy wykonać je po 1 marca. Należy pamiętać, że druga dawka azotu powinna być zastosowana najpóźniej na 4 tygodnie przed kwitnieniem. Jednak warto ją przyśpieszyć ze względu na niepewną sytuację związaną z możliwością wystąpienia okresowej suszy.
Azot jest makroskładnikiem pobieranym przez rośliny w największych ilościach. Odgrywa kluczową rolę we wzroście, bierze udział w wielu reakcjach biochemicznych. Jest składnikiem aminokwasów, z których zbudowane są białka. Ponadto to składnik kwasów nukleinowych, związków energetycznych (ATP), chlorofilu, a także fitohormonów. Azot to główny składnik plonotwórczy. Jednak aby był optymalnie wykorzystany musi być zbilansowany przez składniki drugorzędowe takie jak siarka i magnez oraz mikroelementy, do których w okresie wiosennym należy bor.
Siarka i magnez
Rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na siarkę. Niedobór jednego kilograma siarki to brak przetworzenia w plon 10-15 kg azotu. Siarka odpowiada za gospodarkę azotem, syntezę aminokwasów i chlorofilu oraz odporność na stresy biotyczne i abiotyczne. W czasie wegetacji, przy zakładanym plonie 40 dt/ha, rzepak potrzebuje około 60 kg S/ha. Z czego około 40 kg przypada na okres wiosenny. Największe zapotrzebowanie na siarkę występuje w okresie od początku formowania pędów aż do początku kwitnienia. Można ją dostarczyć wysiewając nawozy azotowe z siarką np. Saletrosan zawierający 13% S lub Polifoskę 21 z 14% siarki. Ponadto bardzo dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie nawozu kizeryt, w którym oprócz siarki dostarczamy szybko dostępny magnez. Następnie aplikujemy nawóz azotowy – saletrę amonową.
Stosując nawozy zawierające siarkę warto dodać, że deklarowana przez producenta zawartość podawana jest w trójtlenku siarki (SO3), a potrzeby rzepaku prezentowane są jako S w kg/ha. Łatwo jest dokonać przeliczenia dzieląc przez przelicznik 2,5 (przykład: kizeryt zawiera 50 % SO3 czyli 50/2,5=20% S). Przy zastosowaniu 200 kg kizerytu dostarczamy naszej plantacji 40 kg S/ha oraz 50 kg MgO (30,2 kg Mg/ha).
Kizeryt możemy wysiać jeszcze przed ruszeniem wegetacji, kiedy warunki pozwolą na wjazd na pole. Magnez to niezbędny składnik chlorofilu, którego nie możne zastąpić inny makroskładnik. Odpowiedzialny w roślinie jest za metabolizm białek i węglowodanów. Steruje procesami enzymatycznymi, stabilizuje błony komórkowe, a tym samym wpływa na podniesienie zdrowotności. Wspomaga rozwój systemu korzeniowego, co szczególnie w okresie suszy ma duże znaczenie ze względu na pobieranie wody i składników pokarmowych. Podnosi zawartość tłuszczu w nasionach rzepaku.
Mikroelementy – klucz do sukcesu
Jeżeli zabezpieczyliśmy optymalnie plantację rzepaku w makroelementy to musimy pamiętać, że o sukcesie uprawy decydują szczegóły. Nie możemy zapomnieć w żywieniu roślin o mikroelementach. Podnoszą one plon o 8-10%. Jednak ich niedobór może powodować jego spadek nawet o kilkadziesiąt procent.
Rzepak do wytworzenia 1 t nasion + słoma potrzebuje 100-150 g boru, 80-200 g manganu oraz 10 g molibdenu. Wraz z wiosennym ruszeniem wegetacji należy odżywiać rzepak przede wszystkim borem. Wynika z to z faktu, iż duża część gleb jest uboga w ten pierwiastek. Niedobór boru powoduje zaburzenia wzrostu części nadziemnej oraz systemu korzeniowego. W korzeniu powstają puste przestrzenie, a liście są zniekształcone, łyżeczkowato wygięte ku dołowi przebarwione na kolor purpurowy. W czasie intensywnego wzrostu może dojść do pękania łodyg. Niedobór tego składnika wpływa na słabe zawiązywanie łuszczyn. Wiosną w zależności od zakładanego plonu zaleca się dostarczenie do fazy zielonego pąka 400-800 g B/ha. Bor w nawozach występuje najczęściej w formie związków nieorganicznych – sole sodowe kwasu borowego, boran wapnia oraz organicznych – boroetanoloamina.
W regeneracji po zimie warto zwrócić uwagę także na nawozy zawierające aminokwasy, działają one biostymulująco wspomagając szybkie odbudowanie uszkodzonych organów.
