W Polsce już od roku 2016 zaliczki na poczet płatności bezpośrednich realizowane są w maksymalnej, dopuszczonej przepisami UE wysokości (do 70%) i z tytułu wszystkich rodzajów płatności. Dzięki temu możliwe jest przekazanie rolnikom znacznych kwot we wcześniejszym terminie – jeszcze przed 1 grudnia roku złożenia wniosku na konta rolników trafia ponad 9 mld zł.
– W związku z pandemią COVID-19 Polska już w marcu 2020 r. zwróciła się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o umożliwienie wypłaty w kampanii 2020 r. zwiększonych zaliczek na poczet płatności bezpośrednich i płatności obszarowych PROW. Z podobnym wnioskiem wystąpiły również inne państwa członkowskie UE. Efektem tych działań jest rozporządzenie UE nr 2020/531[1]. Na podstawie przepisów tego rozporządzenia państwa członkowskie, które zdecydowały o realizacji zaliczek w roku 2020, mogły zwiększyć ich poziom z 50% do 70% w przypadku płatności bezpośrednich oraz z 75% do 85% w przypadku wsparcia w ramach PROW. Ponadto, możliwa była realizacja zaliczek płatności bezpośrednich również w sytuacji, gdy nie są zakończone kontrole na miejscu[2], o co również zabiegała Polska. Jednocześnie państwa członkowskie stosujące takie odstępstwo zostały zobowiązane do wprowadzenia wszelkich niezbędnych środków w celu zapewnienia, by zapobiegano dokonywaniu nadpłat oraz by wszelkie nienależne kwoty były szybko i faktycznie odzyskiwane – informuje Szymon Giżyński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Zgodnie z informacjami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) zaliczki na poczet płatności bezpośrednich za rok 2020 zostały naliczone dla ok. 1,277 mln rolników (98,44% potencjalnie kwalifikujących się) na kwotę ponad 10,416 mld zł. Szczegółowe dane za rok 2020 w podziale na województwa przedstawia poniższa tabela. Ze względu na fakt, iż w kontroli administracyjnej nie musiały być uwzględnione wyniki z kontroli na miejscu w poniższej tabeli zaprezentowano także dane dotyczące liczby rolników skierowanych do kontroli na miejscu.
– Z powyższych danych wynika, że dla 20,2 tys. rolników nie zostały naliczone zaliczki na poczet płatności bezpośrednich. Jak poinformowała ARiMR w tej puli znajduje się: 16,7 tys. rolników, dla których nie zostało zakończone postępowanie administracyjne ze względu na trwający proces wyjaśniania stwierdzonych nieprawidłowości lub też stwierdzone na etapie kontroli administracyjnej nieprawidłowości skutkować będą wydaniem decyzji o odmowie przyznania płatności oraz 3,5 tys. rolników, dla których sprawy zostały zawieszone ze względu na śmierć wnioskodawcy lub zawieszone na wniosek rolnika – dodaje Giżyński.
Do dnia 30 listopada 2020 r. ARiMR zrealizowała zaliczki na poczet płatności bezpośrednich dla ponad 1,275 mln rolników na kwotę 10,409 mld zł, tj. więcej o ok. 844,9 mln zł niż w roku 2019. Różnica pomiędzy kwotą naliczoną i kwotą zrealizowaną wynika ze zwrotów bankowych lub powzięcia informacji po naliczeniu zaliczki o śmierci rolnika.
[1] Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2020/531 z dnia 16 kwietnia 2020 r. ustanawiające, odnośnie do roku 2020, odstępstwo od art. 75 ust. 1 akapit trzeci rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do poziomu zaliczek na płatności bezpośrednie oraz środki obszarowe i działania związane ze zwierzętami w ramach rozwoju obszarów wiejskich oraz odstępstwo od art. 75 ust. 2 akapit pierwszy tego rozporządzenia w odniesieniu do płatności bezpośrednich.
[2] Zgodnie z art. 75 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 zaliczki na wsparcie w ramach rozwoju obszarów wiejskich mogą być wypłacane po zakończeniu kontroli administracyjnych.
