Wiosna 2010 roku to stabilizacja na unijnym rynku mleczarskim. Wprawdzie ceny skupu mleka z początkiem 2010 r. znowu zaczęły zniżkować, co wywołało nerwowe reakcje rolników, jednak spadki te były stosunkowo niewielkie. Inna rzecz, że producenci zdecydowanie nie doczekali się wyraźniejszych wzrostów i w wielu krajach ceny skupu nie pokrywają kosztów produkcji. Dostawy mleka w roku kalendarzowym 2009 były o 0,5% mniejsze niż rok wcześniej, co przy utrzymaniu się lub nasileniu spadkowego trendu wróży jeszcze większe niż przed rokiem niewykorzystanie kwot mlecznych (zwłaszcza w takich istotnych dla mleczarstwa krajach jak Wielka Brytania).
Po 10 miesiącach sezonu 2009/10 dostawy w ramach unijnej kwoty mlecznej były o 0,4% mniejsze niż rok wcześniej, a przecież limit produkcji został powiększony o kolejny 1%.
Po dynamicznej zwyżce notowań większości produktów mleczarskich na jesieni 2009 r., start 2010 roku przyniósł początkowo zniżki, ale od kwietnia ceny znowu zaczęły dość wyraźnie rosnąć. Poziom notowań był znacznie wyższy niż rok wcześniej i bardzo odległy od progów interwencyjnych. Oznaczało to niestosowanie większości mechanizmów pomocowych – publicznego skupu oraz refundacji eksportowych, a zakres prywatnego przechowalnictwa masła był znikomy. W składach interwencyjnych i prywatnych znajdowały się ogromne ilości chudego mleka w proszku i masła – praktycznie żadne partie uprawnionych produktów nie opuściły magazynów.
Produkcja artykułów mleczarskich była w 2009 r. dość stabilna lub mniejsza niż w 2008 roku (poza istotnym wzrostem wolumenu OMP – odtłuszczonego mleka w proszku).
Eksport mleczarski rozwijał się nie najgorzej, zwłaszcza w porównaniu z bardzo słabym początkiem 2009 r. Nieco wzrosła ilość sprzedanych za granicę serów, bardzo wyraźnie – OMP i serwatki, wywóz masła był dość stabilny, a zmalał tylko eksport pełnego mleka w proszku (PMP). Na początku bieżącego roku wyniki wywozu uległy dalszej poprawie.
Kolejne państwa członkowskie zgłaszały Komisji plany wykorzystania specjalnego, ponad 300 mln pakietu pomocowego dla mleczarstwa, który Unia przyznała sektorowi jesienią 2009 roku.
W unijnym projekcie budżetu na rolnictwo na 2010 rok, pomoc dla rolnictwa zwiększono w porównaniu z 2009 r. o około 2,9 mld euro (5,3%) do 57,8 mld euro. Na interwencję na rynkach rolnych przeznaczono jednak w 2010 roku kwotę 4,1 mld euro, aż o 1/4 (812 mln euro) większą niż rok wcześniej. Na pomoc bezpośrednią przewidziano również znacznie więcej (39,3 mld euro to 4% wzrost). Tym samym unijne wydatki na rynki rolne i dopłaty bezpośrednie w 2010 roku mają wynieść łącznie 43,37 mld euro – o 2,3 mld euro więcej niż zakładano w budżecie na 2009 rok. W mniejszym stopniu (o 2,7% do 14,36 mld euro) powiększono pulę na rozwój obszarów wiejskich.
Budżet mleczarski na 2010 rok jest ponad czterokrotnie większy niż kwota przewidziana na
wsparcie mleczarstwa rok wcześniej (która niewiele miała wspólnego ze stanem faktycznym). Uwagę zwraca przede wszystkim ogromny wzrost kosztów refundacji eksportowych, a także – interwencyjnego przechowalnictwa masła. W wydatkach na mleczarstwo nie został uwzględniony pakiet pomocowy dla rolników państw członkowskich w kwocie 300 mln euro, który zostanie wypłacony z innych pozycji budżetowych.
Źródło: Raport kwartalny FAMMU/FAPA: Rynek mleka i produktów mleczarskich
