Mając na uwadze dobro pacjentów z terenów o ograniczonym rozwoju infrastruktury oraz w związku z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wykazu produktów leczniczych, które mogą być dopuszczone do obrotu w placówkach obrotu pozaaptecznego oraz punktach aptecznych, które skutecznie ogranicza dostęp mieszkańców terenów wiejskich do szerokiego asortymentu leków, 5 marca zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych ponownie wystąpił do resortu zdrowia o interwencję w tej sprawie.
Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych w pełni podziela troskę Ministerstwa Zdrowia o dobro pacjentów, jednak Zarząd KRIR działa również na rzecz dobra mieszkańców wsi. Usługi świadczone w punktach aptecznych pokrywają się w dużej mierze z tymi w aptekach, z tą różnicą, że w punktach nie wykonuje się leków recepturowych, natomiast asortyment produktów leczniczych jest znaczne ograniczony poprzez obowiązujący od października 2009 roku wykaz ministra zdrowia. Punkty apteczne są bardzo ważnym elementem w systemie ochrony zdrowia na terenach wiejskich. Zarząd KRIR pragnie podkreślić, iż usytuowanie punktów na wsiach, zwykle przy ośrodkach zdrowia, daje pacjentom stały dostęp do produktów leczniczych zaordynowanych przez lekarza, tym samym zażycie leku następuje w miarę szybko. Ograniczenie asortymentu leków dostępnych w punktach aptecznych w ostatnim czasie niekorzystnie wpływa na możliwość zaopatrywania się pacjentów wiejskich w tych placówkach. Osoby starsze, schorowane, samotne nie są bowiem w stanie pokonać kilkunastu kilometrów, by skorzystać z usług w aptece. Nie pozwala im na to albo stan zdrowia, albo sytuacja finansowa. Dlatego też, w opinii zarządu KRIR resort zdrowia powinien mieć na uwadze również powyższe przy projektowaniu kolejnych rozporządzeń.
Samorząd rolniczy nie zgadza się, że jedynie magister farmacji w aptece jest w stanie zapewnić pacjentowi profesjonalną i bezpieczną obsługę oraz fachowe doradztwo przy wydawaniu leków oraz, że brak akademickiego wykształcenia farmaceutycznego uniemożliwia zdobycie wiedzy pracownikom aptek na temat interakcji lekowych, pokarmowych oraz działań niepożądanych. Zarząd KRIR jest przekonany, że Ministerstwo Zdrowia zapewniło gwarancję bezpieczeństwa prawidłowego wydania leku poprzez ograniczenie asortymentu leków w punktach aptecznych. Dotyczy to szczególnie leków wysokospecjalistycznych, leków do iniekcji silnie działających czy leków psychotropowych.
Ponadto, opinia Naczelnej Izby Aptekarskiej przesłana do resortu zdrowia w ramach konsultacji projektu rozporządzenia określającego asortyment produktów dostępnych w placówkach obrotu pozaaptecznego, w tym w punktach aptecznych, wydaje się być krzywdząca dla mieszkańców wsi. Teza, że Technik farmaceutyczny z powodu niskiego poziomu wykształcenia farmaceutycznego i nikłych umiejętności starannego, analitycznego dociekania wykonuje czynności fachowe, popełniając liczne błędy, które w warunkach pracy apteki, gdzie w czasie świadczenia usług musi być obecny farmaceuta, są w wyniku jego nadzoru korygowane i eliminowane” jest niesprawiedliwa dla ludzi, którzy wkładają wiele starań i uwagi przy wykonywaniu swojej pracy. Trwające prace nad ustawą regulującą zawody medyczne dają kolejny dowód na liczne ograniczenia wykonywania zawodu technika farmaceutycznego. Wejście w życie ustawy z zaproponowanym zapisem w załączniku do ustawy “Zadania zawodowe, do wykonywania których uprawnione są osoby wykonujące poszczególne zawody medyczne”, dotyczącym techników farmaceutycznych stanowiącym, że: “organizowanie pracy punktu aptecznego, zamawianie produktów leczniczych i materiałów medycznych, prowadzenie rozliczeń materiałowych oraz ewidencjonowanie sprzętu aptecznego” spowoduje, że technik nie będzie mógł być kierownikiem punktu aptecznego, bo np. nie może prowadzić ewidencji produktów wstrzymanych lub wycofanych lub innych prac, które wynikają z funkcji kierownika aptecznego. Warto, aby resort zdrowia zwrócił uwagę na ten zapis, gdyż zdaniem samorządu rolniczego pokazuje on jednoznacznie chęć wykluczenia techników farmaceutycznych z prowadzenia punktów aptecznych, a tym samym będzie działać na niekorzyść mieszkańców małych miejscowości, którzy zostaną pozbawieni dostępu do leków pierwszej pomocy.
Tłumaczenie, że w przedmiotowej sprawie należy przede wszystkim mieć na uwadze to, iż podstawą działań Ministerstwa Zdrowia jest dbałość o bezpieczeństwo zarówno pacjentów, jak i leków nie do końca przemawia do samorządu rolniczego, skoro na liście produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu w punktach aptecznych nie znalazło się wiele leków dostępnych bez recepty, mimo że te same leki mogą być dystrybuowane przez sklepy zielarsko-medyczne. Dziwi również fakt, iż na liście leków, która dziś obowiązuje w punktach aptecznych są często drogie leki zagraniczne, a nie ma tańszych zamienników często polskich np. m.in. jest dostępny antybiotyk “Klacid” w cenie 70,60 zł, a nie ma “Fromilidu”, który kosztuje 34,75 zł. Minister Zdrowia na mocy ustawy zobowiązany jest do wydania kryteriów, na podstawie których następnie tworzy listę preparatów dla punktów aptecznych. Kryteria rozporządzeń z lutego oraz września 2009 r. jednoznacznie ujmują wszystkie preparaty OTC jako dostępne w punktach aptecznych. Z kolei na liście leków dostępnych dla pacjentów punktów nie ma wielu popularnych leków m.in. Gripex, Lioton, Validol czy Flegamina w kroplach. Przed wejściem w życie spornego rozporządzenia, asortyment leków dla mieszkańców wsi był mniejszy niż w aptekach, ale na tyle szeroki i otwarty dla produktów OTC, dla tańszych zamienników leków, dla tańszych leków z importu równoległego, że punkty apteczne były w stanie spełniać swe zadania związane z ułatwianiem dostępu do leków dla mieszkańców wsi.
Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż ustawodawca unijny milczy na temat obrotu detalicznego produktami pozostawiając w praktyce te kwestie ustawodawstwu krajowemu, a przez to możliwość mniej restrykcyjnego podejścia do obrotu produktami leczniczymi, w tym obrotu pozaaptecznego, wydaje się, że tylko w dobrej gestii polskiego ustawodawcy leży chęć niesienia pomocy wszystkim obywatelom Polski z najmniejszych nawet miejscowości, poprzez umożliwienia dostępu do odpowiedniego asortymentu leków.
“
