Polska jest szóstym producentem żywności w UE za Niemcami, Francją, Włochami, Wielką Brytanią i Hiszpanią, z udziałem wartościowym wynoszącym ok. 9%. Polski sektor spożywczy stanowi ponad 20% wartości sprzedaży całego krajowego przemysłu. Tworzy go około 16 tys. firm zatrudniających 402 tys. osób, tj. ok. 16% zatrudnionych w przemyśle krajowym.
Wartość sprzedaży sektora przetwórstwa rolno-spożywczego w Polsce stanowi ponad 6% PKB.
Największy udział w przemyśle spożywczym ma przetwórstwo mięsa – ok. 22% . O połowę mniejszy udział mają branża mleczarska – ok. 12% oraz napojów alkoholowych – ok. 10%. Znaczącą pozycję w polskim przemyśle spożywczym mają branża owocowo-warzywna, piekarska i ciastkarska, których udział wynosi od 5,9% do 7,4% wartości produkcji sprzedanej tego działu produkcji.
Na tle całego unijnego przemysłu spożywczego polski przemysł spożywczy wyróżnia się produkcją mleka i przetworów mleczarskich z udziałem 8,2%, co daje nam czwartą pozycję w UE. Przemysł mięsny zajmuje piątą pozycji z udziałem 10,4%. Na szóstym miejscu jest przemysł owocowo-warzywny (10,5%), napojów alkoholowych (9,8%) oraz piekarski i ciastkarski (6,3%).
Wyniki polskiego handlu artykułami rolno-spożywczymi potwierdzają utrzymującą się wysoką pozycję tej branży na arenie międzynarodowej. Jest to zarówno zasługą stosowania nowoczesnych technologii przetwórczych i wysokiej jakości surowców, jak i produkowania tradycyjnych wyrobów w oparciu o oryginalne receptury. Za sukcesem eksportowym stoi zmodernizowane rolnictwo i sektor przetwórczy.
Ze względu na istotne znaczenie gospodarcze branża rolno-spożywcza znalazła się wśród gałęzi przemysłu o największym potencjale innowacyjnym i konkurencyjnym tzw. Krajowe Inteligentne Specjalizacje (KIS). Zgodnie z założeniami Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, projekty wpisujące się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje będą w szczególny sposób wspierane finansowo, w ramach m.in. Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR). Ponadto do Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju został zgłoszony projekt strategiczny pn. Innowacyjne przetwory owocowo-warzywne.
Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego jako działanie priorytetowe został wskazany w „Programie Rozwoju Głównych Rynków Rolnych w Polsce na lata 2016-2020”.
Celem opracowania programu jest wypracowanie, klarownej dla uczestników rynku, koncepcji długofalowego działania mającej zapewnić realizację zidentyfikowanych celów umożliwiających rozwój krajowego sektora rolno-żywnościowego.
Program koncentruje się na dziewięciu rynkach rolnych, tj. rynkach: zbóż, rzepaku, wieprzowiny, wołowiny, drobiu, mleka i przetworów mlecznych, cukru, owoców i warzyw oraz tytoniu.
Jak podkreśla resort rolnictwa w kraju istnieje duży potencjał rozwoju rolnictwa. Aktualna sytuacja w poszczególnych sektorach rolnych jest zróżnicowana pod względem dynamiki zmian poziomu produkcji, tendencji w handlu zagranicznym, stopnia zorganizowania producentów i ogólnej kondycji sektora. Niezależnie od tego, w każdym z sektorów istnieją wyzwania i szanse rozwoju.
Przygotowany dokument składa się z trzech rozdziałów: I – Analiza rynków rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji oraz struktury gospodarstw i sektora przetwórstwa na tle głównych producentów w UE, II – Formy wsparcia rynków rolnych przewidziane w przepisach unii europejskiej oraz krajowych i III – Cele i wyzwania rozwoju oraz działania służące rozwojowi rynków rolnych.
W rozdziale I projekt programu zawarto analizę poszczególnych sektorów, w tym dane na temat ich struktury, poziomu produkcji, handlu zagranicznego, rysując tym samym obraz uwarunkowań rozwoju poszczególnych rynków. Umieszczono w nim także analizę SWOT każdego z dziewięciu sektorów.
W rozdziale II omówiono najważniejsze dostępne instrumenty unijnego i krajowego wsparcia rynków rolnych w ramach wspólnej organizacji rynków produktów rolnych, płatności bezpośrednich, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 oraz elementy pomocy krajowej.
W rozdziale III wskazano cele i wyzwania w poszczególnych sektorach oraz propozycje działań, które należy podjąć, aby zrealizować wyznaczone cele. Część dotycząca działań została podzielona na działania ogólne, których realizacja będzie miała wpływ na wszystkie sektory rolne, a także działania specyficzne dla wybranych rynków rolnych.
Program Rozwoju Głównych Rynków Rolnych w Polsce na lata 2016 – 2020 dostępny jest na stronie internetowej MRiRW (www.minrol.gov.pl).
Źródło: MRiRW
