W dniu 17 lipca br. opublikowano kolejną wersję ramowego projektu porozumienia Światowej Organizacji Handlu (WTO) w sprawie liberalizacji handlu artykułami rolno-spożywczymi. Projekt przygotował przewodniczący komitetu negocjacyjnego ds. rolnictwa J.E. Ambasador Nowej Zelandii Crawford Falconer. Zarówno poprzednie wersje projektu porozumienia, jak i aktualna propozycja Ambasadora Falconera zakładają m.in. stopniowe zmniejszanie limitów ilościowych oraz wartościowych subsydiowanego eksportu. N
Już w 2005r. podczas konferencji ministerialnej w Hong Kongu, kraje członkowskie WTO uzgodniły, że do końca roku 2013 kraje rozwinięte zaprzestaną stosowania wszelkich form wsparcia eksportowego, zatem gdyby porozumienie podpisano w zaproponowanym obecnie kształcie, UE ostatecznie wycofała by się ze stosowania tzw. refundacji eksportowych do końca roku 2013, stopniowo ograniczając zarówno wielkość wsparcia, jak i ilość objętego nim eksportu produktów rolno-spożywczych.
Refundacje eksportowe stosowane są od początku lat 80 – w ramach tego mechanizmu Wspólnej Polityki Rolnej, którego celem jest przeciwdziałanie pojawianiu się nadwyżek produktów na rynku wewnętrznym UE, unijni eksporterzy otrzymują dopłaty do produktów rolno-spożywczych eksportowanych poza UE, co umożliwia im obniżkę cen eksportowanych towarów, a tym samym konkurowanie z tańszymi dostawcami spoza UE. Wprawdzie, ze względu na utrzymującą w ostatnich miesiącach bardzo dobrą koniunkturę na światowym rynku mleka, znaczenie refundacji eksportowych zdecydowanie zmalało i Komisja Europejska w dniu 14 czerwca br. podjęła decyzję o zawieszeniu wypłat refundacji dla produktów mleczarskich obniżając stawki refundacji do zera, jednakże ze względu na niepewność kierunku zmian cen na światowym rynku mleka w przyszłości, decyzji Komisji nie można traktować jako ostatecznej.
Europejskie środowisko mleczarskie popiera zawarcie porozumienia na forum WTO, dostrzegając korzyści płynące z liberalizacji handlu. Jednakże wielokrotnie apelowano do Komisji Europejskiej oraz przedstawicieli innych krajów członkowskich WTO (m.in. USA) o elastyczny sposób eliminacji subsydiów eksportowych, który umożliwiłby przystosowanie się unijnej branży mleczarskiej do nowych warunków konkurowania. Europejskie Stowarzyszenie Mleczarskie stoi na stanowisku , że najbardziej optymalnym rozwiązaniem będzie rezygnacja z limitów ilościowych i zmniejszanie jedynie limitów wartościowych subsydiowanego eksportu. System taki umożliwi UE dostosowywanie wielkości subsydiowanego eksportu do popytu na rynkach krajów trzecich, co z jednej strony będzie miało pozytywny wpływ na sytuację na rynku wewnętrznym UE, a jednocześnie pozwoli na stopniową realizację zobowiązań przyjętych w Hong Kongu w 2005r.
Elżbieta Nitecka
Dyrektor Biura Zarządu ZPPM
