Latem na liściach buraka może żerować wiele szkodników. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć gąsienice motyli takie jak błyszczki, piętnówki, rolnice z rodziny sówkowatych, a także chrząszcze – tarczyki i bardzo drobne pajęczaki – przędziorki. Niektóre spośród wymienionych mogą powodować również uszkodzenia korzeni (rolnice).
Błyszczka jarzynówka jest to gatunek, którego część osobników jest aktywna także w ciągu dnia.
To właśnie dlatego motyle tego gatunku (fot. 1) oblatujące plantacje spotkać można bez trudu także w ciągu dnia. Błyszczka jest gatunkiem wielożernym. Jej gąsienice (fot. 2) mogą żerować nie tylko na wielu różnych roślinach uprawnych (grochu, rzepaku itp.), ale też i na roślinach pospolicie rosnących na miedzach. Przyjmuje się, że gąsienice tego gatunku mogą się rozwijać na ponad 200 gatunkach roślin. Na plantacje buraka nalatują od maja. Motyle są bardzo łatwe do odróżnienia od innych gatunków, gdyż na skrzydłach odnaleźć można białawą plamę w kształcie litery gamma [γ]. Pokrewny do błyszczki motyl ma na skrzydłach plamę przypominającą ósemkę. Nie znaczy to jednak, że motyle tego gatunku są łatwe do dostrzeżenia w uprawie. Samica błyszczki składa nawet do 1000 jaj, pojedynczo, najczęściej na spodniej stronie liścia lub na glebie. Gąsienice wylęgają się po upływie 6–14 dni, są barwy jasnozielonej i zielonej. Wzdłuż całego ciała gąsienic błyszczki, zarówno na grzbiecie, jak i po bokach widoczne są delikatne białawe paski. Natomiast nieco grubsze blado-żółte pasy zobaczyć można tylko po bokach.
Gąsienice żerują przez 3 do 4 tygodni, po czym się przepoczwarczają. W jednym sezonie mogą wystąpić dwa pokolenia, rzadko więcej. Żerując, gąsienice wyjadają miękisz liści pomiędzy nerwami (fot. 3), a kształty powstających uszkodzeń są nieforemne i różnej wielkości. W przypadku masowego wystąpienia szkodnika, na polach może dojść do gołożerów, które są przyczyną spadku plonu korzeni ze względu na silne zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej liści. Szkodnikowi sprzyja wysoka temperatura, jednak potrzebuje także wilgoci, szczególnie od maja do czerwca.
Podobne uszkodzenia wywołują gąsienice piętnówek. Motyle tego szkodnika nalatują na plantacje buraka w tym samym czasie co błyszczki. Jaja składają w pakietach po 10–40 sztuk. Gąsienice początkowo są zielone, następnie ciemnobrunatne z jasną pręgą po bokach. Żerując, powodują identyczne uszkodzenia jak opisane powyżej.
Z tej grupy szkodników najgroźniejszymi są rolnice. Na buraku obserwowane są przede wszystkim dwa gatunki – rolnice zbożówka i czopówka.
Motyle nalatują na plantacje nocą w drugiej połowie maja i czerwcu. Samice składają jaja zwykle na glebie w pobliżu roślin żywicielskich lub u nasady części zielonych albo na spodzie liści. Gąsienice pierwszych stadiów są żółtozielone i żerują na nadziemnych częściach roślin. W liściach buraków wygryzają niewielkie, zaokrąglone dziurki.Wraz ze wzrostem nabierają barw szarych (fot. 4) lub brunatnych z ciemnymi pasami wzdłuż grzbietu i po bokach, stają się grube oraz walcowate. Zagrożone charakterystycznie spiralnie się zwijają.
Gąsienice tych stadiów żerują nocą podgryzając nasady części zielonych oraz wygryzają tkanki korzeni (fot. 5), a miejscem ich schronienia staje się gleba. Uszkodzenia wywoływane w tej fazie rozwojowej niekiedy są znaczne i wpływają na obniżenie jakości uzyskanego plonu, szczególnie w przypadku buraka czerwonego.
Niekiedy we wrześniu można zaobserwować żerowanie drugiego pokolenia szkodnika, lecz nie stanowi on wtedy większego zagrożenia, a gąsienice w tak krótkim okresie do przyjścia pierwszych przymrozków nie są w stanie osiągnąć stadiów pozwalających na przezimowanie. Zimują w glebie gąsienice w 5. i 6. stadium rozwojowym. Tej grupie owadów sprzyja sucha i ciepła pogoda.
wrp
