Poprawa ogólnego bilansu w polskim handlu rolno-spożywczym w 2009 r. nastąpiła głównie za sprawą spadku wartości importu surowców roślinnych – zbóż, nasion oleistych i świeżych owoców przy zwiększeniu wpływów z eksportu, jak podaje raport FAMMU/FAPA. Do wzrostu dodatniego salda ogółem oraz pojawienia się dodatniego salda w grupie używek przyczyniło się znaczne zwiększenie wartości sprzedaży papierosów. W 2009 r. wystąpił nienotowany od wielu lat deficyt w handlu zagranicznym cukrem.
W wyniku wysokiego importu i spadku eksportu wieprzowiny pogłębiło się, zapoczątkowane w roku 2008 r., ujemne saldo w handlu mięsem czerwonym. Deficyt wymiany handlowej utrzymał się, podobnie jak w latach poprzednich, w grupie ryb i skorupiaków, nasion i śrut oleistych, komponentów paszowych i pasz świeżych owoców, olejów i tłuszczów roślinnych, produktów przemiału zbóż, skrobi, kawy, herbaty i przypraw oraz alkoholi. Dodatnie saldo wystąpiło tradycyjnie w działach produktów przetworzonych, zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, a także zwierząt żywych.
W dziale zwierzęcym w roku ubiegłym obniżyły się zwłaszcza wpływy ze sprzedaży wieprzowiny (minus 36%), artykułów mleczarskich (-25%), w tym serów i twarogów aż o 45%, mięsa drobiu i podrobów (-13%) oraz ryb i przetworów (-5%). Z roku na rok rośnie na znaczeniu wysyłka za granicę polskiej wołowiny (3,5% wzrost w skali roku), która zajęła w 2009 r. drugie miejsce pod względem wartości wysyłek polskich produktów sektora rolno-spożywczego (łącznie świeża i mrożona wołowina). Większa niż przed rokiem była również wartość sprzedaży mięsa z owiec (wzrost czteroipółkrotny), jaj spożywczych (+16%) oraz przetworów mięsnych (+1,5%). W grupie żywca spadły wpływy ze sprzedaży wszystkich gatunków zwierząt z wyjątkiem drobiu (wzrost o 40%) oraz trzody chlewnej (+1%).
W dziale roślinnym, podobnie jak w latach ubiegłych, najważniejsze znaczenie w eksporcie
odgrywały wyroby cukiernicze, których wartość wywozu w 2009 r. zmniejszyła się jednak o 5%, w tym pieczywa cukierniczego o 19%, wzrosło jednak znaczenie wyrobów czekoladowych (+10% w skali roku). W grupie produktów przetworzonych w 2009 r. stosunku do 2008 r. zmniejszyły się wpływy ze sprzedaży m.in. przetworów z owoców (spadek ok. 25%), przetworów z warzyw (-10%), olejów i tłuszczów roślinnych (-21%) oraz cukru i melasy (-34%). W grupie surowców roślinnych odnotowano znaczny, ponad trzykrotny wzrost wartości eksportu zbóż, głównie pszenicy i żyta. Zwiększyły się również niemal o 50% wysyłki jabłek i gruszek. Zmalała natomiast znacznie wartość eksportu świeżych warzyw (-19%), rzepaku (-17%) i kwiatów (-16%).
Import artykułów rolno-spożywczych do Polski w 2009 r. zdominowany był tradycyjnie przez produkty niskoprzetworzone (49% wartości dostaw). Artykuły nieprzetworzone miały 31% udział w zakupach, a wysokoprzetworzone – 20%. Produkty pochodzenia roślinnego stanowiły 51% wartości zakupów, w tym głównie produkty ogrodnictwa (20%), zboża, rośliny oleiste i produkty ich przetwórstwa (18%) oraz cukier i wyroby cukiernicze (8%). W roku ubiegłym koszt dostaw produktów z działu roślinnego zmalał wobec 2008 r. o ok. 19%. Z całego działu wzrosły jedynie wydatki na cukier i melasę (o ponad 40%) oraz sosy, zupy i zagęszczacze (+2%). Wydatnie zmniejszyła się wartość zakupów zbóż (-62%), nasion oleistych (-25%), świeżych owoców, głównie cytrusów (-24%), olejów i tłuszczów roślinnych (-32%) oraz produktów przemiału zbóż (-20%). Mniej niż przed rokiem wydano również na świeże warzywa (-15%), przetwory z owoców (-15%), wyroby cukiernicze (-11%), śruty oleistych, komponenty paszowe i pasze (-6%), skrobię, grysiki słód (-3%) oraz przetwory z warzyw (2%).
W dziale zwierzęcym, saldo obrotów handlowych mięsem czerwonym i podrobami już drugi rok z rzędu było ujemne, ze względu na wzmożony przywóz wieprzowiny, która ponownie była najważniejszym produktem rolno-spożywczym kupowanym na rynkach zagranicznych. Utrzymuje się ujemne saldo w handlu rybami: wartość zakupów filetów rybnych zmniejszyła się jednak o ponad 5%, a ryb świeżych i schłodzonych wzrosła o ok. 3%. Obniżyła się natomiast wartość importu artykułów mleczarskich (o ok. 8%), głównie za sprawą niższych wydatków na mleko i śmietanę, mleko w proszku, jogurty i lody. W grupie żywca wzrosła jedynie wartość dostaw trzody chlewnej (+38%).
Źródło: Analiza wybranych zagadnień i tendencji w polskiej produkcji i handlu zagranicznym artykułami rolno-spożywczymi w 2009 r. FAMMU/FAPA
